Strategisch knooppunt in Atlantische
2 3 De Azoren
Een middelgrote
provinciestad.
Maar wel met een
operahuis, een
jazzfestival en
een vermaard
beeldenpark.
Welkom in
Umea, de
Culturele
hoofdstad
van Europa!
*-*
UmeS is trots op haar lokale
helden. Dus krijgt schrijver
Stieg Larsson (1954-2004)
een standbeeld midden in
het nieuwe cultuurcentrum
Vaven. Larsson zette in het
stadje geen letter op papier
voor zijn Millennium-trilogie, maar bezocht
er in zijn jonge jaren wel de bioscoop, waar
seksfilms draaiden en het café Nya Kondi-
toriet, waar hij koffie dronk. Beide locaties
staan prominent op de Stieg Larsson-wan-
deling, die sinds kort aan het toeristische
aanbod van de stad in het hoge noorden
van Zweden is toegevoegd.
Culturele hoofdstad van Europa mag UmeS
(spreek uit: Uu-mee-jöh) zich, samen met
het Letse Riga, dit jaar noemen. De stad
haalt alles uit de kast om de EU te laten
zien hoe mooi het 500 kilometer boven
Stockholm is. Meer dan een doorsnee pro
vinciestad is Umei (117.000 inwoners) niet.
I Maar pas op: sinds de komst van de univer
siteit in 1965 is het een van de snelst
groeiende steden in Europa. Er wordt vol
op gebouwd aan de oever van de Urne. Tüs-
sen hoofdzakelijk laagbouw schieten enor
me torens omhoog. Hotel Winn is zo'n ei
gentijdse aanwinst die, hoe fraai ook, een
beetje uit de toon valt tussen de bedaagde
klassieke Zweedse architectuur.
Het is vooral dat Vaven-complex, op een
oude parkeerplaats aan het water, dat de
megalomane trekjes van het lokale bestuur
ongegeneerd etaleert. Die uitbreidingsdrift
kan, als het zo doorgaat, een bedreiging
zijn voor de gemoedelijke sfeer die nu in
Ume& hangt. Het leven is er nog overzichte
lijk en er heerst alom vriendelijkheid. Of je
nu vraagt naar de weg of zo maar een praat
je begint, een echte Umeaan laat je niet in
de kou staan.
Bijzonder is de Esplanade, de straat die
loopt van het centraal station tot aan het
raadhuis. Zodra de winter achter de rug is,
zorgen lange rijen berken voor een fraaie
groene golf in het hartje van de stad. De
tussenliggende velden geven ruimte aan ve
lerlei vermaak: van ijssculpturen in de win
ter tot muziekoptredens in de zomer.
De overzichtelijkheid van Umei maakt dat
je in één dag alle belangrijkste en mooiste
plekjes kunt bekijken. Voor wie in
Noord-Zweden rondtrekt, is het een prima
aanlegplaats. In tal van restaurants kun je
evenzoveel verschillende recepten met ren
diervlees proeven. Bij Sjöbris, in een boot
aan de kade van de Urne, serveert kok Emil
Bjuhr tapas in de stijl van de Sami's, een
nomadenvolk. En de cantharellensoep naar
het recept van zijn moeder is verrukkelijk.
Verderop ligt het Bildmuseet, het museum
voor moderne kunst. Alleen het gebouw
zeifis al een bezoekje waard. Zeven verdie
pingen telt het. Met op de hoeken veel glas,
zodat je er kunt wegdromen bij wisselende
uitzichten over de stad. Zo'n 7 kilometer
verderop roept het rijkelijk gevulde beel
denpark Umedalen om aandacht.
Het vermaarde Stora Hotel heropent dit
voorjaar de deuren. Liefhebbers van art de-
co likken hun vingers af in dit oudste hotel
van de stad. Louis Armstrong verbleef er in
1959. De Amerikaanse jazzgigant kreeg trek
en bestelde een hamburger. Die vorm van
voedsel was de Zweden destijds volstrekt
onbekend. Armstrong gaf hoogstpersoon
lijk aanwijzingen aan het keukenpersoneel
WAAR EN WAT
voor de productie van de allereerste Zweed
se hamburger. Zoveel moeite hoefje tegen
woordig in de McDonalds aan de Vastra
Radhusgatan niet te doen.
Flaneren doe je in de zomer op de kade
langs de Urne. Na afloop een avondje uit?
Dan moet je in Rex zijn. In het voormalige
gemeentehuis koppelt Rex een prima res
taurant aan een uitgaansgelegenheid. Kijk
niet raar op als je er in het weekeinde strui
kelt over de dronken Zweedse jongeren.
Een bijzondere attractie is het Gitaarmu
seum. Dat biedt onderdak aan driehonderd
van de vijfhonderd gitaren die de tweeling
Michael en Samuel Ahden sinds de jaren
zestig verzamelde. Om in de muziek te blij
ven: in de Kungsgatan is Burmans geves
tigd, de oudste platenwinkel van Zweden.
De kleine zaak puilt uit van het enorme
aanbod van cd's en elpees.
Vasterbotten mag niet ontbreken tijdens
een dagje Umei. Dat museum oogt als een
rariteitenkabinet, met onder meer een ten
toonstelling van oude ski's. Boeiender is
het depot waar alle foto's van Sune Jonsson
zijn ondergebracht. Jonsson heeft op ont
roerende wijze het inmiddels verdwenen
landleven van de regio Ume& vastgelegd.
Vlak naast Vasterbotten ligt het openlucht
museum van de Sami's. Daar drink je je
koffie met blokjes kaas erin. Heel apart.
Umea
Reizen
I
I Een kunstwerk in beeldenpark Umedalen (links). De berken langs de straten van Umea zorgen voor een groene golf in de stad. foto's Per Lundberg en VisitSweden
door Martin Hermens
Naar Umea? Neem op Schiphol een vliegtuig naar Stockholm en stap daar over op een binnen
landse vlucht. Of pak in de Zweedse hoofdstad de trein naar Umea.
Via de website www.visitumea.se is je verblijf in Umea vooraf goed te plannen.
Let op: Zweden doet niet mee aan de euro! Je betaalt er met de Zweedse kroon (SEK).
Vooral nieuwsgierig naar activiteiten in het kader van Culturele hoofdstad van Europa 2014?
De website www.umea2014.se geeft alle details.
reageren?
reizen@depersdienst.nl
ZWEDEN
Stockholm i
