Nieuwe jeugdzorg
heeft ouder en
kind veel te bieden
I
SPECTRUM 15
opinie
Het is overduidelijk goed beleid."
Het is niet dat PAX de Nederlandse re
gering een goede bijeenkomst mis
gunt. Integendeel. Het bezoek van zo
veel wereldleiders is een mooi mo
ment. Het is een goede manier om on
derling vertrouwen en samenwerking
te verbeteren. Het zou minister Tim
mermans van Buitenlandse Zaken sie
ren als hij zijn ambtsgenoten uitno
digt de NSS te gebruiken als een
springplank voor onderhandelingen
in de nabije toekomst. Deze kunnen
leiden tot afspraken over het militaire
nucleaire materiaal.
In februari kwamen in Mexico rege
ringsleiders uit 146 landen bijeen op
de Tweede Internationale Conferentie
over de Humanitaire Impact van Kern
wapens. De voorzitter van de vergade
ring concludeerde al dat de tijd rijp is
voor de start van onderhandelingen
voor een algeheel verbod op kernwa
pens. Het zou passen als landen tij
dens de NSS aangeven dat plan te steu
nen, zodat niet 15 maar 100 procent
van het probleem kan worden aange
pakt.
Het onderbrengen
van de jeugdzorg
bij gemeenten
leidt tot veel on
rust, geklaag en
verwijten over en
weer. In de discus
sie verdwijnt daardoor de inhoud -
hoe ziet die jeugdzorg er straks uit? -
naar de achtergrond. Jammer, want zo
blijft uit beeld dat deze nieuwe jeugd
zorg veel te bieden heeft aan kinde
ren met problemen én hun ouders.
De Jeugd-Geestelijke Gezondheids
zorg (jeugd-ggz) heeft zelfs al grote
stappen gezet om hun in de nieuwe si
tuatie de best mogelijke hulp te bie
den.
De zogenoemde 'transitie' van de
jeugdzorg betekent dat de zorg straks
onder de verantwoordelijkheid van
de gemeenten valt. Aan deze 'transi
tie' koppelt de regering een inhoude
lijke vernieuwing, genaamd de 'trans
formatie', van de jeugdzorg. De na
druk ligt veel meer dan voorheen op
preventie en lichte vormen van hulp.
Het doel is om zo veel mogelijk te
voorkomen dat kinderen en gezinnen
zo diep in de problemen raken dat zij
dure, specialistische hulp nodig heb
ben. Ook gaan zorginstellingen meer
samenwerken om direct de juiste
hulp te bieden. Daarnaast wil de over
heid de komende jaren miljoenen be
sparen op de zorg voor jeugd.
Er is nu onrust - bij hulpverleners en
ouders - omdat nog steeds onzeker is
hoe gemeenten de hulp straks inrich
ten en welke concrete gevolgen het al
lemaal heeft voor gezinnen waar wél
specialistische zorg nodig is.
De cruciale vraag is echter: hoe kun
nen wij zorg aan jeugd efficiënter uit
voeren - dus tegen lagere kosten -
mét behoud van kwaliteit? Dat is de
uitdaging voor zorgaanbieders en ge
meenten.
In de afgelopen decennia is al veel
vooruitgang geboekt in de hulpverle
ning aan kinderen en ouders. Er wer
ken in de jeugdzorg en de jeugd-ggz
goed opgeleide en bedreven pedago
gen, orthopedagogen, psychologen en
psychiaters. Het bieden van zorg ge
beurt steeds meer in overleg met
ouders en kinderen. De voorkeuren
en ervaringen van kinderen en ouders
spelen een even belangrijke rol als de
expertise van hulpverleners en de
wetenschappelijk onderbouwde ken
nis over 'wat werkt het beste voor
wie?'
De geplande transitie heeft gelukkig
niet alleen geleid tot petities en verzet
als uiting van - deels terechte - be
zorgdheid. Er is ook veel positieve in-
zet vanuit de jeugd-ggz en die zet van
alles in gang. Dat leidt nu al tot resul
taten: er worden veel minder kinde
ren in klinieken opgenomen, behande- y
lingen zijn verbeterd, instellingen wer
ken béter samen, bijvoorbeeld met
Centra voor Jeugd en Gezin en scho
len.
Ik zie mooie innovatieprojecten om sa
menwerking tussen hulpverleners te
bevorderen. In samenspraak met zorg
verzekeraars vindt behandeling plaats
op basis van een inschatting van de
behoefte aan zorg en niet meer op ba
sis van 'labelen' (een psychiatrische di
agnose geven om in aanmerking te ko
men voor verzekerde zorg).
Nu zijn de gemeenten aan zet. Be
houd van kwaliteit is hun inzet. Ze
moeten straks onderscheid kunnen
maken tussen goede zorgaanbieders
en beunhazen, het verschil leren tus
sen 'gedegen doorontwikkeld' en
'nieuw en anders'. Het toepassen van
en het deskundig controleren op kwa
liteitsstandaarden in de zorg is daar
voor essentieel. Kwaliteitsstandaarden
hebben te maken met het inzetten
van zorg waarvan wetenschappelijk
onderzoek heeft aangetoond dat die
werkt.
Verder dienen behandeluitkomsten
door hulpverleners gemeten te wor
den: zijn kinderen en gezinnen tevre
den met de hulp, zijn de doelen be
haald, is er een afname van proble
men, is de kwaliteit van leven van kin
deren en gezinnen verbeterd, lukt het
een behandeling af te maken of zijn
kinderen vroegtijdig afgehaakt?
Meten helpt ons namelijk om meer te
weten te komen over 'wat het beste
werkt voor wie en waarom' en het ver
der ontwikkelen van hulpmethodes.
Gemeenten kunnen de ervaringen
van cliënten en de kennis van behan
delaren benutten.
Willen gemeenten echt efficiëntere
zorg dan moeten zij de kwaliteitsstan
daarden bij het inkopen van zorg
handhaven. Het is ook de taak van
zorgaanbieders om zich te verbinden
aan die standaarden. De gemeenten
kunnen zich bij hun inzet om van de
nieuwe jeugdzorg een succes te ma-
ken, spiegelen aan de jeugd-ggz.
Die is daarmee namelijk al ver op
weg.
Hoe kunnen wij zorg
aan jeugd efficiënter
uitvoeren mét
behoud van kwaliteit?
neus
reageren?
opinie@depersdienst.nl
Jana Knot-
Dickscheit is
orthopedagoog
en geregi
streerd cogni
tief gedragsthe
rapeut. Zij is als
onderzoeker en
docent verbon
den aan de afde
ling Orthopeda
gogiek van de
Rijksuniversi
teit Groningen.
door jana Knot-Dickscheit
