Op de buren of kinderen kan niet
iedereen rekenen als hij oud of ziek is.
Ook al wil de overheid dit nog zo
graag. Maar geen nood. Bedrijven die
buurvrouw of zoon vervangen,
schieten als paddenstoelen uit de
grond.
4 SPECTRUM
actueel
Een 93-jarige man eet
thuis een bord soep.
Na een paar happen
blijft de soeplepel in
zijn bevende hand bo
ven het bord hangen.
Hij geeft de moed op.
Zijn eetlust zal met sprongen vooruit
gaan als hij gezelschap krijgt, voor
spelt directeur Bas Steenbergen van
Home Instead Thuisservice die het ta
fereel schetst. Het bedrijf levert gezel
ligheid en ook zorg tegen betaling.
Niet iedereen kent immers iemand
die uit persoonlijke betrokkenheid
aanschuift om mee te eten. Hoe hard
staatssecretaris Van Rijn ook roept dat
we eerst in eigen kring hulp moeten
zoeken omdat de verzorgingsstaat het
allemaal niet meer kan betalen.
Voor 25 tot 30 euro per uur komt een
begeleider van Home Instead Thuis
service op bezoek bij de hoogbejaarde
man. Steenbergen schildert de werk
wijze aan de hand van zijn voorbeeld:
„De begeleider bouwt een persoonlij
ke relatie met de klant op en soms ma
ken ze samen soep. Met verse groen
ten, zoals de man het heel zijn leven
gewend is geweest."
Tijdens het koken, maken ze een
praatje over zijn geboortestreek, ze
dekken de tafel voor twee en eten sa
men. Steenbergen weet het bijna ze
ker: die man eet zijn bord niet meer
tegen heug en meug leeg. „En het zijn
geen wereldschokkende bedragen die
daarvoor moeten worden betaald."
Bedrijven als Home Instead Thuisser
vice schieten op dit moment als pad
denstoelen uit de grond. Dit komt
doordat de overheid de hand op de
knip houdt. Maar wat moet je als de
buren helemaal geen zin hebben om
ook jouw heg te knippen en de kinde
ren ver weg wonen of druk zijn?
De bedrijven in particuliere thuiszorg
of thuisservice springen in dit gat. Ze
sturen mensen puur voor verpleging
en verzorging of ze bieden dankzij
een breed netwerk van medewerkers
alle mogelijke hulp die iemand nodig
heeft. Ze doen de administratie, halen
boodschappen of komen gewoon op
visite. U vraagt, wij draaien. Meestal
kost het een paar tientjes per uur.
Het zijn kleine bv'tjes die dit aanbie
den, bijvoorbeeld opgezet door
ex-werknemers van een zorginstel
ling die voor zichzelf zijn begonnen.
Maar ook multinationals zien er
brood in. Zoals het Amerikaanse be
drijf Right at Home, in grootte de der
de thuiszorgorganisatie in de VS, dat
is gespecialiseerd in de hulp aan parti
culieren. Juist nu fors op de zorg
wordt bezuinigd, wil Right at Home
voet op Nederlandse bodem zetten.
Want Nederlanders mogen het nog
niet gewend zijn voor allerlei thuisser
vice te betalen, de Amerikanen weten
niet beter. Right at Home kan zijn
concept voor particuliere thuiszorg
hier zo uitrollen, terwijl de meeste be
staande thuiszorgorganisaties er nog
niet eens een plan voor hebben.
Ook Home Instead Thuisservice,
sinds 2011 in Nederland actief, is van
oorsprong Amerikaans. „Je kon deze
ontwikkeling in Nederland al jaren
zien aankomen", zegt directeur Steen
bergen. „De bevolkingssamenstelling
verandert, dat weten we al lang. Door
de vergrijzing wordt het onmogelijk
de AWBZ overeind te houden."
Op dit moment hebben veel klanten
van Home Instead Thuiszorg nog een
persoonsgebonden budget, een be
drag van de overheid dat ze naar ei
gen inzicht aan hun zorg uitgeven.
Maar mensen met een gemiddeld of
hoog inkomen, betalen nu ook al voor
extra's uit eigen zak. Bijvoorbeeld
voor meer welzijn. Een bedrijf dat de
ze zorg aanbiedt, is Vertroeteljeou-
ders.nl. „Verzorging noem ik een
noodzakelijk kwaad", aldus directeur
Tom Crouse. „We kunnen wel regelen
dat iemand het krijgt, maar dat laten
we aan andere professionals over. Wij
richten ons op meer kwaliteit van le
ven." Daarmee bedoelt Crouse bijvoor
beeld dat zijn medewerkers met een
klant naar een museum of concert
gaan of gewoon thuis langskomen
voor een goed gesprek. Kinderen of
wie de hulp zelf wenst, kunnen Ver-
troeteljeouders.nl inhuren. Volgens
Crouse zijn de meeste klanten hoog
opgeleid - niet per se rijk - en in een
isolement geraakt. „Ze hebben begin
nende dementie, zijn halfzijdig ver
lamd, blind of doof of, dat zien we
vaak, ze hebben een angststoornis."
Vertroeteljeouders.nl koppelt een per
soonlijk begeleider aan de klant. Vaak
zijn dit freelancers uit de wereld van
kunst en cultuur met kennis van be
paalde ziektes of aandoeningen. Er
moet wel een klik zijn. „Bijvoorbeeld
omdat de begeleider óók alles weet
van vogels of klassieke muziek of om
dat hij óók vaak in Azië heeft ge
reisd." Uitgangspunt is dat er een
band en vertrouwen wordt opge
bouwd. Crouse: „Je doet met de bege
leider wat je normaal met een vriend
zou doen." Hij kwam op het idee van
Vertroeteljeouders.nl door zijn moe
der. Hij ging geregeld met haar naar
een concert. Maar toen ze begon te de
menteren en meer begeleiding nodig
had, viel hem dit steeds zwaarder. Hij
regelde twee begeleiders die hij betaal
de en voelde een last van zijn schou
ders vallen. „Ik dacht: dit moet voor
meer mensen een uitkomst zijn."
In het begin was hij 'strontjaloers',
zegt hij. „Als begeleider Paul binnen
kwam, werd mijn moeder helemaal
vrolijk. Vervolgens zag ze mij erachter
aankomen en zei ze: 'O, hallo Tom'."
Het is lang niet altijd zo, meent Crou
se, dat mensen het liefst door hun kin
deren of buren worden geholpen.
Sterker nog: géén familie is vaak een
pre. „Als een vader tegen zijn zoon
zegt: 'Het leven heeft nu wel lang ge
noeg geduurd', zal die zeggen: 'Kom
pa, nu niet zo somber'. De begeleider
zal juist uitnodigen er meer over te
vertellen. Het zijn mensen die tussen
de regels door kunnen lezen en niet
bang zijn voor zo'n gesprek. Tegen je
zoon of dochter kun je ook moeilijk
zeggen: 'Hoor eens, ik wil nu wel
eens een ander gezicht zien'." Een bio
logische band garandeert dus geen
leuk contact. Crouse: „Familie is een
borrelende en bruisende massa met
tegengestelde krachten. Die biologi
sche band is niet altijd een feest."
Ook bij De Buren, een ander bedrijf
in thuisservice, merken ze dat klan
ten de voorkeur geven aan een 'zakelij
ke verhouding'. „Ze willen niet afhan
kelijk zijn van hun kinderen en beta
len liever een factuur", heeft direc
teur Joost Vellinga ervaren. De Buren,
dat een netwerk aan onderaannemers
heeft, levert in principe alles. Iemand
verplegen, meegaan naar de dokter,
de kledingkast of garage uitmesten,
een kraanleertje vervangen. Ook voor
Het contact
met familie
is niet altijd
leuk. De
biologische
band is niet
altijd een
feest
een avondje voetbal kijken op tv ko
men ze langs. Vellinga heeft een hard
hoofd in de participatiemaatschappij.
„Als ik soms zie wat door familie on
ze kant op wordt geschoven; daar zit
ten schrijnende voorbeelden bij. Kin
deren vragen bijvoorbeeld om bij hun
ouders op verjaardagsvisite te gaan.
Soms denk ik wel eens: dat je dat niet
voor je ouders over hebt."
Corrie (wil geen achternaam geven)
heeft voor een 86-jarige vriendin en
oud-collega bij Home Instead Thuis
service hulp ingekocht. „Ze is onge
huwd en alleenstaand en belandde in
het verpleeghuis met een gebroken
heup. Ze zei: 'Haal me uit dit ge
sticht'. Nu komt er iedere morgen en
middag iemand twee uur langs." De
vriendin betaalt het grootste deel van
de kosten uit haar pgb-budget. Corrie
helpt haar met de financiën: „Het is
een klein groepje dat bij haar komt,
vertrouwde gezichten dus. Ze helpen
haar met wassen, aankleden, het ont
bijt en 's avonds maken ze een warm
hapje en blijven mee eten."
Is het erg om te betalen voor gezellig
heid of een klusje? Nee, niet per se,
vindt Kitty van den Hoek, onder-
zoeksmedewerkster van kennisinsti
tuut Movisie. Commerciële buren
hulp is van alle tijden, stelt ze. Het
noaberschap - boeren die collega's hiel
pen met dorsen of een kapotte trek
ker - kwam ook voort uit een econo-
door Wilma de Cort
illustratie Mark Reijntjens
Tom Crouse,
Vertroeteljeouders.nl
