Pornoverslaving
heeft niets te
maken met seks
ZEELAND 31
Maar liefst 86 procent van de man
nen en 48 procent van de vrouwen
kijkt porno, blijkt uit recent onder
zoek. Els Willems, psychothera
peut en seksuoloog van Emergis,
haalt het cijfer aan om aan te geven dat ook 'gewo
ne' mensen porno kijken. Willems waagt zich niet
aan uitspraken over wat 'normaal' is. Wel is er een
definitie van verslaving: „Daarvan is sprake zodra
je zelf het gevoel hebt dat je er geen controle over
hebt. Dat het je leven verstoort, je dingen gaat uit
stellen om je behoefte te kunnen bevredigen, nach
ten opzit, waardoor je problemen krijgt op je
werk, je maatschappelijke verantwoordelijkheden
gaat ontlopen. Het gaat dus om de impact die het
op je leven heeft."
Net als GZ-psycholoog Jan Teerds van Sta Op Zorg
(zie kader) stelt ze dat pornoverslaving vaak voort
komt uit een opvoeding waarin het kind weinig
fundamentele waardering kreeg. Willems: „Waar
in het ontbrak aan intimiteit, aan aanraking. In sek
sualiteit kun je de ander ontmoeten, maar die ont
moetende kant van seksualiteit, het leren wat inti
miteit is, is in dit soort gezinnen niet meegeno
men in de opvoeding."
Teerds: „Mensen die niet met emoties en spanning
om kunnen gaan, kunnen een verslaving ontwik
kelen als extreme vorm van vermijding." Pornover-
slaafden gebruiken seks ook om het ego te verster
ken: om zich beter te voelen, maar op lange ter
mijn bevestigt het juist hun lage zelfbeeld. Ze be
landen in een vicieuze cirkel, want na het orgasme
is er alleen schuldgevoel. Teerds: „Bijbelgetrouwe
christenen hebben het daarbij extra zwaar, omdat
er ook schuldgevoel is ten opzichte van de Here
God. Aan de andere kant is er de zekerheid dat je
altijd terug mag keren bij God. Onze cliënten kie
zen vaak voor De Hoop vanwege onze christelijke
visie. Volgens onze normen en waarden vindt sek
sualiteit binnen het huwelijk plaats. In de huidige
maatschappij is onder invloed van de seksuele re
volutie van de jaren zestig seks losgekoppeld van
de exclusieve relatie tussen man en vrouw, van
liefde en intimiteit. De komst van internet heeft
porno daarbij heel beschikbaar gemaakt. Mijn erva
ring is dat pornokijken veel kapot kan maken.
Vrouwen ervaren het als een signaal dat ze niet
goed of goed genoeg zijn."
Met de partner heeft pornoverslaving echter niets
te maken. Beide therapeuten herkennen het beeld
dat de 'Frits' (zie hiernaast) schetst: een liefdevolle
relatie met de partner enerzijds, en het puur op li
chamelijk genot gerichte pornokijken anderzijds.
Bij de behandeling is het allerbelangrijkste dat de
onderliggende problemen worden aangepakt, in
groepstherapie of individueel. De verslaafde moet
uit de vicieuze cirkel komen van toegeven aan de
verslaving, zich daardoor nóg slechter voelen, en
wéér toegeven aan de verslaving om die spanning
te kunnen laten afvloeien, et cetera. In de therapie
wordt gewerkt aan andere manieren om met pro
blemen en spanningen om te gaan. Ook wordt ge
zocht naar zinvolle activiteiten om de uren te vul
len die nu gevuld worden met porno. Bij Sta Op
Zorg is het streven om vanaf dag 1 geheel met por
no te stoppen. Willems (Emergis) maakt - als de
partner akkoord is - wel de afspraak dat er in de
aanloop naar volledig stoppen nog porno gekeken
mag worden, op vaste tijdstippen. Geeft de cliënt
zich toch aan zijn verslaving over, dan wordt dat al
licht als falen gevoeld en zit hij snel weer in de vi
cieuze cirkel, redeneert zij. Teerds stelt daar tegen
over dat in de christelijke zelfhulpgroep die cirkel
doorbroken door de ervaring open te kunnen zijn
in een veilige en begrijpende omgeving. „Je beseft
diep dat je machteloos bent en het alleen met God
en je medemensen kan lukken."
DONDERDAG 20 MAART 2014
I Pornoverslaving heeft niets te maken met een onbevredigende (seksuele) relatie met de partner, foto Peter Hilz
