Digitaal
lekken kan
nu ook naar
deze krant
VERDIEPING 9
Klokkenluiders kunnen
nu ook anoniem en
veilig documenten
lekken naar deze krant,
de waakhond van
de regio.
Bij de redactie van televisieprogramma
Nieuwsuur is het enthousiasme over
Publeaks inmiddels weggeëbd. „Hoge ver
wachtingen waren er nooit", zegt Nieuws-
uur-verslaggever Bas Haan. De hoeveelheid
tips en de kwaliteit ervan vallen hem flink
tegen. „Het kost moeite om in te loggen op
het systeem en de tips te checken. Als over
een tijdje blijkt dat onze digitale brieven
bus nog steeds meestal leeg is, of dat er al
leen maar onzin in zit, dan stoppen we er
mee."
Dat Publeaks in buurland België nog geen
navolging heeft gekregen, verbaast de om
budsman van Vlaanderen, Bart Weekers,
niet. „Ik zie een fundamenteel probleem",
zegt Weekers. „Een journalist moet altijd
de identiteit van een bron kunnen bescher
men. Maar het mag toch niet zo zijn dat
een journalist niet wéét wie zijn of haar
bron is. Hoe is het dan mogelijk om de
waarde van een tip in te schatten?"
Volgens Weekers hebben goede journalis
ten Publeaks 'niet nodig'. „Als échte klok
kenluiders hun verhaal kwijt willen, stap
pen ze naar de journalist die ze hun ver
haal toevertrouwen."
Bij de lancering van Publeaks trokken boze
bloggers ten strijde tegen deze 'verderfelij
ke vorm van uitlokking'. Al deze opmerkin
gen, zegt oprichter Gautier, passen beter in
een breed nationaal debat over hoe om te
gaan met klokkenluiders. En: „Publeaks
lokt niet uit, maar faciliteert. Dat hebben
we uiteraard juridisch bekeken. En het
geeft bescherming. Enkele jaren geleden
zijn twee journalisten van De Telegraaf ge
gijzeld door de rechter-commissaris, om
dat ze hun bronnen niet wilden prijsgeven.
Met documenten via Publeaks hadden ze
oprecht kunnen zeggen dat ze die bronnen
niet kennen."
Gautier wil juist dat journalisten nog veel
actiever gebruikmaken van Publeaks. „Er
moeten nog zo veel documenten in lades
liggen. Ik denk dat de journalistiek klok
kenluiders meer moet stimuleren. Neem
Publeaks op in je colofon, meldt dat je het
gebruikt en dat mensen er terechtkunnen."
HOE WERKT TOR-NETWERK?
Sinds enkele weken zijn ook de re
gionale kranten van Wegener aan
gesloten bij Publeaks. De dagbla
den zijn aangehaakt bij het pro
ject om klokkenluiders via de web
site Publeaks.nl de gelegenheid te geven
anoniem en via een goed beveiligde, digita
le manier belangwekkende documenten
aan de regionale dagbladen toe te spelen.
„De ervaringen van andere media met
Publeaks zijn positief. In een aantal geval
len is informatie naar buiten gekomen die
we anders als samenleving niet zouden
hebben gehad", zegt hoofdredacteur Kees
Pijnappels van De Persdienst, de centrale
redactie van de Wegener-dagbladen, waar
de documenten binnenkomen. „Via Pub
leaks komen wekelijks tips binnen die het
uitzoeken waard zijn. Met name de regiona
le kranten kunnen daar een belangrijke rol
vervullen."
De dagbladen doen mee aan het Publeaks-
project omdat zij zichzelf zien als waak
hond van de samenleving. Klokkenluiders
kunnen daarbij behulpzaam zijn. Publeaks
biedt hun een manier om de media te be
reiken zonder dat hun identiteit te achter
halen is. De klokkenluiderssite is bijvoor
beeld bedoeld voor tips of documenten
over misstanden die werknemers alleen
anoniem kunnen geven, omdat anders hun
baan in gevaar komt; en voor gevoelige do
cumenten over zaken die het algemeen be
lang aangaan. De site is niet bedoeld voor
het uploaden van persberichten.
Kees Pijnappels: „De waarde van Publeaks
schuilt ook in de goede bescherming van
de afzender. De nagenoeg 100 procentga
rantie dat de identiteit geheim blijft, wekt
kennelijk vertrouwen."
De redacties checken tips op betrouwbaar
heid en gaan waar nodig op zoek naar we
derhoor. De dagbladen PZC, BN DeStem,
Brabants Dagblad, De Gelderlander, Eind-
hovens Dagblad, De Stentor en TC 1\iban-
tia en de De Persdienst doen mee. Op Pu-
bleaks.nl staat een instructie hoe documen
ten kunnen worden geüpload.
Vragen of opmerkingen over Publeaks bij
uw dagblad? Mail naar
publeaks@depersdienst.nl
(Let op: dit e-mailadres is niet bedoeld voor
het lekken van documenten. Dat kan via
www.publeaks.nl).
I r*
Publeaks maakt voor haar beveiliging onder
meer meer gebruik van het Tor-netwerk.
Zo'n netwerk bestaat uit een serie virtuele
tunnels, waardoor mensen en organisaties
beschermd kunnen communiceren over het
web. De data die worden verstuurd, reizen
(versleuteld) via een serie verschillende en
willekeurig gekozen servers.
Ook hulporganisaties en mensenrechtenacti
visten gebruiken Tor om aan de aandacht
van de autoriteiten ter plaatse te ontsnap
pen.
Publeaks is ook nog beveiligd met verschil
lende soorten encryptie.
