Kazachstan
23,7%
Oezbekistan
Tadzjikistan
1,1%
5,5%
I1 Voormalige Sovjet-
staten
I I Gebieden waar veel
Russen wonen
percentage Russen
Kirgizië
12,5%
VERDIEPING 11
XX% MC1
t—J per land
en etnische Armeniërs Rusland uit te zet
ten.
Oekraïne en de Baltische landen zijn de
landen die in de ogen van het Kremlin nog
tot de orde moeten worden geroepen. Op
eventuele hulp van het Westen kunnen al
leen de Baltische staten - met hun aanzien
lijke Russischtalige minderheden - reke
nen, omdat zij lid zijn van de NAVO. De
toenmalige Georgische president Micheil
Saakasjvili vertrouwde in 2008 ook op wes
terse hulp, maar toen de Russische troepen
binnenvielen, gaf het Westen niet thuis.
Georgië verloor twee regio's aan Rusland
en houdt zich sindsdien koest.
Ook de nieuwe, pro-westerse Oekraïense
regering moet zich geen illusies maken:
westerse landen zullen geen troepen stu
ren indien de Russen mochten besluiten
om de Russische minderheden in het oos
ten en het zuiden van Oekraïne 'te hulp te
schieten'.
Op basis van Ruslands nieuwe militaire
doctrine uit 2010 houdt het Kremlin zich
het recht voor om militaire middelen aan
te wenden 'ter bescherming' van Russi
sche minderheden. Zondag zei Poetin te
gen de Duitse bondskanselier Angela Mer
kel (CDU) dat hij zich grote zorgen maakt
over de destabilisering van Oost-Oekraïne.
Dat kan de aankondiging zijn van een vol
gende stap.
Miljoenen Russen in het nabije buitenland
worden op deze manier steeds nadrukkelij
ker inzet van een geopolitiek steekspel. Of
ze daar allemaal zo blij mee zijn als de Rus
sen die de afscheiding van de Krim bejubel
den, is de vraag.
reageerde met bombardementen, vonden
daarbij veel etnische Russen de dood.
Waar groepen Tsjetsjenen konden vluch
ten naar familie en vrienden in naburige
gebieden waar het rustig was, konden de
Russen vaak geen kant op. Voor hen was
het moederland te ver. Of de reis ernaartoe
was te duur.
Rusland was lang veel te zwak om haar aan
spraken in het nabije buitenland te kun
nen waarmaken. Het land ging in de jaren
'90 door een ernstige economische en socia
le crisis en moest met lede ogen toekijken
hoe het Westen toehapte: na de voormalige
vazalstaten in Oost- Europa werden ook de
Baltische landen lid van de Europese Unie
en van de NAVO.
Maar Vladimir Poetin stabiliseerde Rus
lands economie en is bereid om desnoods
met militaire middelen de Russische belan
gen in de voormalige Sovjet-republieken te
verdedigen. De miljoenen etnische Russen
in die landen dienen als alibi.
Toen de Russen in 2008 de Georgische
deelrepubliek Zuid-Ossetië binnenvielen,
had daar zogenaamd een 'genocide' op Rus
sische inwoners plaats. Ook nu, in de crisis
rond de Krim, spreekt de Russische propa
ganda over 'ernstige schendingen van de
rechten van de Russische minderheid' in
Oekraïne.
In de meeste landen van het 'nabije buiten
land' heeft het Kremlin zich al verzekerd
van steun. Dit lukte soms pas na openlijke
intimidatie, zoals in het geval van Arme
nië. Dat wilde een associatieverdrag met de
Europese Unie sluiten, maar keerde schie
lijk terug onder Moskous paraplu toen Poe
tin dreigde de militaire hulp stop te zetten
DINSDAG 18 MAART 2014
