Het wordt weer billenknijpen, ook met Ilse en Way Ion
6 BINNENLAND
Vergist oud brood
kan een goede
energiebron zijn.
Een Amsterdams
buurtrestaurant
kookt er al op.
AMSTERDAM - Het oude brood dat
voorheen in de Kolenkit-buurt in
Amsterdam-West op straat be
landde en een rattenplaag veroor
zaakte, gaat nu in een grote tank
met water. Een penetrante geur
van gistend bier komt eruit als
Roel Schoenmakers van kunste
naarscollectief Cascoland het dek
sel optilt. „Het vergistingsproces
lijkt op dat van bier, vandaar de
geur", verklaart hij. Door het ver
gisten, komt methaan vrij. Daar
op kookt het buurtrestaurant van
af deze week.
Het brood voor de vergister komt
uit de broodcontainers die sinds
enkele jaren in Amsterdam-West
staan. Veel moslims strooiden eer
der hier hun oude brood op
straat. Hun geloof laat het niet toe
het brood zomaar weg te gooien.
In plaats van vogels, kwamen
vooral ratten het brood opeten.
De gemeente plaatste vervolgens
containers om de rattenplaag te
gen te gaan. Het opgehaalde
brood zou worden verwerkt tot
diervoeding of mest voor planten,
We volgden een
ophaalwagen en
ontdekten dat het
brood naar de
vuilstort ging
De eerste reacties op Calm after
the storm van Ilse DeLange en
Waylon, die onder de groeps-
naam The Common Linnets ope
reren, zijn niet positief. Op Twit
ter wordt het lied door velen met
de grond gelijk gemaakt, onder
deskundigen zijn de meningen ge
nuanceerder. De algemene teneur
is: wel 'een mooi lied, maar...'
Op woensdagavond werd het
nummer al semi-akoestisch gepre
senteerd tijdens het tv-program-
ma De wereld draait door, gister
morgen waren de vaderlandse me
dia uitgerukt voor de première
van de officiële versie in Hilver
sum.
Het lied klinkt in tweede instan
tie inderdaad iets anders, veel dui
delijker komt het countrygeluid
naar voren in de zware bassen en
de steelgitaar. Het is een instant-
klassieker, die hoogstwaarschijn
lijk decennialang meekan op de
vaderlandse radiozenders. Calm
after the storm is een a-typisch
nummer voor het festival, maar
dat kan een voordeel zijn. Hét
'songfestivallied' bestaat niet
meer, het is juist zaak om op te
vallen met afwijkende genres.
Dat kan wel eens lukken, omdat
de meeste inzendingen die tot nu
toe bekend zijn vooral kiezen
Onder deskundigen zijn
de meningen genuanceer
der. De algemene teneur is:
'een mooi lied, maar
voor de bekende, zwaar geprodu
ceerde eurodisco.
Toch wordt het in de halve finale
op dinsdag 6 mei weer billenknij
pen voor Nederland. Is het num
mer opvallend genoeg voor de fi
nale van zaterdag 10 mei? The
Common Linnets moeten bij de
eerste tien komen (van de zeven
tien) in die voorronde.
Het nummer blijft ook in de offi
ciële single-versie voortkabbelen,
mist een brug en een duidelijk
meezingrefrein en heeft een wat
kleine melodielijn. De samenzang
is mooi, maar de individuele voca
le kwaliteiten van Ilse en Waylon
komen er niet in naar voren. En
dat valt de festivaladepten tegen.
Na eerdere voorproefjes op de
Common Linnets-sound verheug
den velen zich al op een ereplaats.
Succes zal ook afhangen van de
podiumact en die is al klaar laat Il
se DeLange weten. „We zijn er
wel uit. Nee, we zeggen niets. De
vijand luistert mee, haha."
Eerder lieten Ilse en Waylon door
schemeren dat ze op een vooral
donker podium zullen optreden.
Na de break, op tweederde van
het nummer, is het even hele
maal stil en volgt een grootse fina
le in het volle licht. Dynamiek in
de show dus. The Common Lin
nets presenteren zich als country-
artiesten en zullen dat geloofwaar
dig moeten doen. „Wat heeft Ne
derland met countrymuziek? Nou
dit!", riep Waylon gisteren in reac
tie op een tweet.
3FM-dj Giel Beelen heeft niets
met het songfestival maar ziet
wel kansen. „Het is mooi dat we
nu meedoen met dingen die we
zelf goed vinden. Ilse en Waylon
zijn hier natuurlijk heel bekend,
maar in Letland niet. Maar daar
zien ze ook een heel mooie, blon
de chick en een stoere dude met
een hoed en een goeie kop."
beloofde de gemeente op haar si
te.
„Toen wij jaren geleden een op
haalwagen van de gemeente volg
den, ontdekten we echter dat het
brood gewoon naar de vuilstort
ging", vertelt Jessica Hammar
lund Bergmann van ontwerpers
groep Pink Pony Express. Daarop
verklaarde de verantwoordelijke
wethouder dat, door de plastic
zakken in de containers, broodre-
cycling niet mogelijk is.
Na deze ontdekking bedachten de
Pink Pony's dat vergisting de
meest zinnige bestemming voor
het oude brood zou zijn. Dat
vond de moslimgemeenschap
ook. Biovergisting werd al veel ge
daan, maar het vergisten van
brood niet. Met behulp van het lo
kale duurzame energiebedrijf Am
sterdam Energie, kunstenaarscol
lectief Cascoland en een fabrikant
van bioreactoren ontwikkelde
Pink Pony Express de huidige in
stallatie. Die produceert drie
kuub methaan per dag. Dat is ge
noeg om het buurtrestaurant, een
participatieproject van kunste
naarsgroep Cascoland in de pro
bleemwijk Kolenkit, op te laten
koken.
De potentie van oud brood als
energiebron is groot. Met zo'n 150
miljoen kilo weggegooid brood
per jaar, is het een van de meest
verspilde voedingswaren in Ne
derland. Dankzij het graan heeft
brood een hoge 'calorische waar
de' en levert het dus veel energie
op. Op vier witte boterhammen
kan een gaspit een uur vol bran
den.
Een ander groot voordeel van
broodvergisten is volgens Rolf
Steenwinkel van Amsterdam
Energie dat installaties middenin
de stad kunnen worden aange
legd. „Daardoor is het gemakke
lijk om het gas te transporteren
naar woningen, waar het kan wor
den gebruikt voor verwarming of
om op te koken."
De testen in het buurtrestaurant
zijn succesvol verlopen en nu wil
Amsterdam Energie ook op ande
re plekken in de stad broodvergis-
tingsinstallaties aanleggen. Wel
licht stapt ook de woningbouw
vereniging in. Recent heeft Roel
Schoenmakers daarbij de brood-
vergister laten zien. „Eerst had
den ze helemaal geen oren naar
biogasinstallaties. Nu ze hebben
gezien dat het werkt, beschouwen
ze het als optie voor nieuwbouw
hier in de wijk."
Voorlopig is het buurtrestaurant
de enige plek in Nederland waar
broodgas wordt verbruikt. Een
paar keer per week koken buurtbe
woners er een gerecht uit de keu
ken van hun thuisland voor ande
re bewoners. Schuin tegenover
het restaurant staat een van de
broodcontainers. Schoenmakers
kijkt erin. „Bijna vol. Brood te
over in deze multiculturele buurt,
veel meer dan we nodig hebben."
Koken op broodkruimels
door Emiel van Dongen
Jessica Hammarlund Bergmann
Waylon en Ilse DeLange: The Com
mon Linnets, foto HH
RECENSIE
SONGFESTIVALLIED
door Geert Willems
HILVERSUM - Meteen na de presen
tatie van het Nederlandse lied voor
het Eurovisie Songfestival is de jaar
lijkse nationale discussie losgebar
sten: gaan we het hiermee halen?
Owww.pzc.nl/songfestival
Songfestival door de jaren heen
Kunstenaar Roel Schoenmakers bij de broodvergister. Op het geproduceerde methaangas kookt het buurtrestaurant. foto Sake Rijpkema/HH
