'Hulst wordt
cultuur hotspot'
Vlassector bundelt krachten in nieuwe vereniging
30 ZEEUWS-VLAANDEREN
FASCINERENDE SILHOUETTEN
In de haven van Antwerpen wordt al eeuwen met havenkra
nen gewerkt. In alle soorten en maten. Het verhaal van de
oude tredkranen tot de moderne mobiele kranen van nu.
Carina De Becker ging de uitda
ging aan toen ze hoorde dat Hulst
Cultureel op zoek was naar een
nieuwe voorzitter. Zij woont
sinds de zomer 2013 in Hulst en is
startend ondernemer.
„Ik ben geboren en opgegroeid in
Antwerpen. Na mijn studies heb
ik zeventien jaar in Montreal ge
woond, waar ik vooral in de cultu
rele sector werkte, voor organisa
ties als Cirque du Soleil en Les
Grands Ballets Canadiens. Vanwe
ge familie-omstandigheden ben
ik naar Europa teruggekomen. Ik
heb de afgelopen jaren gewerkt
bij Franco Dragone in La Louviè-
re, Flagey in Brussel en recent bij
het Koninklijk Ballet Vlaanderen
in Antwerpen."
Carina is kortom een bezige cultu
rele bij. Voorzitter worden van
een culturele stichting in Hulst
leek haar 'een interessant project'.
„Ik heb eerst de kat uit de boom
gekeken, heb enkele uitvoeringen
en ook vergaderingen bijgewoond
en toen besloten de uitdaging aan
te gaan."
Zij wil het werk van haar voorgan
gers voortzetten. „Ik weet dat de
knowhow van de huidige be
stuursleden groot is en dat is een
hele steun. Samen zetten we de
lijn die de afgelopen jaren is uitge
zet door."
Carina roemt de inzet van de vrij
willigers van Hulst Cultureel. „Al
tien jaar wordt in verschillende lo
caties betaalbare cultuur ge
bracht. De voorstellingen zijn
kleinschalig en hebben een speci
fieke sfeer. De programmering is
gevarieerd en geschikt voor jong
en oud. Dergelijke programma's
blijven we presenteren. En samen
met andere organisaties proberen
we met vernieuwende evenemen
ten het publiek te motiveren. We
willen proberen nieuw publiek
naar de regio te lokken en van
Hulst een culturele hotspot ma
ken."
De eerste krijtlijnen van het nieu
we seizoen 2014-2105 zijn al ge
zet. Tijdens Zomerfilm Hulst 22
en 23 augustus wordt het pro
gramma gelanceerd. Met Carel
Kraayenhof is zondag een mooie
start gemaakt. „We hopen dat ook
morgen bij de cabaretpoel en zon
dag 13 april bij kindertheater de
Reismus weer veel publiek aanwe
zig zal zijn."
ANTWERPEN - Vroeger waren het
er vele honderden. Eigenlijk ston
den op alle kaaien van de Ant
werpse haven allerlei kranen. Nu
zijn het er naar schatting nog zo'n
honderd. Het Havenbedrijf Ant
werpen heeft er zelf nog tien in
bedrijf met elk een hijsvermogen
van 100 ton. Plus natuurlijk de
trots van de haven: de drijvende
hijsbok Brabo met een hefvermo
gen van 800 ton. Hij wordt-niet al
leen ingezet voor werkzaamhe
den in de haven zelf, maar is ook
actief bij de berging van gezon
ken schepen.
Het is op de kop af 750 jaar gele
den dat het Antwerpse stadsbe
stuur de eerste kraan aanschafte,
een houten tredkraan, die ter be
schikking werd gesteld aan de goe
derenhandelaren in het toen nog
beperkte havengebied. Het huidi
ge stadsbestuur vond die mijlpaal
van 750 jaar voldoende reden
voor de uitgifte van een naslag
werk, samengesteld door conser
vator Jef Vrelust van de maritie
me collectie van het Museum aan
de Stroom (MAS). Logisch, want
het museum beheert de grootste
en meest gevarieerde collectie ha
venkranen ter wereld en biedt de
bezoekers een duidelijk beeld van
de verschillende technische ont
wikkelingen. Het begon ooit met
de vermaarde houten tredkranen,
voortbewogen door één of twee
mannen, die als muizen in hun
molentje stevig in hun 'kraanmo
len' voortstapten. Ze werden
'craenkinderen' genoemd. Nee,
het was bepaald geen kinderar
beid; het werk werd gedaan door
kleine, pezige havenarbeiders.
Om aan de slag te kunnen, moes
ten ze eerst hun kracht bewijzen
door een parkoers af te leggen
met een zware tros om hun mid
del. Na de tredkranen kwamen de
handkranen - ook puur op mens
kracht - en uiteindelijk werden
stoomkranen geïntroduceerd, ge
volgd door kranen die draaiden
op waterdruk om uiteindelijk uit
te komen bij de moderne, elektri
sche mobiele kranen.
Havenschepen Mare Van Peel en
zijn collega's Philip Heylen (cul
tuur, economie) en Ron Van de
Wie zijn ogen sluit en aan
de haven denkt, ziet
schepen en kranen.
Kranen zijn de
onvermoeibare
werkpaarden in elke
haven, waar ook ter
wereld
Velde (erfgoed) zijn trots op de
collectie van het MAS, maar ook
op de rijke historie van de haven
en z'n kranen. Van Peel in het
voorwoord van het boek: „Wie
zijn ogen sluit en aan de haven
denkt, ziet schepen en kranen.
Kranen zijn de onvermoeibare
werkpaarden in elke haven, waar
ook ter wereld. In 1263 melden ge
schreven bronnen voor het eerst
een kraan in Antwerpen, ter hoog
te van het Steen. Daarmee was on
ze stad één van de eerste Europe
se steden die deze dienstverle
ning in haar haven aanbood. En
dat doen we vandaag, 750 jaar la
ter, nog altijd."
Al in 1974 onderkende het stads
bestuur het belang van de kranen
als maritiem erfgoed. Toen werd
besloten een zogenoemd techno
logisch archief aan te leggen. Van
iedere reeks kranen die uiteinde
lijk na jaren buiten bedrijf wer
den gesteld, werd één representa
tief exemplaar opgenomen in de
stedelijke museumcollectie. Het
zijn er inmiddels negentien, inclu
sief één drijvende kraan. Ze zijn
inmiddels allemaal aangemerkt
als monument. Maar restauratie is
een ander verhaal. Daarvoor
wordt samenwerking gezocht
met andere overheidsinstanties
en instellingen als de Monumen-
tenwacht en tewerkstellingsorga
nisaties. Maar ook de kennis van
de oude kraandrijvers moet be
houden blijven. Paul Van
Schoors, die de restauratie van de
MAS-kranen coördineert, pleit
voor de oprichting van een vereni
ging Levende Kranen, die ervoor
zorgt dat 'de kraanmannen van
vroeger' hun kennis overdragen
aan vrijwilligers. Maar de tijd
dringt. Want ze zijn allemaal oud
In de belangenbehartiging voor
de vlassector dreigde een gat te
vallen door de opheffing van het
Productschap Akkerbouw. Offici
eel is dit schap op 1 januari opge
heven, maar tot eind dit jaar
draait de organisatie nog op een
laag pitje. Vlastelers, zaaizaadbe-
drijven en vlasverwerkers hebben
niet langer willen wachten. „We
wilden ook voorkomen in een gro
ter verband op te gaan", geeft Van
der Zee aan, „want de vlassector
is toch een bijzondere bedrijfstak,
met veel contacten in België en
Frankrijk, de Europese vlaslanden
bij uitstek."
Van der Zee is er zeer over te spre
ken dat het zo snel is gelukt een
eigen vereniging in de benen te
krijgen. De in Groningen actieve
hennepsector is er overigens ook
in vertegenwoordigd. Een vereni
ging kost geld. Telers gaan 25 euro
per hectare betalen, ongeveer het
bedrag dat zij eerder aan het Pro
ductschap kwijt waren. Vlasver
werkers en zaaizaadbedrijven dra
gen ook naar verhouding bij. De
jaarbegroting is 125.000 euro. Pro
ductschapmedewerker David Kas-
se, die zich al veel met vlas bezig
hield, neemt het dagelijks werk
op zich, zoals promotie, de organi
satie van onderzoek en marktver
kenning.
De vereniging die in mei officieel
het levenslicht zal zien, heeft al
een eerste succes geboekt. Het is
met steun van Zeeuwse gedepu
teerde Kees van Beveren gelukt
ook voor dit jaar een verwerkings
subsidie te krijgen. Het ministerie
van Economische Zaken komt
met 930.000 euro over de brug,
wat neerkomt op zo'n 270 euro
per hectare. Vorig jaar is die/subsi
die voor het eerst verstrekt, nadat
vlassers aan de bel hadden getrok
ken. Ze vreesden in een nadelige
concurrentiepostie te komen, om
dat verwerkers in Frankrijk en Bel
gië nog wel uit een Europese pot
steun kregen. Van der Zee: „Dat
de verwerkingssubsidie uit Den
Haag dit jaar blijft, is alvast een
mooi begin van onze nieuwe vere
niging."
De vlassector is klein in Neder
land, maar zit weer wat in de lift
Van der Zee verwacht dit jaar
2100 a 2200 hectare vlasland, waar
van driekwart in Zeeuws-Vlaan
deren. Vorig jaar dook het areaal
onder de 2000 hectare. China is
het land waar veel vlas wordt ver
werkt in kleding. „Chinezen zijn
weer volop aan de markt", weet
Van der Zee, „want de voorraden
zijn grotendeels op." Leverde een
kilo vlas vorig jaar slechts 1,20 eu
ro op, nu zit de kiloprijs op 1,80 a
1,90 euro.
RECIOAGENDA
Meer agendanieuws vindt u op
onze website.
DINSDAG 11 MAART 2014
HEIKANT - Du Commerce, 13.30 uur:
Kaarten;
T redmolen als
aandrijving
van kranen
door Jeanette Vergouwen
HULST - De meeste organisaties
zijn volop aan het sleutelen aan het
programma voor het seizoen
2014-2015. Hulst Cultureel wissel
de van secretaris en sinds kort is er
ook een nieuwe voorzitter.
Voor informatie en kaarten zie
www.hulstcu Itu reel.eu
door Wout Bareman
Marc Van Peel, havenschepen
Carina de Becker Eerst de kat uit de boom gekeken, foto Camile Schelstraete
door Harmen van der Werf
ZAAMSLAC - De vlassector die in
Nederland het sterkst is vertegen
woordigd in Zeeuws-Vlaanderen,
heeft de krachten gebundeld in
een nieuwe vereniging. De organi
satie krijgt haar zetel in Terneuzen.
Watze van der Zee, akkerbouwer
uit Zaamslag, is beoogd voorzitter.
HULST - De Lieve, 13.30 uur Prijskaarten;
De Korenmarkt, 12.00 uur: Samen eten;
De Blaauwe Hoeve, 10.00 uur: Geheugen
training; 14.00 uur: Schildersclub;
KLOOSTERZANDE - WZC Antonius,
10.30 uur: Voorlezen; 14.00 uur: biljar
ten, sjoelen, welfare;
SINT - JANSTEEN - De Warande, 14.30
uur Sjoelen; 15.30 uur: Kreatieve Vor
ming; 19.00 uur: FNV belasting invullen;
19.30 uur: EHBO;
SLUISKIL - Het Meulengat, 10.00 uur:
Wandelen actieve senioren; 13.30 uur.
KBO kaarten;
TERNEUZEN - De Vliegende Vaart, 15.15
uur: Bewegen op niveau; De Kameleon,
14.00 uur: Kaarten;
VOGELWAARDE - 't Gelaag, 13.30 uur:
Kaarten.
