REIZEN 21
NOORWEGEN
De Telemarkregio in het zuiden van Noorwegen heet een walhalla te zijn voor
elk type fietser. Wij nemen de proef op de som en
laten ons leiden door een kaart in de wikkel
van een chocoladewafeltje.
WAAR EN WAT
Voor de gemiddelde Noor zijn
ze inmiddels onzichtbaar: de
miljoenen lupines die grote
delen van het grasland langs
wegen, water en sporen heb
ben ingenomen. „Het zijn er
zo veel, dat we ze niet meer
zien", verklaart de Noorse dame van het ho
tel. In paars, blauw, zalmroze en wit steken
de toortsvormige bloemen af tegen het
toch al indrukwekkende scala aan groentin-
ten van bomen, planten en mossen. Hoe
onverschillig de reacties van sommige No
ren ook mogen zijn, vers in het land aange
komen, is het onmogelijk niét diep onder
de indruk te zijn van deze kleurrijke uit
barsting.
We zijn in zomers Telemark, het zuidelijke
deel van Noorwegen. De ontwaakte flora
zorgt rondom de stad Rjukan voor verdraai
de nekken. Maar het zijn slechts kleurige
stippen naast de indrukwekkende bergen
die 's ochtends gehuld zijn in een grijsblau
we lucht vol mist en wolken. Noorwegens
bekendste toeristische bestemmingen zijn
de fjorden, de Lofoten en het noorderlicht.
Telemark stond voornamelijk bekend als in
dustriestad vol elektriciteitscentrales. Dat
is allang niet meer het geval: legio Noren,
Duitsers en - zo'n 8 procent - Nederlandse
toeristen vinden hun weg naar Telemark.
Zij komen allen voor de combinatie natuur
en fietsen.
Vanaf Rjukan gaan we omhoog naar de
Hardangervidda, de grootste hoogvlakte in
wil aanpakken, hapt op het hoogste deel
van de tocht in een Kvikk Lunsj: wafeltjes
omhuld met melkchocolade. Deze traditie
onder Noorse families is zo ingeburgerd,
dat in de verpakkingen van de wafels kaart
jes met wandel- en fietsroutes zitten.
Niet minder vermoeiend, maar een totaal
andere fietstocht dan over de Hardanger
vidda, is de route langs het Telemark-
kanaal. Het kanaal begint bij Skiën, eindigt
in Dalen en is één van de meest geliefde
Noorse fietsbestemmingen van (Nederland
se) toeristen. Op de kaart lijkt onze kennis
makingsroute van Kilen naar Lunde een ei
tje, want slechts 24 kilometer lang. Maar
na de zoveelste steile bocht wordt duidelijk
dat een redelijke conditie geen luxe is.
Gelukkig zijn de adembenemende uitzich
ten een goed excuus om zo nu en dan even
van de fiets te stappen. Ter hoogte van
Strengen heb je bijvoorbeeld prachtig zicht
vanaf de brug. Daar is het bovendien moge
lijk de tocht met een kano voort te zetten.
Eenmaal in Lunde vervolgen we onze reis
over het water. De boottocht naar Akker-
haugen, onze laatste stop, heeft talloze slui
zen in petto, waarbij het verschil in water
niveau soms tientallen meters telt.
Noorwegen vanaf het water blijkt een ui
terst ontspannen afsluiting van ons fiets-
avontuur. Met een slakkengangetje tuffen
we langs natuurgebieden en Noorse dorp
jes. De enige teleurstelling is dat we geen
enkele eland spotten. Bij de kapitein hoe
ven we niet aan te kloppen; hij is ermee op
gehouden ze aan te wijzen. „De laatste
keer rende iedereen naar één kant van de
boot. We gingen bijna om", bromt hij.
Noord-Europa. Na een slingerende autorit
langs watervallen, stubbur (houten voor
raadhuisjes op palen) en gekleurde Noorse
woonhuizen, stappen we in de Krossoba-
nen. Deze kabelbaan werd in eerste instan
tie gebouwd opdat locals tijdens de donke
re, lange Noorse winters bovenop het pla
teau aan hun dosis zonlicht konden ko
men. Sinds vorig jaar is er zelfs een reusach
tige spiegel in de bergen geïnstalleerd die
Rjukan van meer licht voorziet.
Toeristen ondernemen het steile ritje langs
de bergwand voor de talloze wandel- en
fietstochten over de 3.422 vierkante kilome
ters van de Hardangervidda. Als we vanaf
Gvepseborg, het eindpunt van de kabel
baan, omhooglopen via de solstien, het rela
tief goed begaanbare zonnepad, laten we
het mistige dal achter ons. De vegetatie ver
andert van het uitbundige groen na het pas
seren van de boomgrens langzaam in een
zonnig en woest plateau vol mossen en rot
sen in oranje, grijs en bruin.
In de uitgestrektheid van het landschap zie
je verlaten hutten, meren en hier en daar
een brok wegsmeltende sneeuw. Het door
Nepalese sherpa's aangelegde zonnepad is
slechts één van de routes. Omdat je condi
tie voor deze route niet fantastisch hoeft te
zijn - er is keuze uit diverse moeilijkheids
graden - houd je energie over om van de
omgeving te genieten. Zodra je op de ver
harde paden komt, is een mountainbike
het beste vervoermiddel. De steilste delen
zijn een kwestie van vaart houden en flink
doortrappen. Maar met de opkomst van de
elektrische fietsen en mountainbikes in
Noorwegen heeft niemand meer een ex
cuus om géén kijkje te nemen in de haast
buitenaardse schoonheid op circa 1.000 me
ter boven zeeniveau. Wie het echt Noors
ZATERDAG 8 MAART 2014
door Cintha Rood
Bovenste en onderste foto: Hardangervidda is
de grootste hoogvlakte in Noord-Europa. Er
zijn talloze fietsroutes uitgezet, zowel voor
beginnende als gevorderde fietsers.
Foto's onder. Tal van planten en bloemen,
vooral miljoenen lupines, sieren het land
schap in de Telemarkregio, in het zuiden
van Noorwegen, foto's Cintha Rood
©reageren?
reizen@depersdienst.nl
Vanaf Hirtshals in Denemarken varen dage
lijks boten naar Zuid-Noorwegen. Er zijn
twee vliegvelden - Kjevik en Torp - in dit ge
bied, waarop Nederlandse luchtvaartmaat
schappijen vanaf Schiphol direct vliegen.
Telemark kent de meeste (Noorse) zonuren
en relatief warme zomers. Hierdoor zijn ver
schillende boeren begonnen met de produc
tie van wijn. Lerkekasa is de noordelijkste
wijngaard ter wereld. Deze vind je via de zo
genoemde Sommarlandet-fietsroute.
Skiën is de grootste stad in Telemark. Henrik
Ibsen-fans kunnen er hun hart ophalen: één
van de fietstochten rondom de stad gaat
door het gebied waar een groot deel van het
leven en de boeken van de Noorse schrijver
zich afspeelden. Je vindt hier het geboorte
huis van zijn moeder en het Ibsenmuseum.
Meer informatie: www.hardangarvidda.com,
www.krossobanen.no,www.visitrjukan.com,
www.visittelemark.com.
