ZEELAND 35
DAGBOEK
Jessica Stein is actief bij Wereldvrouwen
die vandaag, op Internationale Vrouwendag,
een expositie openen in Zierikzee.
burgeX Gfehuwd
Zaterdag maart
Gewekt door de vogels. Snel opstaan, van
daag de grote dag. We krijgen de sleutel
van de 'pop-up galerie'. Nou ja, galerie, het
is een leegstaand winkelpand aan de Mol
in Zierikzee, dat we mogen gebruiken voor
onze expositie 'Silent Voices'. Met de We
reldvrouwen hebben we vanaf oktober ge
werkt aan een Kunstproject, met als doel
de stilte rond het wereldwijde geweld te
gen vrouwen en meisjes te verbreken. De
ruimte is kaal, met een betonnen vloer, on
bewerkte wanden en een paar peertjes aan
het plafond. Het past voor mij heel goed bij
de pijnlijke 'rauwheid' van het onderwerp.
Wereldwijd krijgt één op de drie vrouwen
in haar leven te maken met seksueel of li
chamelijk geweld. Al jaren lang maak ik
me druk om de onwetendheid en de onver
schilligheid over geweld tegen vrouwen en
meisjes. Het wordt gezien als een 'vrouwen
probleem', maar het is een mannenpro-
bleem, want het zijn mannen die het ge
weld plegen. Uiteindelijk is het een machts
probleem en komt het voort uit ongelijk
heid tussen mannen en vrouwen.
Zondag
Weer een schitterende ochtend. Maar, een
lange lijst van taken wacht op me. Vandaag
werk ik thuis aan verschillende onderdelen
van het project. Echtgenoot Rudy werkt
keihard mee, als fotograaf, vormgever en
handige klusser kan hij veel van mijn idee
ën en wensen uitvoeren. Via de mail hoor
ik dat collega Wereldvrouw Ully bezig is
met haar eigen kunstwerk. Het heet 'Distor
tion' (verdraaiing). Samen met Ully heb ik
het idee van dit Kunstproject ontwikkeld.
De expositie krijgt een donkere en een lich
te kant. Met de donkere kant willen we de
'Silent Voices', de 'ongehoorde stemmen' la
ten spreken, de verzwegen verhalen vertel
len, het geweld, de pijn, de schaamte zicht
baar en voelbaar maken. Binnen de veilige
sfeer die we met Wereldvrouwen creëren,
deelden we op een middag in november ge-
weldservaringen. Diep weggestopte, pijnlij
ke ervaringen, in sommige gevallen nog
nooit eerder verteld. Zelfs niet aan de part
ner. We waren stil. Beeldend kunstenaar
Mar ja de Lange, die pas een week of zes ge
leden bij ons was binnengestapt, gaf ons
houtskool en wit tekenpapier: 'Teken je ge
voel, het hoeft niet mooi te zijn'.
Maandag
Om 10.30 uur komt kunstenares Danielle
Orelio haar werk 'lossen'. Er moet (meer)
licht komen. Aan het plafond zitten con
tactdozen, dus gaat Rudy als een speer aan
de slag met fittingen en bedradingen. De
tekeningen die we op een paar woensdag
middagen met de vrouwen hebben ge
maakt, zijn door Mar ja en Ully op een be-
hangrol geplakt. De rol van tien meter was
helemaal vol. We willen hem als muur
krant op ooghoogte aan de muur bevesti
gen en wat blijkt, de muur is exact tien me
ter lang. Op een afstand bekijk ik het resul
taat. Het ontroert me, hoe in simpele teke
ningen schrijnende verhalen worden ver
teld. „Ik was twaalf jaar toen mijn moeder
werd vermoord. Wij gingen bij mijn tante
wonen. De man van mijn tante verkrachtte
mij en mijn zusje, het duurde tot mijn ze
ventiende jaar."
Dinsdag
Vandaag en de rest van de week kan doch
ter Ros meehelpen. Zij heeft meer oog voor
vorm en kleur. Dus zodra ze binnen is,
geeft ze al de nodige kritiek op dingen die
we de dag ervoor hebben bevestigd. Ik
moet toegeven, dat ze in de meeste geval
len gelijk heeft. Ik maak het volgens haar te
educatief. Kunst moet voor zichzelf spre
ken. Ik ben het eens, met de kanttekening
dat het Kunstproject van Wereldvrouwen
een vorm van ARTivisme is. Zoals bijvoor
beeld graffitikunst op muren en gebou
wen, in landen waar mensen zich verzet
ten tegen onrecht en onderdrukking.
Zo hebben we via Facebook contact gelegd
met een jonge, Afghaanse graffiti-kunstena
res, Shamsia Hassani. Zij woont in Kaboel
en maakt prachtige kunstwerken, als state
ment tegen de onderdrukking van vrou
wen en meisjes in haar land. Natuurlijk is
het verboden, maar ondanks het gevaar dat
ze loopt door de Taliban betrapt te worden,
gaat ze door. Ik maak een fotocollage van
een paar afbeeldingen van haar werk. Het
krijgt een plaatsje in de expositie. Daar zijn
Ros en ik het over eens.
Woensdag
We zijn zeer actueel met onze expositie.
Nota bene vandaag in de krant: 'Veel vrou
wen slachtoffer van geweld'. „Bijna de
helft van de Nederlandse vrouwen (45 pro
cent) is het slachtoffer geweest van licha
melijk of seksueel geweld. Het percentage
ligt flink hoger dan het gemiddelde in Eu
ropa (33 procent).
Veel Nederlanders denken dat het wel mee
valt in ons land, 'in India en Pakistan, daar
is het pas erg met die groepsverkrachtin
gen'. Als je dan zegt: „Maar weet je dat in
Nederland 200.000 vrouwen jaarlijks
slachtoffer zijn van huiselijk geweld en 70
tot 80 vrouwen per jaar door een partner
worden vermoord", dan kijken ze je ongelo
vig aan.
We laten het krantenartikel van 5 maart
vergroten en plakken het als een blok van
zes afbeeldingen op de betonnen vloer aan
de donkere kant. Ik noem het de 'Walk of
Shame'.
Tegenover de donkere kant van de exposi
tie is de lichte kant, de krachtige kant,
want veel vrouwen zijn overlevers. Er han
gen sterke portretten en een mobile met
paradijsvogels, allemaal bonte en veelkleu
rige vogels, gemaakt door de Wereldvrou
wen. In de overgang van donker naar licht
heeft kunstenares Rozemarijn Lagerwe-
ij-van Dam een installatie opgezet. Daar
kun je je even terugtrekken en haar hand
gemaakte logboeken, met geweven kaft en
geschept papier, doorkijken. Het zijn kunst
werken. Wij zijn tevreden. We zetten nog
een grote tafel in de ruimte, waar bezoe
kers informatie kunnen vinden over organi
saties, zoals WE CAN en Mama Cash,
Steunpunt Huiselijk Geweld en vele ande
re. En ja, de grote etalageramen moeten
nog gewassen worden. Een mooi klusje
voor Ully en Ros.
Donderdag
Vandaag artikel in PZC: 'Slachtoffer zwijgt
nog vaak. De werkelijke omvang van ge
weld tegen vrouwen is niet bekend. Slacht
offers wachten vaak lang met naar buiten
treden.' Waarom worden er zelden vragen
gesteld over de rol van de geweldplegers:
hoe komt het toch dat zoveel mannen hun
vrouw onderdrukken en als een slavin be
handelen? Hoe komt het dat de droom
prins verandert in een huistiran? Ik ben
het eens met de beleidsadviseur van Movi-
sie die in het artikel wordt geciteerd: „De
gelijkheid van mannen en vrouwen moet
op uiteenlopende plaatsen onder de aan
dacht worden gebracht - in het openbare
debat, in de (gemeente)politiek en op scho
len Benieuwd of er mensen van de
plaatselijke politieke partijen komen kijken
bij onze expositie. Burgemeester Rabelink
heeft zich geëxcuseerd vanwege Strao-ver-
plichtingen. Middels zijn secretaresse laat
hij weten dat hij vrijdag 14 maart even
langs komt.
Vrijdag
Vandaag brengt Wereldvrouw Conny de
sta-tafels voor de opening morgen om
15.00 uur en de echtgenoot van Marja komt
haar beeld voor in de etalage brengen. Mar
ja is helaas ziek en kon niet meewerken
aan de inrichting van de expositie en ze
kan ook niet aanwezig zijn bij de opening.
Voor haar en voor ons is het buitengewoon
jammer, want zij speelde een belangrijke
rol in het ontwikkelingsproces van ons
Kunstproject. Maar in haar werk is zij aan
wezig.
Ook de prachtige afbeelding van onze expo
sitieposter is een tekening van Marja. Ik
ontving hem als nieuwjaarskaart met de
tekst: 'Jessica, geen Silent Voices meer,
maar sprekende stemmen en open ogen
voor de toekomst'. Mijn reactie was: „Dit
wordt het beeld van onze expositie!"
ZATERDAG 8 MAART 2014
Stein
I Jessica Stein: „Al jaren lang maak
ik me druk om de onwetendheid
en de onverschilligheid over ge
weld tegen vrouwen en meisjes."
foto Dirk-Jan Gjeltema
Socaat Cultureel werkster
beroep: Soc» ,pttenvan
zwemmen,
Geweld komt van mannen
