'Je moet een
keer stoppen,
anders is
de rust weg'
De dertig modelspoorbanen
behoren volgens kenners tot de
absolute top. Vandaag en morgen
zijn de miniatuurlandschappen te
bewonderen in het Spoorwegmu
seum. Onder de bouwers Gert
Arkema en Hugo Baart:
„Alles moet gewoon kloppen."
VERDIEPING 11
L W n dan moet ik straks drie da
gen met mijn treintjes gaan
m rijden." De verzuchting van
Hugo Baart uit Eersel lijkt iro-
M J nisch bedoeld, want wat is er
nou mooier voor een 69-jarige die een
groot deel van zijn vrije tijd vult met zijn
modeltreinbaan? Maar nee, hij meent het
serieus. Dit weekeinde meedoen aan de
modelspoorbeurs On TraXS in het Spoor
wegmuseum in Utrecht vindt hij een hele
eer, laat dat duidelijk zijn, maar het liefst is
hij lekker aan het miniatuurbouwen. Of
'frunniken', zoals hij het zelf bescheiden
noemt. „Ik ben een echte bouwer. Ik wil
een mooi landschap, de treintjes zijn eigen
lijk bijzaak."
Helemaal zonder spoor zou niet kunnen,
de locomotief en zijn wagonnetjes zorgen
voor beweging in het statische miniland-
schap. Ze bepalen de sfeer, zeker het loco
motiefje met geluid dat Baart graag laat rij
den. Stampend en fluitend gaat dit smal
spoorjuweeltje, schaal 1 op 87, door de ber
gen van hout en gips. Dat de treintjes op
de baan van Baart geen volledig rondje kun
nen rijden, maar op het einde van het tra
ject via een handbediende draaischijf weer
de andere kant op gedirigeerd worden, is
echter veelzeggend.
Het zal zo'n tien jaar geleden zijn dat Baart
begon met de schepping van zijn fantasie
landschap, op het moment dat de ruime
zolderkamer leeg kwam te staan omdat
een van zijn vier kinderen het ouderlijk
huis verliet. „Als kind speelde ik wel met
de trein van mijn broer, maar daarna werd
atletiek meer mijn hobby."
Met zijn achtergrond als constructeur en
bouwkundige lag het voor de hand dat hij
na zijn pensionering zou blijven creëren.
In het groot, in en om zijn huis, maar ook
het kleinschalige bleek aantrekkelijk. „Je
kunt helemaal opgaan in je eigen wereld-
je." In de wintermaanden zit hij soms elke
avond van de week op zolder. „Behalve op
woensdagavond", vertelt zijn vrouw la
chend, „dan is hij naar de modelspoor
groep in Valkenswaard."
Daar staat een zomervakantie van drie
maanden tegenover op de camping in
Zeeuws-Vlaanderen, waar helemaal niet
aan schaalmodellen 'gefrunnikt' wordt.
Wie voor het eerst Baarts werkruimte bin
nentreedt, wordt gepakt door het minia
tuurlandschap. Een verzonnen landschap,
maar alles moet wel kloppen, vindt de ma
ker: stijl, verhoudingen, tijdsbeeld. „Eigen
lijk is dit nooit echt af, maar je moet op
een gegeven moment wel een keer stop
pen. Anders is de rust weg, en weet een toe
schouwer niet meer waar hij kijken moet."
Toeschouwers zullen niet snel aan Baarts
baan voorbijlopen. Wie eventjes kijkt, ziet
veel details; wie wat langer kijkt, ziet nog
veel meer details: een bruidspaar dat het
stadhuis uitkomt, een mannetje dat in de
haven is gevallen, jagers in de bergen, maar
ook de bruggen, kades en gebouwen zijn
kleine kunstwerkjes.
Voor On TraXS verlaat de baan voor het
eerst de zolderkamer in Eersel, opgeknipt
in meerdere delen. Baart denkt er over la
ter nog een klein stukje landschap aan zijn
baan te bouwen. „Maar als iemand een goe
de prijs biedt, dan verkoop ik hem. Geen
probleem, hoor. Dan begin ik gewoon
weer opnieuw."
ZATERDAG 8 MAART 2014
De
treintjes
zijn
bij zaak
door Niek Opten foto's David van Dam/Spoorwegmuseum
De baan van Hugo Baart heeft nog nooit eerder de zolder verlaten.
