K Zeeland is twee commissarissen verder. Wim van Gelder, veertien jaar cdk in deze provincie, hoeft niet in Zeeland te wonen om ervan te genieten. 66 32 ZEELAND OUD-CDK Met een merkwaardig com pliment luidde toenma lig gedeputeerde Toine Poppelaars zeven jaar ge leden commissaris van de koningin Wim van Gelder uit. Hij zei te ver wachten dat over tien, vijftien jaar van de scheidende functionaris zal worden gezegd: die periode met Van Gelder was zo gek nog niet. Of die voorspelling uitkomt, moet dus nog even worden afgewacht. Zeeland is inmiddels twee commissarissen verder. De manier waarop zij invulling aan hun ambt hebben gegeven en geven, verschilt sterk van de manier waarop Van Gelder dat deed. „In de discussie krijgt de toekomst van Zeeland vorm", was een van zijn gevleugelde uitspraken. Waar bij Karla Peijs de nadruk lag op haar uitgebreide netwerk en Han Polman zich vooral als een diplomaat laat blijken, gaf Wim van Gelder te pas - en soms ook wel te onpas - zijn uitgesproken mening. Over streek taal bijvoorbeeld, over ontpoldering en over de neiging van de Zeeuwen alles maar bij het oude te laten. Dat ging al gauw management by speech heten. Bestuurlijk Zeeland reageerde af en toe een tikkeltje mat en moe wanneer de cdk weer eens een knuppel in een hoenderhok had ge gooid. Daar hebben we Wim van Gelder weer. Maar een jaar na zijn vertrek lieten verscheide ne Statenleden zich ontvallen dat ze best wel weer eens een prikkelend inhoudelijk verhaal van de commissaris van de koningin zouden willen horen. Inderdaad, die Van Gelder was zo gek nog niet. Twee jaar nadat hij met pensioen was gegaan, verkochten Mineke en Wim van Gelder - ze waren eerder al kleiner gaan wonen - hun ap partement in Middelburg. Sindsdien verblij ven ze in Amsterdam ('voor de cultuur') en in Winterswijk ('voor de natuur'). En dat bevalt goed. Heel goed. Hebben de Van Gelders daarmee Zeeland de rug toegekeerd „Absoluut niet. Mijn vrouw en ik komen hier nog graag en vaak. De uitreiking van de Four Freedoms Awards, het Walchers Contact, de Oesterpartij, ik probeer er altijd bij te zijn. En Film by the Sea en het Nazomerfestival na tuurlijk. Dan huren we voor een week een ap partement. )e hoeft niet in Zeeland te wonen om van Zeeland te genieten." Zijn er nog meer banden met Zeeland? „Ik heb nog twee bestuurs- en toezichtfunc- ties in Zeeland: voorzitter van de raad van toe zicht van Arduin en van het Zeeuws Radiothe rapeutisch Instituut. Dat zijn instellingen waar ik me graag voor inzet." En grijnzend: „Mijn emailadres eindigt nog steeds op @zeelandnet.nl." En zweefvliegen boven Zeeland? „Daar ben ik mee gestopt toen ik 68 werd. Die leeftijd hoefde geen beperking te zijn, maar je moet er ooit een punt achter zetten. Het krie belt soms nog wel wanneer ik een lucht zie met mooie cumuluswolken die veel thermiek beloven. Maar ja, je vliegt altijd alleen. Dat is trouwens ook wel het boeiende van het zweef vliegen. Je zit in je eentje in de cockpit van dat vliegtuig, maar zonder de hulp van anderen kom je niet omhoog. Een combinatie dus van een individuele en een teamsport. Dat vormt ook deels de aantrekkelijkheid ervan." Bent u zo'n teamplayer? Verrast: „Ja, altijd geweest. Dacht je van niet dan?" Nou, tussen 1992 en 1999 fingeerde het dagelijks provinciebestuur van Zeeland toch niet echt als een hecht team. „Dat ben ik niet met je eens. Die sfeer in het college van Gedeputeerde Staten was niet slecht in die jaren. Ik kreeg alleen geen ruimte om mijn kennis en ervaring als econoom voor Zeeland in te zetten. De houding was: die Van Gelder gaat ons niet vertellen wat we moeten doen. Nou, dan niet. Even goede vrienden." Had de economie van Zeeland er anders uitge zien als u wel meer bij het beleid betrokken was geweest? „Dat weet ik niet. Ik heb ook zonder inbreng in die portefeuille de vinger kunnen leggen op de sterke en zwakke punten van de Zeeuw se economie. Inderdaad, door middel van ma nagement by speech. Ik heb op de kansen kun nen wijzen die aquacultuur voor Zeeland biedt en ik heb de kwetsbaarheid van de Zeeuwse vestigingen van buitenlandse multi nationals onderstreept. Die bedrijven deden het erg goed, maar ze werden binnen de multi national alleen als productiebedrijven gezien. Met topprestaties weliswaar, maar de ontwik keling van nieuwe producten en nieuwe tech nieken gebeurde ergens anders. En de Zeeuw se bedrijven eromheen leverden hoogwaardi ge diensten, maar te weinig innovatie. Zonder vernieuwing geen toekomst en dat klemt te meer wanneer het om bedrijven gaat die al een jaar of vijftig oud zijn." Hoe staan de zaken er nu voor? „Je ziet positieve dingen gebeuren. Zeeland gaat absoluut een belangrijke rol spelen op het gebied van de aquacultuur. Dat komt om dat er nu mensen zijn die er echt voor gaan. Er zijn eerder initiatieven geweest en er zijn onderzoeken naar de haalbaarheid gedaan. Maar die leken er vooral op gericht te zijn aan te tonen dat het nooit iets zou kunnen wor- Samenwerken in Zeeland en samenwerken met Zeeland blijft moeizaam den. En de komst van University College Roosevelt was natuurlijk een geweldige opste ker. Voor een innovatief economisch klimaat heb je ook een innovatief cultureel klimaat no dig." Het komt dus wel goed met Zeeland. „De kansen zijn er, maar de bedreigingen ook. Er bestaat een onjuist beeld over Zeeland, niet in de laatste plaats bij de Zeeuwen zelf. Een paar voorbeelden. In culinair opzicht staat de ze provincie aan de top, maar de inwoners van Zeeland doen alsof dat de normaalste zaak van de wereld is. Het Zeeuws Radiotherapeu tisch Instituut is het beste in zijn soort in Ne derland, maar behalve de tevreden patiënten draagt niemand dat uit. Zeeuwen durven om de een of andere reden niet trots op Zeeland te zijn. Daar blijf ik me over verbazen. Ik heb het vaker gezegd: ik ben hier als econoom ge komen en als socioloog weggegaan." En wat is de analyse van de socioloog Van Gel der? „Samenwerken in Zeeland en samenwerken met Zeeland blijft moeizaam. Dat is een kwes tie van mentaliteit. Je kunt alleen samenwer ken met anderen als je jezelf gelijkwaardig voelt. Het wordt echt niets als je voortdurend denkt dat je wel weer aan het kortste eind zult gaan trekken. Dat gevoel speelt sterk in Zeeuws-Vlaanderen ten opzichte van de rest van Zeeland en in heel Zeeland ten opzichte van de rest van Nederland. Jammer en volko men onnodig." Staat die mentaliteit ook de samenwerking met Vlaanderen in de weg? „Absoluut. Al heeft de ontpolderingsdiscussie natuurlijk ook een belangrijke rol in de ver houdingen met Vlaanderen gespeeld. De gang van zaken rond de Hedwigepolder heeft veel negatieve doorwerking. Dat is Zeeland natuur lijk maar deels te verwijten. Den Haag heeft er ook heel nadrukkelijk aan bijgedragen dat de in Vlaanderen altijd sluimerende overtui ging dat Hollanders niet te vertrouwen zijn, de afgelopen jaren flink is versterkt." U was zelf ook voor ontpoldering. „Nee, dat is een hardnekkig misverstand. Ik ben niet per se vóór ontpoldering; ik onder schrijf alleen de bezwaren ertégen niet. Bij de ontpolderingsdiscussie in de jaren negentig, toen de tweede verdieping van de Wester- schelde speelde, waren bestuurlijke afspraken gemaakt over natuurcompensatie. Ik vond dat die een kans moesten krijgen, maar ze bleken niet bestand tegen populistische reacties. De zaak escaleerde en er ontstond een situatie waarin alles wat je zei fout was. Ik heb gepro beerd de opvatting te doorbreken dat water geen natuur is en boerengrond onaantastbaar. Dat mag aan de boorden van de Westerschei- 'Zeeuwen durven niet trots op Zeeland te zijn' door Ben Jansen Willem Teunis van Gelder (1942) was van 16 september 1992 tot 31 ja nuari 2007 com missaris van de koningin in Zee land. Voordien was hij vanaf 1974 Statenlid voor en vanaf 1978 gedeputeerde in Noord-Hol land. Hij is lid van het CDA (bloed groep ARP). Van Gelder is getrouwd met Mineke Wig- gers en heeft drie dochters.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2014 | | pagina 100