f
44 Oom was op alle
familiefeestjes. Als
hij kwam, was hij
fris gedoucht, hij
rook altijd lekker
TENTOONSTELLING RAMSES SHAFFY
BINNENLAND 7
PHILIPS
EP
Voor het eerst zijn
de persoonlijke
bezittingen van
chansonnier
Ramses Shaffy te
bezichtigen.
met foto's dat Roos Snellen bij
hield en dat in de tentoonstelling
te zien is. „Oom Didi was in een
keurig gezin terecht gekomen. Hij
kreeg piano- en tekenles. Voor die
opvoeding is hij altijd dankbaar
geweest", zegt Mariëtte.
Ramses heeft op vele plekken in
Amsterdam gewoond, maar het
meest thuis voelde hij zich aan de
Herengracht. Hij heeft het huis
tot aan zijn dood kunnen aanhou
den, toen moest het worden opge
ruimd. De houten vloer die Shaf
fy naar eigen inzicht had gedeco
reerd, is - helaas - overgeschil
derd door de huisbaas. Vele ande
re spullen uit zijn huis zijn echter
wel bewaard gebleven. Zoals de
kralenketting met een medaillon
met de afbeelding van de spiritue
le leraar Osho. Prominent in de
tentoonstelling is de vleugel van
Ramses, die in delen bewaard is
en nu weer in elkaar is gezet.
drank, die uiteindelijk zou leiden
tot het Syndroom van Korsakov.
Het alcoholisme is een onvermij
delijk onderwerp in een tentoon
stelling over zijn privéleven.
„Het is een deel van zijn leven dat
hij voor ons verborgen hield. Hij
leefde in twee werelden", zegt
Mariëtte Landheer, dochter van
Aya, de pleegzus van Ramses.
Didi, heette hij toen nog. „Ik heb
een heel andere kant van hem le
ren kennen. Oom Didi was er al
tijd, op alle familiefeestjes. Als hij
kwam, was hij helemaal fris ge
doucht, hij rook altijd lekker.
Maar wij ontmoetten nooit ie
mand uit zijn leven in Amster
dam. We lazen in de Privé over
dat andere leven, maar als ik het
aan hem vroeg zei hij altijd: 'Ach,
de Privé kletst maar wat'."
Ramses woonde de eerste zeven
jaar van zijn leven in Cannes bij
zijn moeder. Toen zij tuberculose
kreeg, werd Shaffy via een tante
in Utrecht en een kindertehuis op
genomen in het Leidse gezin van
Roos en Herman Snellen. Bijzon
der ontroerend is het plakboekje
AMSTERDAM - De flamboyante
bontjas, de met ferme penseelstre
ken neergezette aquarellen, de
enorme pianovleugel: we zagen
ze voorbijkomen in de serie Ram
ses, die onlangs op tv te zien was.
Maar hoe authentiek het er ook
uitzag, geen van de items in beeld
was origineel.
De spullen van Ramses Shaffy,
overleden aan slokdarmkanker op
december 2009, lagen in de tijd
van de tv-opnames nog opgesla
gen in een voor het publiek ontoe
gankelijk depot van de Bijzondere
Collecties van de Universiteit van
Amsterdam. „We hebben erom
verzocht, maar konden er niet
bij", zegt Vincent de Pater, desig
ner van de tv-serie. „We hebben
de spullen, op basis van onder
zoek, na moeten maken."
Nu is alles anders. Als ontwerper
van Ramses Shaffy, de tentoonstel
ling, die vandaag begint, kan hij
de privébezittingen van de chan
sonnier en acteur wél aanraken.
Samen met rechterhand Elsa Ros
kam richtte hij de expositieruim
te in met decorstukken uit de
tv-serie, foto's, posters, kostuums
en oude geluids- en beeldopna
men. De tentoonstelling be
schrijft het leven van Ramses, in
fases. „We zetten de sfeer van zijn
leven neer. Zijn professionele le-
ven in het theater, als toneelspe
ler en zanger. Maar we bieden de
bezoeker ook een kijkje in zijn pri
véleven", zegt Roskam.
Bij de ingang staat een ziekbed zo
als dat er uit moet hebben gezien
in de tijd dat Ramses was opgeno
men in het Dr. Sarphatihuis. In
een hoek de aangebroken flessen
wijn, die altijd in zijn woning aan
de Herengracht aanwezig waren,
evenals aanstekers, sigaretten en
kurkentrekkers. Het is een verwij
zing naar Ramses' zucht naar
VRIJDAG 7 MAART 2014
I Fotoboekje van de jonge Shaffy
De 'oude' Shaffy
Ramses Shaffy, de tentoonstelling
7 maart t/m 1 juni 2014, Bijzondere
Collecties van de Universiteit van Am
sterdam, Oude Turfmarkt 129.
door Lilian Dominicus
De andere
kant van
Ramses
I Shaffy met Liesbeth List Platenhoes uit de jaren '60. foto's HH
I Het portret van Shaffy als straatkunst in Amsterdam.
Mariëtte Landheer
