Het Boekenbal vormt vanavond de officiële opening
van de 79e Boekenweek. Onder de titel 'Ondertussen
ergens anders' staat dit jaar reizen centraal.
Zes redacteuren van deze krant schrijven over
hun favoriete reisboek.
Het dagelijks
leven van
het Europa
in de 17e eeuw
Een reis langs
de plekjes waar
de toerist nooit
heen zal gaan
Reizen naar
plekken
waar het te
doen is
10 VERDIEPING
Ólafur Egilsson 'De reizen van dominee Ólajur Egilsson' Dimitri Verhulst 'Dinsdagland'
Voor een piraat in de ze
ventiende eeuw moet
er dichter bij huis ge
noeg te halen zijn ge
weest. Toch besluiten plunderaars
vanuit Noord-Afrika in 1627 met
hun schepen richting het verre IJs
land te zeilen. De vangst blijkt
mager: wat vis en wat huiden.
Maar mensen brengen in die tijd
ook goed geld op, dus ontvoeren
de piraten honderden burgers om
ze te kunnen verkopen als slaven.
Onder die ongelukkigen zijn do
minee Ólafur Egilsson en zijn fa
milie. In het gedeeltelijk overge
bleven reisverslag Reisubók sera
Ólafo Egilssonarbeschrijft Ólafur
zijn reis naar Algerije, hoe hij
wordt vrijgelaten om losgeld te re
gelen en hoe hij terugkeert naar
IJsland.
Wie met de dominee meereist,
stapt het dagelijkse leven van het
Europa in de zeventiende eeuw
binnen. Afstanden betekenen nog
wat en God al helemaal. Ólafur
heeft ondanks zijn misère belang
stelling voor zijn omgeving en be
schrijft onder meer Algiers (kame
len), Livorno (luxe geklede men
sen) en Genua (glas-in-loodra-
men). Ook doet hij Nederland
aan. Wat hem opvalt, is dat het he
le landschap door mensen ge
maakt lijkt. En: de vrouwen zijn
de mooiste die hij ooit heeft ge
zien.
Wie zich niet ergert aan de aanwe
zigheid van God op bijna elke pa
gina, heeft met het Reisubók een
prachtige tijdmachine in handen.
Het boekje zeifis een reis waard.
Want bestellen via een IJslandse
boekwinkel kan (in Engelse verta
ling), maar ophalen op IJsland
zeifis het beste advies.
Een mooie reis hoeft niet
altijd ver te gaan, of lang
te zijn. Dinsdagland, een
verhalenbundel uit 2004
van Dimitri Verhulst, is daar mis
schien wel het beste voorbeeld
van. De Belg reist door zijn thuis
land, gaat waar de toerist nooit
zal gaan, en ontsluit werelden
waarvan je het bestaan niet ver
moedde.
Geen toerist zal ooit het plan op
vatten om per trein mee te reizen
met de duiven die meedoen aan
een duivenwedstrijd in Limoges.
Verhulst wel. Hij bezoekt een
kaatswedstrijd op het marktplein
van Ottignies, waar de beschon
ken kaatsers van Eerste Nationale
het opnemen tegen Baasrode. In
Namen woont de schrijver een
thé dansant bij. Op de maat van
Franse chansons dansen bejaar
den zich de longen uit het lijf.
Dinsdagland is een ode aan de ge
wone Belg, met zijn vreemde ge
bruiken, zijn liefde voor de koers
en de pint. Verhulst maakt het be-
paald niet mooier dan het is,
steekt de draak met zijn landgeno
ten, maar doet dat met liefde.
Toen we vorig jaar vanuit ca
fé-zaal De Sportduif in Anzegem
de Ronde van Vlaanderen beke
ken, waande ik me in Dinsdag
land. Ver weg van de Brugse cho
colaterieën en de Onze-Lie-
ve-Vrouwekerk begreep ik dat dit
het echte België is. O zo lelijk,
maar o zo mooi.
Robert Fisk 'Degrote beschavingsoorlog'
een, een voor allen'. Fisk, een
doorgewinterde oorlogsverslagge
ver voor The Times en The Inde
pendent, legt halverwege een in
terview over de Hellfire de scherf
op tafel. En confronteert de ma
kers van de raketten met de gevol
gen van hun projectielen.
Fisk beschrijft het in zijn boek De
Grote Beschavingsoorlog (1440 pagi
na's) uit 2005. Het is een weerslag
van de reizen die hij dertig jaar
lang maakte langs de frontlijnen
in het Midden-Oosten. Hij inter
viewde Osama bin Laden (drie
keer) in Afghanistan en Saddam
Hussein in Irak. Zijn verslagen
vanuit al die brandhaarden lever
den hem veel kritiek op: hij zou
te fel anti-Amerikaans en anti-Is-
raël zijn.
Maar wat Fisk beschrijft in zijn
boek is de ultieme journalistieke
reis- en oorlogsverslaggeving: rei
zen naar de plekken waar het te
doen is en zo de anonieme slacht
offers een stem geven. Het ant
woord van de mannen van
Rockwell op die stem? „Als mens
heb ik zeker gevoelens, maar als
personeelslid doe ik niets anders
dan projectielen produceren."
Duizenden kilometers
reisde de Britse journa
list Robert Fisk met
een raketscherf in zijn
bagage. Een scherf van een Hellfi-
re-raket die Fisk in april 1996 had
opgeduikeld in Libanon. Daar had
de door het Israëlische leger afge
vuurde raket kort daarvoor een
ambulance opgeblazen. In die am
bulance zaten dertien vluchtende
Libanezen, zes vrouwen en kinde
ren overleefden de explosie niet.
Fisk reist enkele weken later met
die scherf naar het hoofdkantoor
van het bedrijf Rockwell (nu on
derdeel van Boeing) in Duluth,
Georgia, Amerika. Rockwell heeft
de Hellfires gemaakt en ze gepro
moot met teksten als 'Allen voor
door Miriam van den Brand
door Sander van Mersbergen
illustraties Mark Reijntjens
door Cyril Rosman
MOV I MU
dldü ttfcV ft3l& J'JIt
