Een vrijgespeelde plek in het bos van Axel
I
i
1
I
I
4 BUITEN
Nütuurspeelb
duurzame dorpen
deThijs
Kramerlezing
EP
Een sluis moest er komen. Met een
turbine in de woelkelder. Die zou
energie opwekken en het hele dorp van
stroom voorzien. Weer eens wat anders
dan windmolens. En als ze dan toch
bezig waren: ook een restaurant. Met
een groot terras. Wat cafeetjes.
Als het aan de jeugd lag, werd
Ellewoutsdijk 'the place to be'.
Het is fris in het ver
laten haventje aan
de rand van de
Westerschelde.
Wind wakkert
aan. Het donkere
water klotst om de
meerpalen. Vissersbootjes schui
ven onrustig in de boxen, en het
gekwaak van verontruste eenden
die wat verbolgen over de drijven
de steigers schommelen, accentu
eert de stilte.
Ze liepen hier regelmatig rond, Ar
jen Nieuwenhuijse (16), Richard
Rietveld (17) en Nick Hannewijk
(16), drie HAVO-leerlingen van
het Goese Technasium, in de
maanden dat ze samen tijdens
hun keuzevak 'onderzoek ont
werpen' voor Ellewoutsdijk een
duurzaam, origineel en praktisch
uitvoerbaar project mochten ver
zinnen. Met het hun toegewezen
thema 'water' konden ze - onge
acht de kosten van de uitvoering -
aan de slag.
„We hebben een sluis met een
energieopwekkende waterturbine
in de woelkelder bedacht", vertelt
Nieuwenhuijse. „En de demografi
sche -en economische ontwikke
lingen van het dorp met slechts
400 inwoners erbij betrokken."
En Rietveld wijst: „Het is hier
maximaal 2,5 meter diep. Alleen
bij hoog water kunnen er boten
in- en uitvaren."
Hij vindt het haventje onaantrek
kelijk, maar ziet er een uitdaging
in om bij het oude aan te sluiten,
zegt hij, en om dat te verfraaien:
„Dit hoeft niet weg - maar kan
wel anders. We wilden het gron
dig aanpakken."
„Ellewoutsdijk zou duurzamer
worden. En aantrekkelijker voor
toeristen en jonge gezinnen", zegt
Hannewijk. Hij ziet een helder
verband tussen alternatieve ener
gieopwekking en deze aanzuigen
de werking van mensen en voor
zieningen, vooral omdat er dan
iets te beleven zou zijn: „Een res
taurant, groot terras, cafeetjes -
ruimte genoeg. Dat is niet alleen
voor de jachthaven leuk, maar ook
aantrekkelijk voor het dorpje."
„Die jonge gasten denken inder
daad onbevangen en verfrissend",
zegt directeur ingenieur Joost
Schuijs (56), van Traas en Ovaa In
fra B.V. „En het is helemaal niet
zo gek." Hij vertelt hoe het be
stuur van'de Stichting Land van
Borsele graag input van jongeren
wil met het oog op de leefbaar
heid van de toekomst. De samen
werking met het technasium is
een succes: „Het is een onderwijs
vorm voor vwo en havo met voor
namelijk bètavakken. Naast de re
guliere lessen zijn er extra uren
met elektrotechniek, mechanica
en infrastructuur. Leerlingen ma
ken er kennis met de verschillen
de richtingen en het werkveld,
omdat de daaraan gekoppelde
praktijkopdracht meestal door
een zelfstandig ondernemer
wordt uitgezet."
Schuijs is er al een paar jaar aan
verbonden. Hij heeft onderzoeken
genoeg en geniet ervan: „Het is
een levendige manier om jonge
ren met vraagstellingen en oplos
singen te laten stoeien. Hopelijk
vinden ze het inspirerend; dan ko
men ze later vast terecht bij inge
nieurs- en architectenbureaus of
aannemersbedrijven.
Hij begeleidde ook Nieuwen
huijse, Rietveld en Hannewijk:
„In het ontwerp moesten ze reke
ning houden met overtollig zand
en het gemaal dat via de haven in
zee uitkomt; als de sluisdeuren
dicht zijn zou alles overstromen.
Dus kwamen we tussentijds bij el
kaar, en vroeg ik: 'Hoe staan jullie
ervoor? Waar lopen jullie tegen
aan?' Vervolgens gingen ze weer
aan de slag, maakten een bouwte
kening of maquette. Uiteindelijk
presenteerden ze het uitgewerkte
idee in de Openbare Bibliotheek
van Middelburg op de Dag van de
Duurzaamheid in 2012."
„Omdat we gewonnen hadden",
licht Nieuwenhuijse toe. „We zijn
twee maanden lang zo'n vijf uur
per week bezig geweest." Hij kijkt
naar het water, 's Zomers zwemt
hij hier vaak: „Iedereen komt hier
naartoe. Dan duiken we van de
steiger." Nu staan ze langs de kant
te kleumen. Het project lijkt al
weer lang geleden, vinden ze. Al
wel meer dan een jaar.
Een specialist rekende de bijzon
dere sluis na. Het bleek origineel
en praktisch uitvoerbaar, maar
hoewel kleinschalige energieop
wekking en -voorzieningen steeds
belangrijker worden, was de infra
structuur iets te omvangrijk om
rendabel te zijn. „Bij grote zeeslui
zen kan het wel", grijnst Rietveld.
Daar zijn ze trots op.
„Het gaat uiteindelijk altijd om
geld", zegt Hannewijk berustend.
En dan, met een lachje: „Mis
schien toch maar patent aanvra
gen; een sluis met een turbine die
energie opwekt - die is er nog niet
in Nederland."
EF
Het doel van het
Natuurspeelbos is om
kinderen in contact te
brengen met de
natuur.
zmM
De Zeeuwse Milieu Federatie (ZMF)
en het provinciale
onderzoeksinstituut SCOOP
organiseren op vrijdag 21 maart de
Thijs Kramerlezing. De lezing is
vernoemd naar Thijs Kramer
(1955-2006), die zich in organisaties
en provinciebestuur voor
natuurbelangen inzette.
Omgevingspsycholoog Agnes van den
Berg van de Universiteit Groningen
neemt deze keer de lezing voor haar
rekening, ze vertelt waarom natuur
voor iedereen van belang is. Aanvang
13.30 uur in de Zeeuwse Concertzaal
in Middelburg. Informatie:
www.dethijskramerlezing.nl
In de serie groen leven wordt in
aanloop naar de lezing elke woensdag
aandacht besteed aan natuur dichtbij.
De haven van Ellewoutsdijk
wacht op woeliger tijden
door Jacoline Vlaander
