Onderwijsraad geeft scholen tik op de vingers
66 Werk is voor velen
een aanwezigheid
waarbij ze een
handeling
uitvoeren
4 BINNENLAND
-4L
PASSIE OP WERKVLOER
Twee op de drie werknemers voelen
nauwelijks passie voor hun baan.
Voor bazen ligt er een mooie taak.
66 Scholen hebben
de vrijheid het
anders te doen
Koninginnedag
vijf jaar geleden
Op 30 april 2014 om precies
11.50 uur is het vijfjaar gele
den dat het Koninginnedag
drama zich voltrok in Apel
doorn. Het moment dat de
zwarte auto dwars door de
haag mensen reed die naar
de passerende koninklijke fa
milie stond te kijken, kun
nen velen zich nog voor de
geest halen. Acht mensen
kwamen bij het drama om
het leven, onder wie de be
stuurder van de auto.
De redactie is benieuwd
naar uw herinneringen aan
die dag, aan dat moment in
2009. Waar was u? Wat deed
u? En wat deed het met u?
U kunt uw ervaringen (on
der vermelding van uw
naam, woonplaats en leef
tijd) tot uiterlijk 30 maart
mailen naar onderstaand
adres.
Slob: strafbaarheid
illegaliteit in vriezer
ChristenUnie-leider Arie
Slob blijft bij zijn standpunt
dat het kabinetsplan om ille
galiteit strafbaar te stellen,
in de vriezer moet. Een ge
sprek met WD-fractievoor-
zitter Halbe Zijlstra hierover
bracht hem niet op andere
gedachten. Slob wil zijn
steun aan het kabipet intrek
ken als het het plan doorzet.
Auto rijdt in op
carnavalsvierders
Een automobilist is in de
nacht van zondag op maan
dag bewust ingereden op
een groep carnavalsvierders
in Stampersgat. Zes mensen
tussen de 22 en 34 jaar raak
ten gewond, van wie er vier
naar ziekenhuizen zijn
gebracht De chauffeur en
zijn passagier zijn gearres
teerd.
Celstraffen voor
gruwelgijzeling
Twee mannen die maanden
lang de dove Freya Svasek
hebben gegijzeld, verkracht,
vernederd en mishandeld,
zijn maandag in hoger beroep
veroordeeld tot jarenlange cel
straffen en tbs. De vrouw ver
dween op 1 november 2011 en
werd op 16 februari 2012 on
der erbarmelijke omstandig
heden aangetroffen.
AMSTERDAM - Als Jaap Paauwe,
hoogleraar organisatie en perso
neel aan de universiteit van Til
burg, een restaurant, garage of
winkel binnenstapt, merkt hij het
vaak direct: „Hier wordt gewerkt,
of hier wordt met passie ge
werkt."
Het is een wereld van verschil: de
'bezielde organisatie' noemt hij
een bedrijf waar bevlogenheid
bijna voelbaar is. „De Engelsen
hebben daar mooie woorden
voor: They go the extra mile."
Maar over het algemeen ont
breekt het aan passie op de werk
vloer, zo bleek gisteren uit het rap
port Het verborgen potentieel van
werkend Nederland van onder
zoeksbureau Effectory. Dat onder
vroeg ruim 400.000 werkenden
over hun zin en tegenzin om naar
het werk te gaan.
Bijna twee derde van hen doet
weliswaar netjes waarvoor hij of
zij wordt betaald, maar voelt geen
of nauwelijks bevlogenheid bij
het werk. Deze grote groep is rela
tief tevreden, heeft het niet al te
druk, krijgt gratis koffie van de
baas en doet het werk naar beho
ren. „Werk is dan meer een aan
wezigheid waarbij je een hande
ling uitvoert", zegt Paauwe.
En dat is jammer, zegt Merel van
der Lei van Effectory, want bevlo
gen werknemers zijn veel effectie
ver en halen het beste uit zichzelf
en uit het bedrijf. „Zij nemen ini
tiatieven, zetten zich volop in.
Werk kost ze geen energie, ze krij
gen er juist energie van. Deze
mensen hebben een meerwaarde
voor het bedrijf, daar is nog veel
winst te halen."
Veel bedrijven en managers zijn
zelf debet aan het gebrek aan pas
sie, denkt Paauwe. Als je nooit
een schouderklopje krijgt, weinig
zeggenschap over je eigen werk
zaamheden hebt, altijd wordt ge
controleerd en niemand luistert
naar je ideeën, dan gaat de auto
matische piloot vanzelf aan en
ontstaat er iets van berusting: het
zij zo.
„Het enige dat nog belangrijk is,
is dan het loonbriefje aan het ein
de van de maand. Ik zeg wel eens
tegen managers: als 80 procent
van jullie werknemers bevlogen
is, kunnen jullie leven als een luis
op een zeer hoofd", vertelt hij.
Het gaat er juist om, zo zegt hij,
dat werknemers serieus worden
genomen. Ze hebben kennis in
huis, ervaring, weten beter dan
de bazen hoe de hazen lopen.
Maar er zijn veel sectoren waar
managers nauwelijks een beroep
doen op hun kunnen.
Paauwe: „Schoonmakers krijgen
zelden de vraag of iets beter of ef
ficiënter kan. Die krijgen een lijst
je opgelegd van een autoritaire bo
venlaag: drie minuten voor het
schoonmaken van de wc, vijf mi
nuten voor iets anders."
Het kan ook anders, stelt Paauwe.
In Rotterdam werd de coördine
rende tussenlaag van een thuis
zorgorganisatie, onder meer ver
antwoordelijk voor het inrooste
ren van mensen, uit de organisa
tie 'weggesneden'.
De thuiszorgers doen dat nu zelf.
Het loopt even goed als daarvoor
en de mensen voelen zich meer
betrokken.
Het kan ook in minder voor de
hand liggende bedrijven, waar de
lopende band het ritme bepaalt,
zegt hij. „Bij vrachtwagenbouwer
Scania in Zwolle wordt de hele or
ganisatie betrokken om verbete-
ringen aan te brengen in het pro
ductieproces. Elke week wordt
een team in het zonnetje gezet
dat het beste idee heeft. Het leidt
tot enthousiasme en betrokken
heid van hoog tot laag. Daarmee
creëer je betrokkenheid. Scania
Zwolle is nu het meest efficiënte
bedrijf van de EU."
En dat leidde er niet toe, zo stelde
Onder de titel Overgangen in het
onderwijs heeft de raad gekeken
naar de momenten dat een scho
lier van onderwijs wisselt: van ba
sisschool naar middelbare school,
maar ook van voortgezet onder
wijs naar mbo, hbo en universi
teit. Ook tussen mbo, hbo en uni
versiteit stappen studenten over.
De schooluitval of studievertra
ging is in vrijwel alle sectoren on
aanvaardbaar hoog. Van de
hbo-studenten volbrengt 34 pro
cent de studie in de voorgeschre
ven vier jaar. Op de universiteit
haalt 28 procent de bachelor in de
jaren die er eigenlijk voor staan.
In het onderwijs gaan sommige
scholen en onderwijsinstellingen
berekenend te werk. Secretaris/di
recteur Adrie van der Rest van de
Onderwijsraad geeft een voor
beeld. „Een leerling heeft advies
vmbo-t/havo. De school plaatst
hem in een havoklas. Als de leer
ling die klas niet haalt, krijgt de
school van de inspectie een min
netje. Plaatst de school hem in
een vmbo-t-klas, dan is de kans
aanzienlijk dat de leerling deze
wel haalt. Gevolg: de inspectie is
tevreden, fijn voor de school."
Dat moet anders, vindt de Onder
wijsraad. Leerlingen moeten zo
hoog mogelijk als het schoolad
vies luidt, geplaatst worden. Ad
vies havo/vwo? Dan dien je naar
het vwo te gaan.
Moet dan de inspectie niet aange
sproken worden? „De inspectie
vindt zelf dat ze het goed doet",
zegt Van der Rest. „Het zou met
dat afrekenen wel meevallen. Wij
zien dat scholen het op een be
paalde manier aanpakken, maar
ze hebben de vrijheid het anders
te doen. Neem die vrijheid om
het kind kansen te bieden. Wij
vragen de inspectie daar ruimhar
tig mee om te gaan."
De tendens bij scholen is om
strenger te selecteren aan de
poort. Dat zet echter de toeganke
lijkheid van het onderwijs onder
druk. Van der Rest: „Kinderen
moeten op jonge leeftijd keuzes
maken. Daar zit een risico in, het
kan fout gaan en sommige leerlin
gen zijn nu eenmaal laatbloeiers.
Het onderwijs moet correctiemo
gelijkheden bieden." De Onder
wijsraad noemt een project van
Hogeschool Arnhem Nijmegen
met Gelderse roc's als voorbeeld
van goede samenwerking. Studen
ten mbo krijgen les op hbo. Voor
al bij techniek leidt dat tot succes.
APELDOORN
apeldoorn-ds@wegenermail.nl
Arie Slob foto HH
DEN HAAG
STAMPERSGAT
ARNHEM
'Vraag werknemers
door Rob Siebelink
Jaap Paauwe, hoogleraar
organisatie en personeel
Ook in bedrijven waar de lopende
band het ritme bepaalt, is passie
belangrijk, foto Flip Franssen/HH
door Patrick Wiercx
DEN HAAG - Scholen moeten min
der strategisch gedrag - gericht op
eigen voordeel - vertonen en meer
aan het belang van hun leerlingen
denken. De Onderwijsraad stelt dat
in een advies aan de minister.
Adrie van der Rest
~l2T~
