-■
}-
Nu het vuur in Kiev is gedoofd, is de Krim de nieuwe
brandhaard in Oekraïne. De Russische meerderheid
weigert de nieuwe machthebbers te erkennen.
„We zullen de fascisten vernietigen."
12 SPECTRUM
buitenland
>5- m
oor het cultureel
handelscentrum
Huis van Moskou
in Sebastopol,
hoofdstad van de
Krim, staan zo'n
driehonderd men
sen. Binnen vergadert de stadsraad
over een nieuwe burgemeester, nadat
eerder op de dag de door Kiev aange
stelde eerste burger het hazenpad
heeft gekozen. „Russische stad, Russi
sche burgemeester!", scanderen de
omstanders. Inwoners van Sebastopol
beklimmen om beurten de trappen
van het gebouw om iets door de mega
foon te roepen. De teksten variëren
van mooi voorgedragen gedichten ('Ik
ben Russisch, en iets anders kan ik
niet zijn') tot aan verklaringen over af
scheiding van de Krim. En ja, een en
keling heeft het over het opnemen
van de wapens.
De revolutie in Kiev heeft de Krimbe-
woners nerveus gemaakt. De sfeer in
Sebastopol (bijna vierhonderddui
zend inwoners) is explosief. Overal in
de stad gaat het over 'de situatie', ont
staan nadat de Oekraïense oppositie
afgelopen weekeinde president Janoe-
kovitsj verjoeg. In kleine groepjes
staan de inwoners te discussiëren.
Om Janoekovitsj gaat het hun niet zo
zeer. Evenals in West-Oekraïne had
den ze aan hem evengoed de pest.
Maar de etnische Russen vrezen de
nieuwe machthebbers in Kiev nog
veel meer. Woorden die voortdurend
terugkomen zijn 'fascisten', 'bandie
ten' en 'terroristen'. Inmiddels zijn
rond de stad controleposten ingericht.
Ze worden bemand door een zooitje
ongeregeld met maskers en knuppels,
die 'provocateurs uit West-Oekraïne'
moeten tegenhouden.
„Hoe is het in Kiev?", vraag Tatjana
Jermakova spottend „Staat Joeliaatje
(Timosjenko, red.) daar nog op het po
dium?" Volgens de voorzitster van de
Russische gemeenschap in Sebastopol
is er helemaal geen sprake van een
nieuwe regering in Kiev. „Ze hebben
slechts de macht gegrepen!", foetert
Jermakova in haar flatje. „Er moet een
referendum komen over de toekomst
van de Krim. 96 procent hier is et
nisch Russisch, dus die zullen alle
maal stemmen voor aansluiting bij
Rusland. En dan zal Poetin ons hel
pen", raast Jermakova. „Deze stad is
Russisch en dit is Russische grond."
Daar heeft Jermakova geen ongelijk
in: Sebastopol met zijn fraaie gebou
wen, opgetrokken in neoclassicisti
sche stijl en lommerrijke parken langs
de Zwarte Zeeboulevard, ademt Rus
land. De stad is thuishaven van de
Russische Zwarte Zeevloot en de
25.000 Russische mariniers die er wo
nen. Russisch, evenals in het oosten
van Oekraïne, is de voertaal. De mees
ten kunnen het Oekraïens, dat sterk
verwant is aan het Russisch, hooguit
verstaan. Daarom wil Jermakova be
scherming van Rusland en wel zo
snel mogelijk. „Hebt u het al gehoord?
Rusland gaat ons binnenkort paspoor
ten geven", verkneukelt ze zich.
Daarmee zou een vrijwel identieke si
tuatie ontstaan als in de afvallige Ge-
Wat hebben
we nou aan
Europa? Ze
delen niet
onze
waarden
S "***1
«isI mss&mggsmm
- -
orgische provincies Abchazië en
Zuid-Ossetië. Ook daar deelde Mos
kou Russische identiteitspapieren uit
aan wie maar wilde, om de bewoners
aan zich te binden. In augustus 2008
liep het uit op een korte oorlog tussen
Georgië en Rusland, toen Moskou
'zijn' burgers te hulp schoot. Jermako
va erkent dat een zelfde situatie zich
op de Krim kan voordoen, maar een
dreigend gewapend conflict maakt
haar niet zenuwachtig. Stoer: „Voor
die fascistenkliek zijn wij niet bang."
Een complicerende factor vormen de
islamitische Krimtataren, wier ge
meenschap een kwart miljoen uit
maakt van de 2 miljoen Krimbewo-
ners. Ze werden tijdens de Tweede
Wereldoorlog collectief door Stalin ge
deporteerd en zijn sinds eind jaren
'80 langzaam aan het terugkeren. Hun
leider Refat Tsjoebarov heeft zich vori
ge week uitgesproken voor behoud
van de Krim voor Oekraïne. Veel Rus-
sischtaligen zie de Krimtataren daar
om als een vijfde kolonne van Kiev.
Afgelopen woensdag liep een demon
stratie in Simferopol, het bestuurlijke
centrum van De Krim, uit op een ste
vige kloppartij tussen Russen en
Krimtataren.
Voor het stadhuis van Sebastopol legt
een jonge Krimtataar het standpunt
van zijn leider uit aan een groep Rus
sen die hem omringt. Opnieuw lopen
de gemoederen hoog op. Ineens moet
de islam, waar Russen toch al zo'n arg
waan tegen koesteren, het ontgelden.
„Maar wij zijn geen wahabieten (fun
damentalisten, red.)zegt de jonge
man. „Ik heb me ingezet tegen radica
lisering van jonge Krimtataren, ik ben
net zo tegen terrorisme als jullie." Hij
krijgt zowaar een flauw applausje.
Een vrouw draait zich evenwel om en
loopt weg. „Hoeveel vanlien denken
er werkelijk zo over?", verzucht ze.
In Bachtsjisaraj, het centrum van de
Krimtataren op zo'n 50 kilometer ten
noordoosten van Sebastopol, vertelt
de Tataarse historicus Enver Sejtme-
metov zich zorgen te maken over de
situatie op de Krim. „Natuurlijk ben
ik als moslim bang voor scenario's als
in Bosnië en Kosovo. In de jaren '90
was de Krim redelijk stabiel, maar nu
zou de situatie kunnen ontploffen."
De meeste Krimtataren voelen niets
voor aansluiting bij Rusland, zegt Sejt-
memetov. Natuurlijk heeft dat met
4?
door Joost Bosman
V
Russische militai
ren in de haven
van Sebastopol. In
mei 2013 werd ge
vierd dat de Russi
sche Zwarte Zee-
vloot er 230 jaar
aanwezig was.
foto Vasilij
Batanov/RIA
Novosti
De Krim
vertrouwt
Kiev niet
•- -- r"2f S
- I*,*--
-3-.,
.V: spsafc
"-33
-a-sr^r' ~,rv p?**
