I
I
I
I
I
I
Al 25 jaar programmeert Jacques Boonman met veel
passie theatervoorstellingen in de gemeente Reimers-
waal en elders. Nu staat zijn levenswerk onder druk.
66
36 ZEELAND
JACQUES BOONMAN, THEATERPROGRAMMEUR
iftig was hij, toen de ge
meenteraad vorig jaar okto
ber besloot de subsidie aan
Podium Reimerswaal stop
te zetten. „In 2012 hadden
we nog de Promotieprijs
van de gemeente gekregen.
Eerst worden er van alle kanten veren in je
kont geduwd en het jaar erop draaien ze je,
met net zoveel gemak, de nek om. Ik zei tegen
de burgemeester: ik vind het in één woord be
lachelijk en ik ben in staat om die glazen bo
kaal zo voor het gemeentehuis kapot te
gooien. Wat voor waarde moet je nou hechten
aan zo'n stomme prijs?"
Wie aan Podium Reimerswaal komt, komt
aan Jacques Boonman. Theaterprogrammeur
van professie, maar theaterliefhebber boven al
les. De woorden 'gastvrijheid', 'contacten' en
'mossels' domineren zijn idioom; stopwoordje
'hartstikke' tekent zijn gedrevenheid. Karakte
ristiek stemgeluid, markante kop ook. De die
pe groeven verraden dat hij eerdaags zeventig
wordt, maar kunnen het jongensachtige en de
branie in zijn voorkomen nog altijd niet mas
keren. Vanuit zijn houten huis op de zuidwes
telijke punt van Rilland bestiert hij de stich
ting en staat hij vrijwel permanent in verbin
ding met een aanzienlijk deel van de Neder
landse theaterwereld, terwijl de kippen onbe
kommerd door de tuin kuieren.
Het zat er eigenlijk al vroeg in, zegt Boonman,
terwijl hij de brand probeert te steken in een
Balmoralsigaar. „Ik ging naar school voor de
gezelligheid, was altijd bezig met dingen er
omheen. Ik organiseerde allerlei feestavonden
en de verplichte schoolconcerten vond ik bij
voorbeeld geweldig, terwijl anderen juist pro
beerden er tussenuit te knijpen. Mij werd dan
ook verweten dat ik meer aandacht besteedde
aan buitenschoolse activiteiten dan aan
school."
Later, toen hij op het toenmalig Nederlands
Wetenschappelijk Instituut voor Toerisme en
Recreatie in Breda zat, was dat niet anders. „Ik
zat binnen de kortste keren in het bestuur van
de studentenvereniging. Dat was mijn lust en
mijn leven. Ik organiseerde allerlei dingen.
Toen de diploma-uitreiking was, kwam ik in
zo'n oude Renault 4 met 150 kilo mossels ach
terin, in juten zaken toen nog. Dat was één
zoutwaterspoor van Yerseke tot Breda. In De
Suyckerkist, onze stamkroeg, konden de men
sen voor 1,50 gulden zoveel mossels eten als
ze wilden."
Mossels vormen de smeerolie in al zijn contac
ten. Met artiesten die bij hem komen optre
den gaat hij steevast vooraf eten, als het even
kan mossels. „Dat is zo leuk, want dan praat je
ook eens over andere dingen dan alleen maar
over theater. Aan de andere kant kweek je
daar heel veel goodwill mee. Ze krijgen na de
voorstelling ook een potje mossels mee. En als
bij artiesten die bij ons hebben opgetreden
een kleine wordt geboren - Jochem Myjer
heeft er twee, Bert Visscher, Trijntje Ooster-
huis - dan stuur ik ze zo'n verzilverde mossel
rammelaar en een mossel-T-shirtje. Dat stel
len ze zó op prijs."
„Ik ben echt een mensenmens. Van thuis uit
meegekregen. Ik leg makkelijk contacten en
dat is toch een voordeel in dit vak. We hadden
een boerderij met negen kinders en daar
kwam alles en iedereen. Er was altijd bezoek.
Mee-eten was nooit een probleem. We heb
ben eigenlijk een hartstikke leuke jeugd ge
had. Alles kon altijd bij ons. We mochten al
tijd vrienden en vriendinnen meebrengen,
feesten geven in de schuur. Die gastvrijheid
en die contactuele vaardigheden heb ik zeker
van mijn moeder meegekregen - mijn vader,
die locoburgemeester was van Rilland, over
leed al op mijn negende."
Na zijn opleiding kreeg hij een baan bij
de Nederlandse Credietbank in de
Wijngaardstraat in Goes, als procura
tiehouder. Omdat die steeds commerciëler
ging werken, besloot hij na negen jaar over te
stappen naar de gemeente Reimerswaal, als
ambtenaar bevolkingscontacten. Moest ie con
tacten onderhouden met verenigingen, in
spraakavonden organiseren. Na een aantal ja
ren bloedde het dood. „Het gemeentebestuur
dacht: jullie kunnen wel inspreken, maar wij
bepalen het beleid. Dat werkt dus niet."
Later coördineerde hij onder meer de bevol
kingsonderzoeken baarmoederhals- en borst
kanker. „Daar heb ik allemaal geen verstand
van. Werd er gebeld: 'Dokter Boonman, bij
mij is mijn baarmoeder weggehaald, moet ik
dan toch naar dat onderzoek? En kun je daar
geen aantekening van maken?' Ik zei: dat zou
fraai zijn, als we gaan opschrijven wie hier
wel of geen baarmoeder hebben."
Op het gemeentehuis bleef hij een vreemde
eend in de bijt, wars van hiërarchie en wollig
taalgebruik. „Wethouder Izak Lindenberg zei
tegen mij: 'Jij bent geen goede ambtenaar en
je zult het ook nooit worden.' Nou, een groter
compliment kun je me niet geven. 'Wat doe je
hier dan nog?', vroeg hij. Dat vroeg ik me nou
ook af."
„Ik stak in hun ogen veel te veel tijd in culture
le evenementen. Dat was mijn hobby. Ik reëd
doordeweeks net zo makkelijk naar Amster
dam om naar een voorstelling in Bellevue te
gaan kijken. Uiteindelijk besloot de gemeente
mij een contract te geven en een budget. Daar
mee moest ik minimaal vijftien voorstellin
gen per jaar organiseren. Zo ben ik in 1994
voor mezelf begonnen."
Sindsdien zorgt hij voor theaterprogramme
ring in de diverse dorpshuizen in Reimers
waal. Van lieverlee kwam er steeds meer bij:
Tholen, Noord-Beveland, Borsele, Hoogerhei-
Eerst wor
den er veren
in je kont
geduwd en
het jaar
erop draaien
ze je, met
net zoveel
gemak, de
nek om
de, Goes, het impresariaat van Willem Ver-
mandere, maar ook bijvoorbeeld het eerste sei
zoen van het Scheldetheater in Terneuzen.
„Frans Lievens werd directeur, maar hij had
helemaal geen verstand van theater, dus werd
ik ingeschakeld. Het was de bedoeling dat ik
dat drie jaar zou doen, maar na één jaar had ik
het helemaal gehad met Frans. Dingen die
hem niet aanstonden, gooide hij gewoon uit
de programmering. 'Jesus Christ SuperstarWat
is dat?' De Vaginamonologen moesten er ook
uit. Dat vond ie niks voor Zeeuws-Vlaande-
ren. Ik had er helemaal tabak van. Nu zegt
Frans: ik heb veel van je geleerd."
Zijn motto met wat later Podium Reimers
waal ging heten is altijd geweest: theater zo
dicht mogelijk bij de mensen brengen. Laag
drempelig dus, kleinschalig. „Elk jaar geef ik
ook een paar jonge talenten de kans om hier
op te treden, ook al weet ik op voorhand dat
er niet veel publiek op afkomt. Jochem Myjer,
Sara Kroos, Guido Weijers, Claudia de Breij -
die hebben bij ons allemaal in het begin van
hun carrière voor veertig man opgetreden.
Het mooie is dat die mensen je dan ook trouw
blijven, ook al zijn ze de kleine zalen al lang
en breed ontgroeid."
„Frans Lievens was laatst bij ons in Krabben-
dijke en vroeg: hoe kom je toch aan al die na
men? Ja, ik ga het land in om te kijken wat er
is, ik volg de theater- en cabaretfestivals en ik
zit in eindexamencommissie van de Konings
theateracademie. Als er mensen zijn die me
heel erg aanspreken, dan boek ik ze gewoon.
Frans boekt ze pas als ze bekend zijn gewor
den."
Twee decennia inmiddels programmeert
hij, gesteund door een trouwe groep
vrijwilligers, op zelfstandige basis. Ook
toen hij ernstig ziek was, ging Podium Rei
merswaal door. „Vier jaar geleden moest mijn
prostaat worden verwijderd. Die was zwaar
aangetast, dus dat was hartstikke acuut. Alles
moest er gelijk uit. Je schrikt je eigen het lep-
lazarus, maar ik ben gewoon door blijven
gaan. Gelukkig was het precies in de zomer,
dus dat kwam heel mooi uit. Bij de eerste
voorstelling van het nieuwe seizoen was ik ge
woon weer in de running."
„Ik zal er nooit stinkend rijk van worden,
maar ik geniet van dit werk. En Reimerswaal
is toch mijn eigen toko. Vanaf het moment
dat ik voor mezelf begon, is het wel een voort
durende strijd geweest om voldoende subsi
die te houden. Ik voel me net Don Quichot
die tegen windmolens vecht, want elke keer
gebeurde het weer dat er subsidie afging en
dat we op de barricaden moesten."
In oktober 2013 leek ineens het doek te vallen.
De gemeenteraad - met name SGP en Leef
baar Reimerswaal - besloot, tegen eerder geno
men besluiten in, de bijdrage aan Podium Rei
merswaal al per 1 september 2014 stop te zet-
Theater is geen werk,
maar verrijkt je leven
door Rolf Bosboom
Na zijn oplei
ding aan het Ne
derlands Weten
schappelijk In
stituut voor
Toerisme en Re
creatie in Breda
werkte Jacques
Boonman (Ril
land, 1944) bij
de Nederlandse
Credietbank in
Goes (10 jaar)
en de gemeen
te Reimerswaal
(13 jaar). Sinds
1994 program
meert hij als
zelfstandige
theatervoorstel
lingen in Rei
merswaal, eerst
voor de toenma
lige Werkgroep
Kulturele Evene
menten en later
voor de Stich
ting Podium Rei
merswaal.
Boonman
woont in Ril
land en heeft
een zoon, een
(stiefdochter
en vier kleinkin-
