Macht moet je organiseren.
Zorg dat je een denktank
hebt die ons naar een nieu
we toekomst kan leiden.
Zegt Hans Adriaansens.
30 MACHT IN ZEELAND
66
66 Ik preek de revolutie
van de periferie. Ook
wij moeten en kunnen
van ons laten horen
Zeeland, houd nou ein
delijk eens je jonge
kapitaal binnen de
grenzen. Elk jaar trek
ken zo'n duizend net
afgestudeerde vwo'
ers en havo'ers naar
elders. Kapitaliseer je hun vertrek,
dan betekent dat het wegvloeien van
100 miljoen euro. Dat is een hoop
geld en een hoop levendigheid, die
wordt geëxporteerd. Je zou er dus
goed aan doen om een zo groot moge
lijk deel van die 100 miljoen binnen
Zeeland te houden, bijvoorbeeld door
meer studenten van elders te trekken.
De rekensom komt - het kan bijna
niet anders - uit de koker van Hans
Adriaansens, oprichter en tot 2012
dean van het University College Roos
evelt (UCR) in Middelburg. We pra
ten met hem over macht In en van
Zeeland. Een kolfje naar zijn hand.
Omdat hij socioloog is en dus oog
heeft voor maatschappelijke ontwikke
lingen. Omdat het hem tien jaar gele
den lukte het UCR van de grond te
krijgen. Omdat hij zitting had in de
WRR, de Wetenschappelijke Raad
voor het Regeringsbeleid. Omdat hij
zich in woord en geschrift al diverse
malen heeft laten horen over de
macht en onmacht van de periferie,
Zeeland in het bijzonder.
Zijn rekensom over de studenten
heeft nog een staartje. Het UCR is
een instituut, dat in elk geval per jaar
15 miljoen euro terughaalt van de 100
miljoen die met de vertrekkende stu
denten wegvloeien. Een redenering
die bijvoorbeeld in het provinciehuis
niet door iedereen wordt omarmd.
Adriaansens: „Een gedeputeerde zei
me ooit dat ik met onderwijs bezig
was, en niet met economie."
Zijn boodschap is even simpel als -
tot nu toe - tegendraads. Stap over
van een ouderwets 19e- en
20ste-eeuws verdienmodel naar een
nieuwe en compleet andere benade
ring. Dat is nodig. Hij geeft voorbeel
den. Kodak, dat misschien wel de
mooiste fotofilmpjes ter wereld maak
te, maar werd weggevaagd in het digi
tale tijdperk. Je zag het ook met het
Rijn-Schelde-Verolme debacle, waar
met steun van de overheid te lang op
de oude voet werd doorgegaan. Ver
der: als het nog even zo doorgaat is de
hele biobased economy ook een pro
ject waaraan we liever niet begonnen
waren. Gooi het roer om, zegt
Adriaansens. Vergeet de Thermphos-
sen en aanverwante bedrijfstakken,
en probeer je niet te laten gijzelen
door de werkgelegenheidscijfers.
Een stevig begin van die andere koers
zou de vorming van een provinciale
denktank kunnen zijn, een Zeeuwse
WRR. „De lol van zo'n instituut is
dat het volstrekt onafhankelijk ope
reert en dat de regering binnen drie
maanden op een advies moet reage
ren. Dan maak je discussie los. In 1990
schreef ik voor de WRR het rapport
Werkend Perspectief, over - toen al -
de participatiesamenleving. Het ging
over individualisering en vrouwen op
de arbeidsmarkt. Die individualise
ring heeft zich enorm doorgezet. Te
genwoordig kijk je televisie op een ta
blet die je meeneemt naar de keuken,
de slaapkamer, het toilet."
Gewapend
met onder
zoeken en
harde cijfers
kan Zeeland
van zich
doen
spreken
Dat rapport Werkend Perspectief is
wat hem betreft een tastbaar voor
beeld van het signaleren van nieuwe
ontwikkelingen. Natuurlijk is het pa
pier. Maar Adriaansens weet uit erva
ring dat de beroemde bureaulade niet
het eindstation van elke toekomstexer
citie hoeft te zijn. Hij bracht en toets
te zijn visie binnen een jaar tijdens
zo'n honderdveertig lezingen door
heel het land.
Voor Zeeland zou een denktank als de
WRR volgens hem een zegen zijn. Ge
dragen door mensen uit kringen van
onderzoek en wetenschap, die hun
tentakels in de samenleving hebben.
„Je moet inzicht hebben in risico's en
mogelijkheden. Gewapend met onder
zoeken en harde cijfers kan Zeeland
van zich doen spreken. Neem de cen
tralisatie en dus het wegtrekken van
door Jan van Damme
Maak eindelijk een
Hans Adriaansens. foto Lex de Meester
