Leven onder continue
dreiging van drones
Geheime dienst houdt 'antiterreuractie' in heel Oekraïne
Nieuwe dusterbom dodelijker
BUITENLAND 9
WÊKKKÊmKÊKÊBKHÊKm
WASHINGTON - Het Syrische leger
heeft eerder deze maand voor het
eerst sinds het uitbreken van de
burgeroorlog een zeer krachtig
soort clusterbommen ingezet.
Dat stelde Human Rights Watch
(HRW) gisteren op basis van vi
deomateriaal. Volgens HRW is
het type clusterbom dat op de
beelden te zien is, een stuk krach
tiger en dodelijker dan andere mu
nitie die het leger inzet. Een clus
terbom bevat tientallen of zelfs
honderden kleinere bommen.
Eén zo'n bom of raket kan daar
door een groot gebied bestrijken.
De Pakistaanse journalist Kareem
Khan verloor zijn zoon en broer
in 2009 na een aanval met een
drone, een onbemand vliegtuig.
En fotograaf en journalist Noor
Behram leeft in een Pakistaans ge
bied in Noord-Waziristan waar
de vliegtuigen 24 uur per dag in
de lucht surveilleren. De bewo
ners van de Pakistaanse dorpen le
ven continu in angst, aldus Khan
en Behram die gisteren in Den
Haag waren. Want, zeggen ze, je
weet immers nooit zeker wan
neer er een aanval wordt uitge
voerd.
Kinderen zijn bang, vrouwen zijn
bang, het voelt niet veilig om
boodschappen te doen of naar de
moskee te gaan. En veel Pakistani
lijden aan stress en zijn getrauma
tiseerd na aanvallen, zeggen de
twee journalisten.
Op het huis van Behrams buren
werd een aanval uitgevoerd. Sinds
dien raakt zijn 3-jarige dochtertje
overal van in paniek. „Ze schrikt
al als we de deur sluiten."
Volgens de journalisten zijn de
drones te zien met het blote oog.
„Het zijn er soms drie per dag,
soms vier en soms vijf', aldus
Khan. Sommige drones maken
een zoemend geluid, vergelijk
baar met het geluid van een gene
rator.
Khan en Behram waren in Neder
land op uitnodiging van vredesor
ganisatie Pax. Ze dienden een aan
klacht wegens oorlogsmisdaden
in bij het Internationaal Strafhof
in Den Haag tegen verschillende
landen, waaronder Afghanistan,
Duitsland en Nederland. Ook
pleitten ze'in de Tweede Kamer
tegen de Amerikaanse aanvallen.
Sinds Barack Obama aan de
Het huis van Behrams
buren werd aangevallen.
Sindsdien raakt zijn 3-jarige
dochter van alles in paniek
macht is, is het aantal de drone-
aanvallen toegenomen. Geschat
wordt dat er in de periode vanaf
2004 tot vorig jaar 381 drone-aan-
vallen zijn uitgevoerd. Daarbij
kwamen honderden onschuldige
burgers om. De onbemande vlieg
tuigen stijgen op in Afghanistan,
worden bestuurd door Amerika
nen en jagen op taliban- en
al-Qaedastrijders. Voor de be
stuurders zijn mensen vaak niet
meer dan stipjes op een beeld
scherm.
„Vanaf 2004 hebben we in ons
dorp te maken met de drones"
vertelt Behram. „Destijds wisten
we helemaal niet wat het waren.
Ze vlogen redelijk verspreid. Maar
een paar jaar later nam het aantal
enorm toe, en waren er soms wel
twee of drie keer per dag aanval
len. Daarbij kwamen ook tiental
len vrouwen en kinderen om."
Behram fotografeerde tientallen
slachtoffers, onder wie veel kinde
ren. Zijn foto's werden geëxpo
seerd in Londen.
Hij begon aan slapeloosheid te lij
den, werd ongeduldig en snel geïr
riteerd. Hij realiseerde zich na
een doktersbezoek dat hij getrau
matiseerd was geraakt door alle
beelden die hij zelf maakte. „Het
Voor de bestuurders van
drones zijn mensen vaak
niet meer dan stipjes op
een beeldscherm
feit dat de vliegtuigen continu
aanwezig zijn, geeft enorme
stress. Omdat er ook huizen on
der vuur zijn genomen, zijn vrou
wen doodsbang in hun eigen
huis."
Kareem Khan zegt dat zijn leven
volledig is vernietigd door de dro
nes. Hij verloor zijn zoontje en
broer. „Hij was mijn oudste zoon.
Ik had zo veel dromen voor hem.
Ik hoopte dat hij zou gaan trou
wen en mij en mijn vrouw in de
toekomst zou kunnen ondersteu
nen. Mijn jongere kinderen weten
rationeel gezien wel dat hij er niet
meer is, maar denken nog steeds
dat hij terugkomt."
Sinds de dood van zijn zoon en
broer is Khan bijna fulltime in
touw om aandacht te vragen voor
de gevolgen van de aanvallen. Met
gevaar voor eigen leven. Begin
van de maand werd hij plotseling
meegenomen, naar diverse plaat
sen gebracht, ondervraagd en ge
slagen. Hij weet nog steeds niet
door wie hij werd ontvoerd uit
zijn huis. Vorige week vrijdag
werd hij geblinddoekt weer uit
een busje geduwd in de Pakistaan
se hoofdstad Islamabad. „Nee, ik
geef de strijd niet op. Ook al is
het niet gemakkelijk."
Sinds de dood van zijn
zoon en broer is Khan in
touw om aandacht te
vragen voor de aanvallen
„Radicale en extremistische groe
peringen en hun acties zijn een
reëel gevaar voor de levens van
miljoenen Oekraïners", aldus de
mededeling. Die groeperingen
hebben zich volgens de verkla
ring schuldig gemaakt aan 'ter
reurdaden' zoals gewapend ge
weld, brandstichting, ontvoering
en moord. Volgens de SBU kun
nen terreurorganisaties volgens
de wet worden 'geliquideerd'.
De SBU had al meegedeeld dat de
dienst een onderzoek tegen 'enke
le politici' is begonnen wegens
'poging tot staatsgreep'.
De Duitse, Franse en Poolse mi
nisters van Buitenlandse Zaken
bezoeken vandaag Oekraïne. Dat
heeft de Franse minister Laurent
Fabius gisteren bekendgemaakt.
In Brussel buigen de Europese mi
nisters van Buitenlandse Zaken
zich vanmiddag over de crisis.
De Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken John Kerry zei
gisteren dat de Oekraïense rege
ring van president Viktor Janoeko-
vitsj de oproerpolitie moet terug
trekken bij het Onafhankelijk
heidsplein en een bestand moet
afkondigen. Volgens Kerry moet
Janoekovitsj kiezen tussen 'com
promis en dialoog' of 'geweld en
wanorde'. De Amerikaanse ambas
sadeur in Kiev liet gisteren weten
dat Oekraïense functionarissen
die te maken hebben met geweld
dadigheden de VS niet meer in
mogen.
Rusland op haar beurt heeft de
leiders van de oppositie in Oekraï
ne gisteren gevraagd het bloedver
gieten te stoppen. Tevens liet het
Kremlin weten dat het 'al zijn in
vloed zal gebruiken' om vrede te
brengen in het 'broederland'. Mos
kou ziet de protesten als een po-
Volgens Kerry moet
Janoekovitsj kiezen tussen
'compromis en dialoog' of
'geweld en wanorde'
ging tot een staatsgreep. De bot
singen tussen politie en betogers
in Kiev hebben sinds dinsdaga
vond aan 26 mensen het leven ge
kost. Daarnaast vielen 1000 ge
wonden. Voor vandaag is een dag
van nationale rouw afgekondigd.
Het geweld is intussen nog niet
geweken. Relschoppers zouden in
en rond de westelijke steden Lviv,
Ivano-Frankovsk en Ternopol
vuurwapens hebben buitgemaakt
bij de bestorming van politiebu-
Het Kremlin liet weten 'al
zijn invloed te gebruiken'
om vrede te brengen
in het 'broederland'
reaus. Leden van het regionale
parlement in Lviv hebben zich gis
teren naar eigen zeggen onafhan
kelijk verklaard van de centrale re
gering in Kiev. De gouverneur
van de regio is uit zijn kantoor ge
zet en er is een speciaal parlemen
tair comité gevormd dat de taken
van de regionale regering over
neemt.
De Oekraïense strijdkrachten heb
ben laten weten dat ze in het ka
der van de strijd tegen terrorisme
wettelijk mee kunnen doen aan
de opsporing en aanhouding van
verdachten. Het leger suggereert
hiermee dat er al een soort nood
toestand is.
DONDERDAG 20 FEBRUARI 2014
je over
1
I Een strijder in Aleppo. De rebellen kunnen op steeds minder sympathie
rekenen van de burgers, foto Anadolu Agericy/HH
door Nynke Sietsma
DEN HAAG - De aanwezigheid van
drones beïnvloedt alles in het dage
lijks leven, zeggen twee Pakistaan
se slachtoffers van Amerikaanse
aanvallen met de onbemande vlieg
tuigen.
l SP-Tweede Kamerlid Harry van Bommel in gesprek met Noor Behram (I)
en Kareem Khan (r). foto Phil Nijhuis/HH
door onze redactie buitenland
KIEV - De Oekraïense geheime
dienst SBU is een 'antiterreuractie'
in het hele land begonnen. Dit zei
de SBU gisteren in Kiev.
pagina 10 en 11:
Het volk tegen de macht
