r
BUITEN 3
SP
Schrijven over een land dat niet bestaat; dat
ga ik in dit stukje doen. De naam Nistrië is
een verzinsel van mezelf. De brede kust
strook vanaf ongeveer Calais tot aan Husum -
grens Duitsland/Denemarken - is voor mijn ge
voel één langgerekt karakteristiek gebied, een
kust die een eenheid vormt, die eigenlijk onder
één noemer valt. Een laag gelegen kuststrook
aan de Noordzee, overal even winderig, afwisse
lend afgeschermd door dijken en duinen.
Taalkundig is het vanouds ook min of meer een
eenheid. 300 jaar geleden kon je met plat Neder
lands en oud Zeeuws je verstaanbaar maken tot
in Duinkerken en Calais (Kales) en zelfs nog een
eind verder zuidwaarts. Maar met diezelfde taal
werd je ook goed begrepen tot ver boven Ham
burg. Het ouderwetse 'Platt' of laag Duits lijkt
verrassend veel op het ouderwetse Nederlands.
Wat boerderijen betreft trof je vroeger stolpach-
tige bouwsels aan in Schouwen, bij Oostende,
bij Calais, maar ook langs de Noordwestkust in
Duitsland, bij Norddeich (Noorddijk dus) en de
'Nasse Dreieck' onder Hamburg. Om maar niet
te spreken van Noord-Holland en de Waddenei
landen.
Stolp, een typisch bouwmodel voor vlak achter
dijk en duin, waar de wind blaast en stormt en
het lage piramidedak optimale bescherming
biedt tegen dat kustklimaat. Van voorbij Calais
tot aan de Deense kust tref je er ook afwisselend
veehouderij aan (vlak onder de kust) en akker
bouw. De zee vormt overal een bedreiging, en
versterking van de kust vraagt er een voortdu
rende aandacht. De mensen uit dit gebied zijn al
lemaal ook een beetje hetzelfde: weinig uitbun
dige binnenvetters, emoties die een beetje weg
gestopt worden, nuchtere, taaie doorzetters, die
lang doorgaan en niet van grote woorden hou
den. Met andere woorden: gevormd, gekneed,
door weer en wind en de taaie vette klei. Boe
ren, vissers en zeelui, gewend aan de luimen
van de Noordzee en verder.
Waarom die lange Noord westelijke kuststrook,
gelegen aan één van de drukst bevaren zeerou
tes ter wereld, Nistrië noemen? Heel eenvoudig:
omdat daar overal sprake is van 'nes'of'nis'. Dat
woordje vormt geografisch gezien als het ware
de verbinding, de trait d'union voor het hele ge
bied. In ieder land, iedere regio heeft het z'n ei
gen spelling en uitspraak gekregen. In Frankrijk
is het 'nez'. Cap Blanc Nez, bijvoorbeeld. In Bel
gië (West-Vlaanderen) is het 'nisse', Lampernis-
se bijvoorbeeld. In Zeeland zijn er diverse varian
ten: Onder andere Hontenisse, maar ook Terneu-
zen en Renesse. In Holland is het 'nes', bijvoor
beeld Nes op Ameland of Nes aan de Amstel in
Amsterdam. In Duitsland is het 'nese', Blankene-
se bij Hamburg bijvoorbeeld. Eigenlijk hoort er
ook een stuk van de oostkust van Engeland -
Norfolk en omstreken bij: zelfde lage kust (ooit
ontgonnen door Nederlanders), zelfde mentali
teit, zelfde naamgevingmaar hier neergeschre
ven als 'ness': Oxfordness bv. Nes, Ness, Nese,
Nesse, Nis, Nisse, Neuzen: het betekent allemaal
hetzelfde. Letterlijk is het neus. Geografisch ge
bruikt is het een landtong(neus) van het lage
land die in zee of in het water uitsteekt. Zou die
lange kuststrook, dat Nistrië, niet in aanmerking
kunnen komen voor het vormen van een prakti
sche sterke Euregio in de grote EU?
Het gehucht
WOENSDAG 19 FEBRUARI 2014
door Gerard Smallegange
Brigdamme vanuit
de lucht.
luchtfoto Skypictures
Brigdamme f
Vrnl: Miep en Hans Schmitz, zoon Dominic met vriendin Christel, foto Matthanja Schipper „Het is hier erg rustig maar toch overal dichtbij." foto Matthanja Schipper
