Het is op 1 april
teldag in Hilversum.
Hebben ze genoeg
leden dan krijgen de
kleine, levensbeschou
welijke omroepen
een laatste kans in
het bestel te blijven.
10 VERDIEPING
OMROEPBESTEL
Humanistische omroep
Human is een leden
werfcampagne gestart.
Met hulp van partner
VPRO, die zijn leden op
roept óók lid te worden
van Human. Zodat de
omroepen samen programma's kunnen
blijven maken als Argos.
Tienduizend leden erbij heeft Human no
dig. Dat moet in een paar maanden gebeu
ren, want op april moet de teller op vijf
tigduizend staan. Anders is het op 1 januari
2016 einde oefening voor de omroep. De po
litiek schrapt per die datum de financie
ring en licentie voor de kleine omroepen
die vanuit een geloofsovertuiging of levens
beschouwing radio en tv maken. Den Haag
wil dat het publieke omroepbestel goedko
per en dus slanker wordt. Een politieke
meerderheid vindt het bovendien achter
haald dat het bestel nog altijd de verzuiling
weerspiegelt.
De enige kans op overleven voor de kleine
omroepen is op de vijfjaarlijkse teldatum
van 1 april genoeg leden te hebben voor de
status van aspirant-omroep en zo toelating
tot het bestel af te dwingen. Niet elke klei
ne omroep kiest hiervoor.
Het rooms-katholieke RKK maakt al decen
nia onderdeel uit van de KRO en gaat daar
per 2016 in op. De merknaam houdt op te
bestaan. Met pijn in het hart, zegt Leo
Fijen, hoofd van de RKK en ook program
mamaker. „Wat Nederland gaat missen als
de kleine omroepen er niet meer zijn, is de
onderscheidende stem van religie en leven
beschouwing. De pluriformiteit die we nu
kennen, zal straks minder te horen zijn in
het geheel van een steeds meer uniforme
publieke omroep", stelt hij.
„Natuurlijk worden taken overgenomen.
De IKON zit bij de EO, de Joodse Omroep
bij de NTR en RKK bij de KRO. Maar wij
hebben als aparte omroep de taak om ker
kelijke programma's te maken. Daarmee
zorgen we voor een opmerkelijk geluid, dat
er straks niet meer is. Neem de eucharistie
vieringen en geloofsgesprekken op zondag
ochtend. Daar kijken zo'n honderdduizend
mensen naar. Als je dat afzet tegen de aan
tallen mensen die nog naar de kerk gaan, is
dat hartstikke veel. Maar wie gaat dat
straks nog doen?"
De NTR heeft de wettelijke taak ervoor te
zorgen dat de diversiteit in de Nederlandse
samenleving aan bod komt op radio en tv.
En publieke omroep NPO, waar de NTR
deel van uitmaakt, is verplicht minstens ne
gen miljoen euro van zijn budget te oor
merken voor levensbeschouwelijke pro
gramma's. „Maar als wij het doen, worden
het toch andere programma's", zegt Frans
Jennekens, hoofd diversiteit bij de NTR. „Je
kunt het vergelijken met het verschil tus
sen openbaar en bijzonder onderwijs. Wij
zullen als publieke omroep geen expliciete
geloofsuitingen als een heilige mis, koranre
citatie of bijbeldiscussie uitzenden. Maar
het is ingewikkeld. Als het is om te duiden,
kan weer wel de bijbel, koran of thora erbij
worden gehaald. En als de koning overlijdt,
Nederland gaat de
onderscheidende
stem van religie en
levenbeschouwing
missen
is zomaar mogelijk dat de NOS de uitvaart
mis uitzendt."
„Als omroep die niet vanuit een geloofso
vertuiging is opgericht, staan we objectie
ver tegenover het geloof, minder volgend",
meent Jennekens. „En we belichten alle
stromingen binnen een godsdienst, van or
thodox tot liberaal. Bij de moslimomroep
zul je bijvoorbeeld geen - uiterst liberale -
alevieten aan het woord horen, bij ons wel.
Bij ons blijft journalistiek het uitgangs
punt, niet de geloofsovertuiging. Al moet
het geen Nieuwsuur worden, gelovigen moe
ten zich erin kunnen herkennen. En hoe re
ligieus levensbeschouwelijke programma's
uiteindelijk worden, zal afhangen van wat
de NPO wil." -
De NTR ondersteunt momenteel de jood
se, hindoe en moslimomroep met huisves
ting en/of andere diensten. „Het kan zijn.
dat juist de NTR als onafhankelijke club
straks meer mensen van verschillende
godsdiensten binnenhaalt", blikt Jenne
kens vooruit. „Net als BBC Religion. Die
maakt allesomvattende berichtgeving over
de grote wereldgodsdiensten."
Johan Roeland is docent media, religie en
cultuur aan de Vrije Universiteit. Hij ver
wacht niet dat de acht grote (fusie)omroe-
pen die in het publieke bestel blijven, na
door Saskia Wassenaar
illustratie Mark Reijntjens en Jos Diender
Leo Fijen, hoofd van de RKK
Einde
aan
kerk-tv?
