Rechter:
slachterij
moet vlees
terughalen
'Een biertje drinken met je meerdere, dat moet kunnen'
interview Jacob Kohnstamm, voorzitter van het College Bescher
ming Persoonsgegevens, vindt privacy altijd beschermenswaardig.
Ook al denken veel mensen dat ze 'niks te verbergen' hebben.
4 BINNENLAND
JACOB KOHNSTAMM
Dat heeft de voorzieningenrech-
ter van het College van Beroep
voor het Bedrijfsleven (CBb) giste
ren bepaald in een geding dat Van
Hattem had aangespannen tegen
de staatssecretaris van Economi
sche Zaken. Die had het slacht
huis via de Nederlandse Voedsel-
en Warenautoriteit (NVWA) ge
last om de circa 28.000 ton vlees
terug te halen.
Van Hattem Vlees kan geen duide
lijkheid geven over de herkomst
en bestemming van enkele tiental
len paarden en pony's. De NVWA
vermoedt dat dit paardenvlees is
verwerkt in pakketten rundvlees
snippers en andere producten.
„Nu er aanwijzingen zijn dat
meer vlees het bedrijf heefrverla-
ten dan er is binnengekomen, be
staat het risico dat er paftijen on
gedocumenteerd en mogelijk
zelfs ongekeurd vlees zijn ver
werkt", oordeelt de rechter.
De slachterij besloot zelf begin de
ze maand tot een gedeeltelijke te
rugroepactie. Volgens de
slachterij, die al een jaar geen
paarden meer slacht, bleef slechts
over een beperkte hoeveelheid
vlees twijfel bestaan, omdat er
geen schriftelijk bewijs is waar
voor de slacht afgekeurde paarden
zijn gebleven. Van Hattem Vlees
vond het 'overdreven' om ook alle
vlees terug te halen waarvan wel
administratie is.
Volgens de NVWA kan de voed
selveiligheid niet worden gegaran
deerd. Het vlees is daarom niet ge
schikt voor menselijke consump
tie of als diervoeder.
Rechter vindt ingrijpende
maatregel, gezien twijfels
over herkomst van
vlees, niet onredelijk
F
Hij heeft een BlackBerry
zonder apps. „Ik zoek
met een privacyvriende-
lijke zoekmachine, ik zit
niet op Facebook, Twit
ter of andere sociale me
dia en ik heb mijn pri-
vé-router beschermd, zodat gegevens daar
van niet opgepikt kunnen worden."
Jacob Kohnstamm leidt sinds 2004 het Col
lege Bescherming Persoonsgegevens en
merkt dat het bewustzijn van mensen over
privacy is gegroeid. „Met het elektronisch
patiëntendossier, rekeningrijden, de ov-
chipkaart en Snowden heb je een waaier
van vraagstukken waar een algemeen ge
voel van onbehagen uit voortkomt."
Denken we niet nog te veel 'ik heb toch niks te
verbergen1
„Als mensen dat zeggen, bedoelen ze dat
politie en justitie hun werk moeten kun
nen doen. Maar meestal kijk ik zulke men
sen meewarig aan en zeg, 'wat heb je dan
een ontzettend saai leven'. Ik heb ook niks
te verbergen, maar ik weet wat ik daarmee
bedoel. Er zijn een heleboel dingen die ik
doe, denk of nalaat, waarvan ik het niet
prettig vind als iedereen dat weet. Dat is
mijn leven. Niets te verbergen? Kijk eens
naar de ophef over wifi-tracking. Men
weet door mijn wifi-signaal waar ik loop
in de winkel, waarom, hoe vaak, waar ik
stop, zodat ik de volgende keer meteen
naar de juiste afdeling word gestuurd. Dat
ik dan een sms'je krijg, 'ga nu maar naar
links'."
Kohnstamm maakt verontwaardigd een
wegwerpgebaar.
„Dat Kamp (minister van Economische Za
ken, red.) zegt, 'zet dan maar je telefoon
uit'. Dat is toch bezopen? Echt een ant
woord van mensen van boven de 50. Een
20-jarige krijgt zonder telefoon het gevoel
dat hij opeens de communicatie met de we
reld kwijt is! Bovendien, je weet niet dat je
gevolgd wordt, ook al zijn bedrijven vol
gens de wet verplicht dat te melden. Dan
kan je besluiten de winkel niet binnen te
gaan, of je wifi-signaal uit te zetten. Ook
moet er een mogelijkheid zijn om niet mee
te doen, dat het bedrijfje dan niet trackt.
De technologie is zo totaal ondoorzichtig,
dat bedrijven die hem gebruiken, zich aan
de wet moeten houden. En niet die arme
burger. Die moet je niet verplichten om de
technologie te doorgronden. Het valt mij te
gen van het kabinet dat het de verantwoor
delijkheid van het individu hierin zo cen
traal zet. Dat je gewoon over straat wil lo
pen en niet gevolgd wil worden, kan nie
mand je kwalijk nemen."
Kan het CBP, dat geen boetes, alleen lasten on
der dwangsom, kan opleggen, wel opkomen
voor de privacy?
„Wij moeten boetebevoegdheid krijgen.
Het duurt al veel te lang, maar het komt er
nu aan. Een waarschuwende vinger is dan
veel meer waard dan nu. Zonder dat kun
nen wij nuttig werk doen, maar niet aan ef
fectiviteit winnen. Als je maximaal 120 kilo
meter per uur mag rijden, maar je beboet
Er zijn dingen die
ik doe of denk,
waarvan ik het niet
prettig vind als
iedereen dat weet
niet, dan houdt niemand zich eraan."
Veel innovaties die licht omspringen met priva
cy, komen uit Amerika. Is daar tegenop te bok
sen?
„Europa moet betere wetgeving maken om
een vuist te maken tegenover de Amerika
nen. Google Streetview is een mooi voor
beeld van hoe Europa verdeeld was door de
vele toezichthouders: in het ene land
mocht de camerawagen wel rondrijden, in
het andere niet en in het derde land alleen
onder bepaalde voorwaarden. Nu ligt er
een voorstel voor een verordening, waar
door één toezichthouder namens 550 mil
joen Europeanen het woord kan voeren in
dit soort gevallen. Now you're talking. Zo
kunnen de Amerikaanse internetbedrijven
niet meer verdeel en heers spelen. Datzelf
de geldt voor de veiligheid van overheden.
Nationale veiligheid is nationaal, zeggen
lidstaten. Maar dan laten we ons de kaas
van het brood eten. Ik pleit er al sinds de
eerste onthullingen van Snowden voor dat
we de veiligheid ook Europees aanpakken."
Gelooft u nog in privacy?
!,Het vertrouwen in elkaar, in instituties, in
de samenleving valt of staat bij bescher
ming van persoonsgegevens. Maar privacy
is altijd tijd- en plaatsgebonden. Als ik
vroeger ruzie had met mijn echtgenote in
een dorp in houten hutjes waar alle geluid
naar buiten drong, was privacy iets anders
dan nu in anonieme gebouwen. Maar heb
ben we nog voldoende privacy nu internet
dat knap ingewikkeld maakt? Het zal moe
ten! Vertrouwen is essentieel voor een sa
menleving."
Dat de cultuur binnen de militai
re opleidingsinstituten flink ver
ziekt is, is al jaren bekend. Keer
op keer belooft defensie beter
schap. Nu blijkt dat cadetten en
adelborsten in Breda en Den Hel
der te veel drinken en massaal
prestatieverhogende en spierver-
sterkende middelen gebruiken.
Ook is opnieuw duidelijk gewor
den dat studenten een verhoogd
risico lopen de dupe te worden
van pesterijen, machtsmisbruik,
geweld, intimidatie en seksisme.
Ook in 2010 kwamen misstanden
aan het licht. Is er de afgelopen vier
jaar niets veranderd?
„Zeker wel. Er is veel gebeurd. Zo
is de manier waarop we met da
mes omgaan binnen de opleiding
veranderd. In de introductieperio
de wordt hun uitgelegd wat ze
moeten doen als ze ongewenst ge
drag ervaren. Ook hebben we
meer lessen gegeven in militaire
ethiek en is er geïnvesteerd in ver
trouwenspersonen. Het is heel
jammer dat nu blijkt dat dit nog
niet voldoende is."
Veel cadetten blijken misstanden
niet te willen melden. Wat gaat u
daaraan doen?
„We moeten een omgeving creë
ren waarin mensen zich veilig
voelen, fouten kunnen maken en
incidenten melden. Kameraad
schap binnen het leger is hartstik
ke belangrijk. Maar dat betekent
niet dat je iemand niet zou verra
den als hij of zij je iets heeft aan
gedaan. Daarover moeten we de
dialoog met onze studenten en
We moeten een omgeving
creëren waarin mensen
zich veilig voelen
opleiders aangaan. En als je dan
een melding doet, moet dat in al
le vertrouwelijkheid gebeuren.
Ook moet er dan snel en zorgvul
dig gereageerd worden."
Is het in uw ogen toelaatbaar dat
studenten samen met kaderleden
alcohol drinken?
„Daar ben ik op zich niet tegen.
Een biertje drinken met je meer
dere, dat moet kunnen. Maar de
context is wel belangrijk. Het mag
bijvoorbeeld geen wedstrijdje
worden, waarbij het erom gaat
wie het snelste drinkt. En als het
drankgebruik helemaal uit de
hand loopt, dan moet je als kader
lid ook durven zeggen dat studen
ten op zo'n moment echt een
grens overschrijden."
DEN HAAG - Slachterij Van Hattem
in Dodewaard moet alle partijen
vlees die tussen 1 januari 2012 en
23 januari 2014 door het slacht
huis zijn verwerkt, uit de handel ha
len. Dat is een zeer ingrijpende,
maar gezien de twijfels over de her
komst van het vlees, geen onrede
lijke maatregel.
'Je telefoon uitzetten voor
meer privacy? Het idee!
door Freke Remmers
Jacob Kohnstamm, CBP
Jacob Kohnstamm, voorzitter van het CBP:
„De technologie is zo ondoorzichtig, dat je
niet die arme burger moet verplichten om
die te doorgronden."
foto David van Dam/HH
INTERVIEW
THEO VLEUGELS
door Peter Winterman
BREDA/DEN HAAG - Drie tot vijf
jaar. Dat zegt generaal-majoor
Theo Vleugels nodig te hebben om
de misstanden bij de officiersoplei
dingen van defensie aan te pakken.
Maar is dat wel genoeg?
generaal-majoor Theo Vleugels
rn
I Theo Vleugels, baas van de Neder- T
landse Defensie Academie.
