Druk verkeer
18 REIZEN
COLOFON
ALTIJD ONDERWEG
Derk Bolt
Er zijn maar weinig landen
waar ik niet zelf een auto
zou durven besturen. Nor
maal gesproken gaat het al
tijd goed. Je let gewoon een beet
je beter op, vooral wanneer men
aan de verkeerde kant van de
weg rijdt.
Er zijn streken waar het goedko
per en comfortabeler is een auto
inclusief chauffeur te huren. Met
wat geluk kan zo'n chauffeur ook
echt chaufferen en wanneer hij
het doet, hoefje niet zelf achter
het stuur. Lekker dommelen op
de achterbank dus.
Nadelen heeft het ook. Niet elke
chauffeur is even geschikt. Zo is
er de man die voortdurend gas
geeft en weer inhoudt. Beetje er
bij, beetje eraf, beetje erbij, beet
je eraf Om gek van te worden.
Dan de chauffeur die niet durft.
Vraag je hem om, voor de film,
langzaam door het oude stadscen
trum te rijden, dan laat hij zich
toch opfokken door auto's die ach
teropkomen. De toeteraars, die
willen dat hij sneller gaat, win
nen het uiteindelijk. Hulpeloos
kijkt de chauffeur je aan, geen bal
len.
Natuurlijk is er ook de levensge
vaarlijke chauffeur. De man die
nooit moe is, altijd doorgaat, op
jacht naar peso's of roepia's. Eerst
denk je nog dat hij beide weghelf
ten niet uit elkaar kan houden,
maar bij nadere beschouwing blij
ken zijn ogen voortdurend dicht
te vallen. Levensgevaarlijk.
Tenslotte heb je de betrouwbare,
vakkundige en oplettende be-
Ten zuiden van het Deense hoofdeiland Funen
ligt in de Deense Zuidzee een tiental kleine
eilanden, waarvan /Ero en Langeland het meest
tot de verbeelding spreken. Het lijkt wel of je
hier rondreist in een sprookjesboek van Hans
Christian Andersen.
oit was dit de snel-
weg van de Koude
Oorlog", zegt Peer
I Henrikhausen met
B JÉ' gevoel voor drama.
Peer is werkzaam bij
het Langelandsfort,
een 11 hectare groot terrein in het zuiden
van Langeland, en weet dat hij altijd succes
heeft met deze inleiding.
Zijn verhaal is al even verrassend als het
landschap van Langeland, want vanuit het
niets doemen in het vriendelijke, heuvel
achtige landschap ineens kanonnen, jacht
vliegtuigen, een duikboot en een mijnenve
ger op. Tijdens de Koude Oorlog was hier
een militair complex gevestigd, met een
volledig ondergronds commandocentrum
dat moest toezien op de verdediging van
dit deel van Denemarken. „Dit was een van
de eerste verdedigingslinies en verken-
ningspunten van de NAVO. Een derde van
de marine van de voormalige Sovjet-Unie
moest door de Grote Belt naar volle zee.
Tussen Langeland en Lolland aan de over
kant is een nauwe passage, zodat precies in
de gaten kon worden gehouden wat er aan
Sovjetmateriaal voorbijvoer, zowel boven
als onder water", legt Henrikhausen uit.
Niet alleen de kanonnen en het commando
centrum zijn intact gebleven en te bezichti
gen. Het museum heeft bovendien in de
loop der jaren steeds meer oorlogsmateri-
eel weten aan te schaffen. Zo kun je tegen
woordig wandelen door een aan land geta
kelde Deense onderzeeboot, aan boord
klimmen van een voormalige Duitse mij
nenveger en in de cockpits kijken van een
Russisch en een Deens gevechtsvliegtuig.
Je zou bijna vergeten dat Langeland nog zo
veel meer te bieden heeft dan alleen oor
log. Er liggen mooie stranden, schilderach
tige gehuchten en vooral veel windmolens.
Langeland is een van de vele Deense voor
beelden hoe een eiland zelfvoorzienend
kan zijn op het gebied van energieopwek
king. De vele molens zorgen voor een duur
zame en milieuvriendelijke energievoorzie
ning, waarbij zelfs aan het landelijke
stroomnetwerk geleverd kan worden.
Halverwege het ruim 40 kilometer lange ei
land ligt de hoofdstad en enige plaats van
betekenis: Rudkobing. Hier vind je een
bonte verzameling van gekleurde vakwerk
huisjes, die zo kenmerkend zijn voor Dene
marken. Het marktplein is het hart van het
stadje, met daaromheen gedrapeerd het ne-
gentiende-eeuwse stadhuis, de eeuwenou
de kerk en het fraaie Langelands Museum.
Het plaatsje lijkt wel een afbeelding uit het
sprookjesboek van Hans Christian Ander
sen, die uit het nabijgelegen Odense
kwam. Dit sprookjesachtige tafereel valt
toch niet meer te overtreffen? Mis!
Met de boot is het een uurtje varen naar
JE ra, waarvan het hoofdstadje yEroskobing
met recht de overtreffende trap genoemd
mag worden. Ooit was dit een bloeiende
handelsstad, tegenwoordig heeft het de uit
straling van een levendig openluchtmu
seum. Het onweerstaanbaar allegaartje van
zeventiende-eeuwse huizen geeft het een
pittoresk aanzicht. Je kunt hier heerlijk
ronddwalen, waarbij het met recht voelt
alsof je teruggaat in de tijd. En dat ga je.na-
tuurlijk ook wel een beetje: het oudste huis
dateert van maar liefst 1645. Achter elke
hoek die je omslaat, gaat weer een nieuwe
eindredactie
Jan van Mullem
reizen@depersdienst.nl
vormgeving
Ben Vosseberg
advertentieverkoop
Wegener Media
Nationale Verkoop
verkoop.dagbladen@wegener.nl
mWt
De pittoreske visserijhaven in Lohals, op Langeland. foto Getty Images De sprookjesachtige straatjes van /Eroskobing, het hoofdstadje van /Ero. foto's Jaap van Splunteren
door Jaap van Splunter