AOW'ers gekort bij
strengere Bijstandswet
CDA-top
worstelt
met debat
armoede
Plasterk gaat bungelend weekend in
1
De burgemeester
4 BINNENLAND
CDA-CONCRES
Het CDA ruikt zijn kans nu de WD
in het defensief zit. Op 19 maart
moet het gebeuren.
FERRY MINGELEN
Regelmatig zie ik
hem met flapper
ende jaspanden
op zo'n sportieve
herenfiets krach
tig door het centrum van Den
Haag peddelen: Jozias van Aart-
sen (66). Oud-topambtenaar,
oud-minister, oud-WD-frac-
tievoorzitter, maar vooral bur
gemeester. Hij lijkt voor dat
ambt geboren. Een statige pas,
grijzend haar en een luide defti
ge stem, perfect voor de raads
zaal en het hockeyveld.
Van Aartsen bewees in 2006
dat gemeenteraadsverkiezin
gen en de landelijke politiek al
les met elkaar te maken heb
ben. Haagse politici ontkennen
dat graag, zeker als de resulta-
Feit is dat het
CDA weinig
profiteert van zijn
oppositierol en
wat extra
publiciteit goed
kan gebruiken
ten tegenvallen. Het is waar: de
uitslagen in de gemeenten zijn
op zich moeilijk te vergelijken
met de Kamerverkiezingen. De
PW doet maar in twee steden
mee (Den Haag en Almere) en
veel lokale partijen verdringen
WD, CDA of PvdA. Maar het
aantal raadszetels dat een partij
totaal wint of verliest, geeft
toch een aardige indruk. In
2006 verloor de WD 128 raads
zetels. Tot veler verrassing be
sloot Van Aartsen op te stap
pen als WD-fractievoorzitter
in de Tweede Kamer. „Het re
sultaat is van ons allemaal,
maar er is er maar één verant
woordelijk, en dat ben ik", zei
hij bij zijn vertrek.
In 2008 benoemde de Kroon
(de minister van Binnenlandse
Zaken) hem op voordracht van
de Haagse gemeenteraad tot
burgemeester. Zijn benoeming
leidde tot gemengde reacties.
Geknipt voor internationaal
Den Haag; 'die kakkant heeft
hij al, nu de gewone burger
nog', verwoordde cabaretier
Sjaak Bral het sentiment. Vraag
is of de gewone Hagenees hem
toen als burgemeester zou heb
ben gekozen. Inmiddels ligt hij
goed bij veel inwoners van de
Hofstad.
CDA-fractievoorzitter Buma
heeft de discussie over de geko
zen burgemeester weer actueel
gemaakt. Het CDA is er nu ook
voor de benoeming door de
Kroon uit de grondwet te
schrappen. Daarmee wordt op
termijn de keus mogelijk om
de burgemeester ofwel direct
door de bevolking te laten kie
zen, ofwel door de gemeente
raad.
„We willen democratie en sa
menleving dichter bij elkaar
brengen", aldus Buma. Hoe pre
cies, zegt hij nog niet, 'dan sla
ik de discussie direct dood'. On
getwijfeld speelt de verdeeld
heid in de eigen achterban
daarbij ook een rol. Nog in 2010
roemde toenmalig CDA-Ka-
merlid Jan Schinkelhoek de be
noemde burgemeester als 'de
beste garantie voor een breed
gedragen onafhankelijke rol'.
„En zo denk ik er nog steeds
over, ik snap niet waar deze
draai van Buma voor nodig is",
aldus Schinkelhoek.
Feit is dat het CDA weinig pro
fiteert van zijn oppositierol en
wat extra publiciteit in verkie
zingstijd goed kan gebruiken.
Maar lopen de kiezers nu
warm voor de gekozen burge
meester? Het zal moeten blij
ken en het duurt in ieder geval
nog jaren voordat het geregeld
is. Voor Van Aartsen maakt dat
niks meer uit. Hij begint in
maart aan een tweede termijn
tot 2020. Benoemd, dat wel,
maar deze keer had hij het in
een verkiezing ook wel gered.
DEN HAAG - AOW'ers die samen
wonen met iemand die een uitke
ring ontvangt, worden vanaf vol
gend jaar gekort op hun uitke
ring. Staatssecretaris Jetta Klijns-
ma (Sociale Zaken, PvdA) is niet
bereid om voor deze groep een
uitzondering te maken. Dat bleek
gisteren tijdens het debat over de
Bijstandswet.
Vanaf volgend jaar is de zoge
noemde kostendelersnorm van
kracht. Uitkeringsgerechtigden
die samen onder één dak wonen,
krijgen minder bijstand omdat zij
minder kosten hebben. Met name
CDA en 50PIUS wilden dat AOW'
ers niet onder de nieuwe regeling
zouden vallen, maar vingen bot
bij Klijnsma.
Minima geheel ontzien kan
niet worden waargemaakt
en moet dus niet worden
beloofd, vindt partijbestuur
DEN HAAG - De CDA-top weigert
tegemoet komen aan de oproep
van bezorgde leden om de arm-
sten geheel te ontzien bij nieuwe
bezuinigingen. Ook voelt het par
tijbestuur er niets voor om de
koopkracht van deze groep bij eco
nomisch herstel met 'voorrang' te
herstellen.
Een resolutie over armoedebestrij
ding van de zogenoemde Basis
groep Sociale Zekerheid wordt
door de partijtop afgewezen. De
belofte om deze groep geheel te
ontzien, kan niet worden waarge
maakt en dus niet worden be
loofd, aldus het partijbestuur.
Het onderwerp staat op de agen
da tijdens het CDA-congres aan
staande zaterdag in Maarssen.
Volgens betrokkenen ligt de reso
lutie zeer gevoelig. Het CDA is
zeer beducht voor verlies van zijn
'sociale gezicht'. Partijvoorzitter
Ruth Peetoom kwam vorige week
onverwacht en onaangekondigd
naar een vergadering van de Basis
groep om over het voorstel te on
derhandelen. De aanwezigen voel
den zich overvallen door haar be
zoek, aldus een bron.
Peetoom verzocht de Basisgroep,
die opkomt op voor de belangen
van uitkeringsgerechtigden, om
de tekst af te zwakken. Ook een
passage dat 'de landelijke over
heid oog moet hebben voor de po
sitie van minima', moest ge
schrapt. In ruil daarvoor bood zij
de werkgroep aan te participeren
in een interne discussie over ar
moede, maar de leden vonden dat
veel te mager.
De CDA-fractie in de Kamer wil
minima op de nullijn houden. Al
leen chronisch zieken en gehandi
capten worden ontzien.
DRIEBERGEN - Een politicus die
mag preken voor eigen parochie,
is altijd in het voordeel. Bijna blo
zend en zoekend naar een vast
punt in het multifunctionele kerk-
zaaltje in Driebergen, ondergaat
CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt de
ze woensdagavond alle loftuitin
gen. De burgemeester van Bunnik
onthaalt hem met onlangs ver
schenen ronkende krantenkop
pen: 'De stormram van het CDA',
'CDA's hoop in bange dagen'.
Misschien nog wel meer dan
CDA-leider Sybrand Buma is
Omtzigt de belichaming van wat
in eigen kring het nieuwe CDA
wordt genoemd. De partij voert
stevig oppositie tegen het kabinet
en de Twentenaar past die rol als
een handschoen. Maanden achter
een geselde hij staatssecretaris
Frans Weekers, tot die - schutte
rend in de Tweede Kamer - de eer
aan zichzelf hield.
En daarmee is het niet gedaan.
Omtzigt werpt zich meer en
meer op als de hoeder van 'gewo
ne mensen', zoals de bijna faillie
te pomphouder aan de grens die
gebukt gaat onder de accijnsverho
gingen. Eenmaal op stoom,
schetst hij de belabberde staat
waarin de Belastingdienst in zijn
ogen verkeert. Hij vertelt over
brieven van de fiscus die mensen
op het verkeerde been zetten,
waardoor die honderden euro's
aan toeslagen mislopen. „Dat is
hoe Den Haag omgaat met bur
gers", fulmineert hij. „En dat
moet radicaal anders."
Het was even wennen voor het
CDA, toen de partij eind 2012 na
tien jaar regeren weer in de oppo
sitie belandde. Aanvankelijk leek
het CDA, bestuurderspartij in al
zijn vezels, nog genegen coalitie
plannen van WD en PvdA te
steunen. In de zomer ging het
roer echter helemaal om. Waar
D66, Christenunie en SGP inmid
dels fungeren als de vaste gedo-
gers van het kabinet, kiest het
CDA de aanval.
Daarbij vist de partij vaak in de
zelfde vijver waar ook de WD tra
ditioneel in hengelt. De bood
schap: de overheid is te groot, de
sociale zekerheid groeit uit zijn
jasje, de overheidsuitgaven moe
ten omlaag, evenals de belastin
gen. De partij ruikt in de aanloop
naar de gemeenteraadsverkiezin
gen ruimte op rechts. De WD
heeft in de coalitie met de PvdA
ingeleverd op haar onversneden
rechtse geluid en staat in de pei
lingen landelijk op fors verlies.
De liberalen doen luchtig over de
kansen van de rivaal: behalve
Omtzigt heeft de fractie te weinig
aansprekende gezichten en het
CDA torst de erfenis van tien jaar
regeren mee. „Ze zijn niet geloof
waardig. Ze laten alles vallen
waarvoor ze in eerdere kabinet
ten hebben getekend", aldus een
prominent WD-lid.
Bij het CDA zien ze dat uiteraard
anders. De tijd is voorbij dat het
CDA zich op 'alles en iedereen'
richt. Voor het eerst wordt er nu
heel gericht campagne gevoerd
om een specifieke doelgroep te be
reiken: de gewone, fatsoenlijke
Nederlanders. De middenklasse
Het CDA moet niet
meteen weer
bestuurlijke
verantwoordelijk
heid nemen
De nieuwe, veel strengere Bij
standswet kan rekenen op een
meerderheid in het parlement.
Oppostiepartijen D66, Christen-
Unie en SGP lieten deze week we
ten akkoord te gaan nadat het ka
binet de scherpste kantjes eraf
haalde. Strengere sancties zijn blij
ven staan. Verder moeten gemeen
ten een tegenprestatie vragen van
bijstandsgerechtigden. Alleen
mantelzorgers in de bijstand die
een familielid verzorgen, zijn hier
van uitgezonderd, aldus Klijnsma.
Ook gaat een verhuisplicht gel
den voor mensen die elders in het
land een baan kunnen krijgen.
SP, GroenLinks en CDA hebben
veel kritiek. Volgens hen kunnen
veel mensen door de maatregelen
in ernstige financiële problemen
komen.
Zelfs in eigen kring is men niet
gerust op een goede afloop. „Er
was totaal geen regie, die moet er
nu wel snel komen", waarschuwt
een PvdA'er een tikje ongerust.
Gisteravond bleek dat de top van
het kabinet opnieuw bijeen was
voor overleg. Daarbij is gesproken
over de brief die uiterlijk maan
dag naar de Kamer moet. Fracties
hebben een waslijst aan vragen ge
steld die op antwoord wachten.
Woensdagavond was er al zo'n
sessie in het Torentje van minis
ter-president Mark Rutte.
In WD-kringen kan Plasterk op
weinig krediet rekenen, klinkt
het. Hij is niet bijzonder populair
bij de liberalen. Daar komt nog
bij dat WD-minister Jeanine
Hennis (Defensie) Plasterk nog ge
waarschuwd zou hebben op zijn
tellen te passen. Zij raadde hem
aan geen stellige uitspraken te
doen over de vraag of de Ameri
kaanse spionagedienst NSA op Ne
derlandse bodem 1,8 miljoen tele-
foongegevens onderschept zou
hebben. Desondanks zei Plasterk
vorig najaar op tv en later in de
Tweede Kamer dat de gegevens in
ieder geval niet door de Neder
landse inlichtingendiensten zijn
verzameld en ook niet zijn ge
deeld met de VS. Woensdag
kwam Plasterk daar samen met
Hennis plotseling op terug.
Komende dinsdag moeten de mi
nisters zich verantwoorden in de
Kamer. Oppositiepartijen als SP
en de Partij voor de Dieren zei
den woensdag al hardop dat voor
hen de vertrouwensvraag op tafel
ligt. Normaal gesproken volgt er
bij zo'n dreigement meteen een
Kamerdebat, maar dat is door ka
mervoorzitter Anouchka van Mil
tenburg over het weekend heen
getild. De PvdA en D66 hadden
dat liever anders gezien: nu blijft
het lot van Plasterk boven de
markt hangen.
door Sandra Donker
door Sandra Donker
Ruimte op
door Laurens Kok en Niels Klaassen
Léon Frissen
door Niels Klaassen en Laurens Kok
DEN HAAG - PvdA-minister Ronald
Plasterk (Binnenlandse Zaken,
PvdA) moet vrezen voor zijn poli
tieke leven. De Tweede Kamer
heeft er allengs minder vertrou
wen in dat hij de juiste man op de
goede plaats is, nu hij verstrikt is
geraakt in een afluisteraffaire.
