66
ZEELAND 29
deze opzet ook elders in de pro
vincie worden toegepast.
De bevindingen moeten beheer
ders van begraafplaatsen vooral
helpen om de beschikbare mensen
en middelen zo efficiënt mogelijk
in te zetten en zich te richten op
dat wat echt belangrijk is. Ook is
er een omslag in denken nodig.
Nu wordt er vaak gestreefd naar
een bladvrije, keurig aangeharkte
dodenakker, al dan niet met gif
ontdaan van elk groen tussen de
graven. „Dat is het schoonheidside
aal dat nog steeds regeert. We pro
beren eigenaren te stimuleren om
vooral groener te gaan denken en
over te gaan op een systeem dat
minder arbeidsintensief is, door
bijvoorbeeld meer beplanting aan
te brengen en minder te schoffe
len. Niet alles is onkruid. In Sas
van Gent hebben we bijvoorbeeld
wat beplanting aangebracht om
die reden. Mossen worden soms
met staalborstels verwijderd, ter
wijl ze niets aantasten. Steek lie
ver je energie in andere dingen."
Nabestaanden hebben ook een
grote rol, zeker als er sprake is
van restauratie. „Zij moeten im
mers toestemming geven als er
iets aan het graf dient te gebeu
ren. Dat kan een lastige zoek
tocht zijn. Als het om echt heel
oude graven gaat, zijn er soms
geen nabestaanden te traceren.
En zonder toestemming kun je ei
genlijk niets." Daarnaast is het
denkbaar dat nabestaanden bij
dragen aan de financiering van
het herstel.
Er is nog een lange weg te gaan,
beseft Dobbelaar. Uiteindelijk
kunnen oude begraafplaatsen een
nieuwe functie krijgen, bijvoor
beeld als een soort park, als ver
stilde maar bovenal openbare
plek, niet geïsoleerd maar mid
den in een gemeenschap. „Die ge
dachte moet eigenlijk overal gaan
leven. Ik moet vaak denken aan
die bijna mystieke begraafplaat
sen in Engeland, met al dat
groen. Fantastisch. Dat is een
mooi ideaal om na te streven."
We proberen
eigenaren te
stimuleren
om vooral
groener te
gaan denken,
door meer
beplanting
aan te
brengen en
minder te
schoffelen.
Niet alles is
onkruid.
Ill
DONDERDAG 6 FEBRUARI 2014
I Medewerkers van Stichting Land
schapsbeheer Zeeland en vrijwil
ligers brachten gisteren nieuwe
beplanting aan op het kerkhof in
Zuiddorpe. foto Peter Nicolai
Mf
Sandra Dobbelaar
Grafmonument in Sas van Gent foto Peter Nicolai
Sandra Dobbelaar (Stichting Landschapsbeheer Zeeland) foto Peter Nicolai
