De Egyptische fotojournalist Roger Anis moet soms gokken wie
hij tegenover zich heeft, wil hij zijn werk heelhuids blijven doen.
66 Ik bracht het er
levend vanaf, maar
het was de meest
angstaanjagende
ervaring tot nu toe
8 VERDIEPING
EGYPTE
Een vreedzaam protest in Cairo.
Er wordt gezongen en geklapt.
De sfeer is opgewekt, aller
minst bedreigend. Maar op
eens verandert het karakter
van de betoging en blijkt de
veilige situatie schijn te zijn.
Stenen vliegen door de lucht. Mannen met
camera's, zoals Roger Anis (27), worden van
meerdere kanten belaagd.
Sinds de omwenteling in Egypte begon op
25 januari 2011, zit Anis er met zijn neus bo
venop. De fotojournalist werkt voor het onaf
hankelijke dagblad Al-Shorouk. Hij begeeft
zich met regelmaat in situaties die zich niet
laten voorspellen en uitermate riskant zijn.
Het afgelopen jaar alleen al kwamen zes van
zijn collega's om het leven bij het uitoefenen
van hun beroep.
„Mursi of Al-Sisi?" Het klinkt als een vraag,
maar ook als een dreigement. Regelmatig
hoort Anis dit van omstanders. Tot nog toe
heeft hij steeds goed gegokt bij het beant
woorden van de vraag. Collega's waren min
der gelukkig en werden afgetuigd door de
naam van de ex-president Mursi te noemen
als het publiek liever die van de legerleider
wilde horen.
Roger Anis: „Ik heb me weieens gered door
met evenveel nadruk direct dezelfde vraag te
rug te stellen: 'Mursi of Al-Sisi?' Beetje psy
chologische manipulatie, noem ik dat. Soms
trappen ze erin en ik geef dan hetzelfde ant
woord als dat zij doen. Dat heeft gewerkt,
maar soms moet ik gewoon snel de benen
nemen."
Als Anis een opdracht heeft, verzamelen hij
en zijn collega's informatie in de media om
zich goed voor te bereiden. „In Egypte zijn
geen grijstinten op dit moment, je moet we
ten met wie je te maken hebt. 'Wie niet voor
ons is, is tegen ons' - zo is het devies. Dus is
het oppassen. Uitzoeken wie je tegenover je
kunt krijgen."
Maar het blijft moeilijk. In augustus 2013
was Anis in de stad Dalga voor een reporta
ge. Zo'n vijfduizend aanhangers van de afge
zette president Mursi verwelkomden hem
met open armen, in de veronderstelling dat
hij van Al-Jazeera was, de Arabische nieuws
zender die volgens Mursi-aanhangers een
van de weinige kanalen is die hem goedge
zind zijn. „Ik wilde eerst netjes uitleggen dat
ik van Al-Shorouk ben. Maar ik realiseerde
me ineens dat ze dat helemaal niet wilden
horen. Dus toen heb ik het zo gelaten, want
ik kon op die manier mijn werk doen. Toen
de politie kwam en óók dacht dat ik van
Al-Jazeera was, kon ik moeilijk terug. Ik heb
het er levend vanaf gebracht, maar het was
de meest angstaanjagende ervaring tot nu
toe."
Een week later ging Anis voor persbureau As
sociated Press terug naar Dalga, om een ver
woest klooster te fotograferen. „We deden
dat in een groep, voor de veiligheid, en had
den gezegd dat we hulpverleners waren.
Niet journalisten. Onze auto parkeerden we
ver weg. We gingen verder in een geblindeer
de riksja. In de ruïnes van het klooster trof
fen we de Kopten aan die er thuis zijn. We
waren welkom. Maar naast hen zaten een
paar islamisten die met deze christenen le
ken te sympathiseren. Ik weet niet precies
hoe de politie vervolgens achter onze aanwe
zigheid kwam, maar binnen de kortste ke
ren stonden ze bij ons en sommeerden ons
snel te vertrekken. Geweld hing in de lucht."
Demonstraties kunnen een makkelijke op
dracht zijn voor Roger Anis, of levensgevaar
lijk. In de voorhoede van een kalme mars
kunnen opeens politiemannen in burger lo
pen die geweren tevoorschijn halen. „Zelfs
de suggestie dat je dan een foto gaat maken,
is een erg slecht idee. Je wordt als spion ge
zien."
Over de vraag of hij geen grenzen kent met
betrekking tot wat hij wel en niet zal maken
als fotoreportage, moet Anis even nadenken.
„Eigenlijk niet. Ik ga waar het verhaal is." Hij
realiseert zich dat er kritiek is dat hij de beel
den achternajaagt die het meeste effect zul
len hebben. De 'prijswinnende' foto's. „Maar
dat is echt niet zo. Soms lijkt het effectbejag,
maar ik laat niet alle gruwelijkheid zien die
voor mijn lens komt. Neem de foto van een
jongen bij een aantal doodskisten bij een
Koptisch ziekenhuis. Die foto zegt alles. Het
was niet nodig de lichamen te laten zien die
ik ook heb vastgelegd, toen ze nog in het lij
kenhuis lagen."
te
V
Mursi
of Al-Sisi?!
door John Jas
Roger Anis, fotojournalist
In Dalga verwelkomde een enthousiaste menigte fotograaf Een jongetje houdt de wacht bij doodskisten, nadat in Caïro Een demonstrant wordt weggebracht nadat hij gewond is E{
Roger Anis in de veronderstelling dat hij voor Al-Jazeera zeventien Kopten de dood hebben gevonden na confronta- geraakt toen een protest in Caïro ineens gewelddadig werd dj
werkte. De politie was juist woedend. ties met het leger in 2011in de wijk Mohandsin. foto's Roger Anis dj
