Zeeland Seaport ziet
potentie van Oeganda
22 WALCHEREN
ONTWIKKELINGSHULP
Met hulp van gemeente opgezet
afvalproject in Oeganda zit in een
dip door politieke perikelen.
Vrijwel iedere zorgklant wordt afhankelijk
van de gemeente. De drie Walcherse
stellen daar gezamenlijke regels voor op.
3
DOMBURG - Op Walcheren kan je
straks als gehandicapte nog wel
aanspraak maken op een 'per
soonsgeboden budget' (PGB) voor
hulp bij lichamelijke, geestelijke
of maatschappelijke problemen.
Maar je krijgt dat geld niet meer
zelf in handen, en je mag er niet
meer zo maar een familielid of re
latie mee inhuren. Eerst moet je
aantonen dat zo iemand je het
best en goedkoopst helpt. Ook
mag je niet meer leunen op een
bureau dat bemiddelt. Want zo
nodig bemiddelt de gemeente
zelf.
Dat zijn nog maar een paar van de
vele maatregelen waarmee Vlissin-
gen, Middelburg en Veere samen
de vele zorgtaken ter hand willen
nemen die naar hen worden over
geheveld: van meer maatschappe
lijke steun (WMO), afkomstig uit
de AWBZ, tot begeleiding naar
werk. En zelfs de hele jeugdhulp.
Voor al die beleidsterreinen, waar
op een scala aan instellingen, in
stanties, vrijwilligers en mantel-
zorgers actief is, hebben de drie
gemeenten samen een pakket
voornemens samengesteld: al met
al meer dan vijftig verschillende
manieren waarop inwoners straks
zorg of ondersteuning kunnen
vragen en krijgen, terwijl daar
minder geld voor is.
Het meest concreet tot dusver is
de aanpak van het 'persoonsge
bonden budget'. Het principe dat
de gehandicapte vaak zelf het best
in staat is passende hulp te kie
zen, blijft op Walcheren bestaan.
Maar er wordt een 'regelarm' sys
teem opgetuigd van sturing en
controle. De drie gemeenten spre
ken dan ook liever van 'persoons
volgend budget': minder fraudege
voelig, en daarmee goedkoper en
meteen ook effectiever.
„Het is de bedoeling dat we alle si
tuaties oppikken waarin mensen,
van welke leeftijd ook, hulp of on
dersteuning nodig hebben, of het
nu gaat om zorg, werk, inkomen
of maatschappelijke problemen",
zegt de Veerse PvdA-wethouder
Chris Maas als spreekbuis van de
drie samenwerkende gemeenten.
„Nu zien we nog vaak dat allerlei
instanties en instellingen langs el
kaar heen werken. Straks gaan we
over die schuttingen heen. Dan
zitten we er als gemeente boven
op om problemen van mensen
meteen te signaleren en zo prak
tisch mogelijk op te lossen, zo
veel mogelijk met inschakeling
van familieleden of inwoners."
Hoe precies? En wat mag dat
straks nog kosten? Dat is in veel
opzichten nog duister. Maar er
ligt nu een pakket rapporten, no
ta's en schetsen vol met bedoelin- j
gen. Die worden vanavond bespro- I
ken door commisieleden uit de
drie gemeenteraden, en later deze
maand door de gemeenteraden
vastgesteld. Daarna volgt inspraak
voor instellingen en burgers. Ver
spreid over enkele dorpen, zoals
Oost-Souburg en Koudekerke, lo
pen ook al wat projefprojecten.
GOES - Het was even schrikken
voor de Goese delegatie die vorige
maand het afvalproject in het Afri
kaanse Kamuli bezocht: het was
er letterlijk een zooitje. Toch wil
Goes het nog een kans geven.
Met enige regelmaat reist een
Goes' gezelschap af naar de Oe-
gandese gemeente om daar het in
2008 opgezette project 'Kamuli
goes clean' te bezoeken. Het is
één van de hulpprogramma's van
het Ministerie van Buitenlandse
Zaken, dat wordt uitgevoerd door
de Vereniging Nederlandse Ge
meenten (VNG). Die 'koppelt' ver
volgens weer gemeenten aan een
project.
Officieel liep Kamuli goes clean
twee jaar (2010-2011), maar Goes
is er op eigen kracht mee verder
gegaan, omdat er inmiddels al
heel veel energie in is gestopt. In
middels neemt Goes ook deel aan
een nieuw programma met be
trekking tot voedselzekerheid (sa
men met Deventer en Gemert-Ba-
kel). Maar dat heeft ook een link
met het inzamelen en scheiden
van afval aan de bron. Waar de be
volking de troep voorheen ge
woon op straat deponeerde met al
le gevolgen van dien, is met de
Goese hulp en kennis een simpel
systeem opgezet: betonnen groe
ne en gele bakken waar het afval
in kan worden gegooid. Een mede
werker, een 'guide', zorgt ervoor
dat het wordt gescheiden. Een
vuilniswagen brengt het vervol
gens naar een centrale stortplaats.
Aanvankelijk werd zichtbaar resul
taat geboekt, al moest de lokale be
volking af en toe ook achter de
broek worden gezeten. Daarnaast
waren en zijn er sceptische gelui
den over de ontwikkelingshulp.
Zo wilde de WD-Tweede Kamer
fractie in 2012 uitleg van de staats
secretaris over besteding van gel
den en deed Walchenaar Piet Ros
kam een beroep op de Wet Open
baarheid Bestuur om inzage te
krijgen in doel, kosten en resulta
ten.
Tijdens het afgelopen bezoek
moest worden geconcludeerd dat
de eerdere goede resultaten teniet
waren gedaan, zegt wethouder
Loes Meeuwisse, die vorige
Waar de delegatie tegenaan
liep, is een een soort
gelatenheid en gebrekkige
communicatie.
maand met onder andere hoofd
openbare ruimte Triest de Jonge
afreisde naar Afrika. „We zien
soms achteruitgang door politie
ke perikelen daar. Zo was er veror
donneerd dat het bestuur daar
drie maanden geen belasting mag
innen. Maar dan is er dus ook
geen geld voor brandstof voor de
vuilniswagen." Er onstaat vervol
gens een soort vicieuze cirkel,
want ongescheiden afVal kan niet
aan de boeren worden verkocht.
En die hebben best geld over voor
schoon afval, zegt De Jonge. „Met
dat geld kunnen de guides bij de
betonnen afvalbakken weer wor
den betaald."
Waar de delegatie tegenaan liep,
is een een soort gelatenheid en ge
brekkige communicatie. Meeuwis
se: „De gemeentesecretaris daar
weet dat ze niet goed bezig zijn,
maar we willen nu rapporten
zien dat het straks weer beter
gaat. We hebben aangegeven dat
het zo niet langer kan. Men moet
het wel echt zelf willen, het is
hun leefomgeving."
Meeuwisse heeft 'goede hoop' dat
de boodschap is aangekomen.
„We hebben ook richting de VNG
aangegeven dat we in Kamuli wil
len blijven, al vergt dat veel in
spanning. Het is niet makkelijk,
maar we hebben een band opge
bouwd."
WAT KOST HET EN WIE BETAALT?
GOES - Behalve wethouder Meeu
wisse en hoofd openbare ruimte
Triest de Jonge maakte ook com
mercieel manager Leo Lagendijk
van havenbedrijf Zeeland
Seaports deel uit van de delegatie.
Een vreemde eend in de bijt, aan
gezien Oeganda helemaal geen ha
ven heeft.
„Ik was op de Contacta en daar
ontmoette ik mensen van de ge
meente. Ik hoorde dat Goes iets
met Fair Trade en bananen doet,
dan is er al een klik", legt Lagen
dijk uit. „Ik wilde weten hoe die
worden geëxporteerd." Via Albert
Boonman, adviseur voor de werk
groep Fairtrade van de gemeente,
regelde Lagendijk dat hij meekon
met de delegatie naar Kamuli.
Hij kwam tot de ontdekking dat
Oeganda een land is met enorme
potentie. „Ik heb telers bezocht
die weliswaar arm zijn, maar heel
ondernemend. Als ze daar subsi
dies zouden krijgen zoals hier,
zou de economische groei gigan
tisch zijn."
Omdat Mombasa in Kenia de
dichtsbijzijnde haven is - op dui
zend kilometer van de Oegandese
hoofdstad Kampala -, is de vracht- 1
prijs is te hoog om competitief te J
zijn voor de Europese markt, ten- I
zij een product zich echt onder
scheidt. En dat doen de bananen,
mango's, passievruchten, avoca
do's en pepers uit Oeganda vol
gens Lagendijk doordat ze orga
nisch zijn. „Maar dan ook echt,
dus niet alleen onbespoten, maar
tot de mest aan toe." Het klimaat
helpt ook nog eens heel erg mee
met het hele jaar door een tempe
ratuur van zo'n 32 graden.
Lagendijk ziet het al helemaal
voor zich. „Maak van de haven in
Vlissingen een 'stop' om van daar
uit door te voeren naar Rotter
dam en Antwerpen", zegt hij.
„Die WCT moet er dus komen,
want die spullen moeten allemaal
in geconditioneerde containers
worden vervoerd."
Lagendijk realiseert zich tegelijk-
terijd wel dat er in Oeganda zelf
ook nog het één en ander moet ge
beuren. „Zeker voor wat infra
structuur betreft moet er nog wel z
een tandje bij."
Scherpere controle op zorggeld
door Henk Postma
Commissieleden uit de drie Walcherse
gemeenteraden bespreken vanavond
openbaar hoe ze vrijwel alle aspecten
van de zorg willen organiseren. Aan
vang 19.30 uur. Stadhuis Vlissingen.
Kamuli krijgt nog
kans van Goes
door Luc Oggel
I Wethouder Loes Meeuwisse en Leo Lagendijk van Zeeland Seaports op
een bananenplantage, foto Triest de Jonge
De reis van de Nederlandse delega
tie naar Oeganda kostte in 2012
ruim 11.000 euro.
Het project wordt bekostigd van
uit het ministerie. Met het rijks-
geld valt niet te marchanderen, be
klemtoont wethouder Meeuwisse.
„De VNG wil elk treinkaartje, elk
kopje koffie verantwoord zien."
Goes heeft een eigen 'millennium
budget': een euro per inwoner.
Ook de 200 dollar die de delega
tie per persoon per dag aan 'loon
kostenderving' krijgt, gaat daarin.
