i
I
I
I
1
44 De fundamentele
kwestie in Afrika is
historisch bepaald:
scheve distributie
van middelen
I
6 BUITENLAND
Conflicten doen veel mensen wanhopen
of het ooit nog iets wordt met Afrika.
Conflictspecialist Kisiangani snapt dat.
599,-
Verkiezing verloopt
relatief vreedzaam
Ondanks pogingen van te
genstanders van de regering
om stembureaus te blokke
ren, verliepen de Thaise par
lementsverkiezingen over
het algemeen vreedzaam.
Volgens de nationale kies
raad konden in 42 van de 375
kiesdistricten de stemge
rechtigden niet hun stem
uitbrengen. De officiële uit
slag is pas eind deze maand
te verwachten. Een deel van
Thai stemt op 23 februari.
Frans protest tegen
familiebeleid
Tienduizenden demonstran
ten protesteerden volgens
Franse media gisteren in Pa
rijs en Lyon tegen het legali
seren van kunstmatige inse
minatie voor vrouwenkop
pels en draagmoederschap.
De socialistische regering
zegt echter helemaal geen
plannen in die richting te
hebben. De demonstranten
betoogden eerder tegen het
homohuwelijk.
Philip Seymour
Hoffman overleden
De Amerikaanse acteur Phi
lip Seymour Hoffman (46) is
dood in zijn huis in Manhat
tan in New York gevonden.
Hoffman zou zijn overleden
aan een overdosis drugs.
Hoffman kreeg in 2006 een
Oscar voor zijn hoofdrol in
Capote.
Hij kreeg nog drie keer een
nominatie voor de belang
rijkste filmprijs.
Stormen Filipijnen
eisen 73 levens
In de Filipijnen hebben ze
ker 73 mensen het leven ver
loren door twee opeenvol
gende tropische stormen.
Dat heeft de regering giste
ren laten weten. Er worden
nog negen mensen vermist.
De stormen leidden sinds af
gelopen week tot overstro
mingen en aardverschuivin
gen. Ongeveer 18.000 men
sen sloegen op de vlucht.
NAIROBI - Nog geen drie jaar be
staat Zuid-Sudan en de hoop van
Afrika stevent alweer af op een
humanitaire catastrofe. Ruim 3,7
miljoen mensen hebben er acute
voedselhulp nodig, waarschuwde
de VN zaterdag. Door de oorlog
en extreme voedselschaarste
heeft een derde van de bevolking
geen eten.
Ontwikkelingen verlopen nooit
in één rechte lijn, zegt Dr. Emma
nuel Kisiangani, dus ook de ont
wikkeling van democratieën in
Afrika niet. Kisiangani houdt zich
op het Institute for Security Stu
dies in Nairobi bezig met conflict
preventie en risicoanalyse. Hij
snapt heel goed dat door het re
cente bloedvergieten veel mensen
in het Westen het hoofd in de
schoot leggen en constateren 'dat
het dus nooit iets wordt met het
continent'.
„De fundamentele kwestie waar
het in veel Afrikaanse landen om
draait is historisch bepaald: de
scheve distributie van middelen.
Grote delen van de bevolking wor
den vanwege hun etnische achter
grond door de centrale regering
uitgesloten van welvaart, banen
en land. Dit gaat terug tot de onaf
hankelijkheid, dus ruim vijftig
jaar geleden. Het kan lange tijd on
dergronds sluimeren, totdat er
een vonk bijkomt. Dan ontploft
de boel. En vloeit er veel bloed."
Kisiangani haalt Kenia aan, dat
door de buitenwereld altijd als
een vredig en stabiel land werd
gezien, totdat de omstreden ver
kiezingsuitslag van 2007 voor
grootschalig bloedig geweld zorg
de. „De distributie van grote stuk
ken land onder leden van een be
paalde stam zat anderen al sinds
de onafhankelijkheid in 1963
dwars, maar die woede is lange
tijd weggestopt door de economi
sche successen. Door onenigheid
over de presidentsverkiezingen
kwam het echter tot een enorme
uitbarsting."
In Zuid-Sudan is het momenteel
niet anders. Kisiangani: „In hun
strijd tegen Khartum waren de
verschillende stammen decennia
lang verenigd, maar sinds de onaf
hankelijkheid in 2011 is het ieder
voor zich. De eeuwenoude frustra
tie over de dominantie van de
Dinka over de Nuer en andere
stammen zorgde voor grootscha
lig geweld toen viceprësident
Riek Machar, een Nuer, werd ont
slagen door president Salva Kiir,
een Dinka. Machar heeft altijd
sterke politieke ambities gehad en
vindt dat hij vanwege zijn hogere
opleiding veel geschikter is voor
het presidentschap dan Kiir."
In Afrika krijgt een dergelijke
machtsstrijd al snel een etnische
dimensie omdat leiders etnische
sentimenten aanwakkeren om
steun voor hun eigen positie te
krijgen, zegt Kisiangani. „Machar
greep de onvrede over Kiirs dicta
toriale en corrupte regime aan
om een groot deel van de bevol
king achter zich te krijgen in zijn
poging de macht te grijpen."
En armoede maakt mensen ge
makkelijk beïnvloedbaar. „De
meerderheid van de Afrikanen
leidt een armetierig bestaan,
heeft enorme noden. Wie steu
nen ze dan? Degene die een
mooie politieke verhandeling
houdt over een corruptie-vrije
toekomst voor het land, of degene
die hun een zak suiker geeft, wat
geld en de belofte dat ze later nog
veel meer krijgen? Verantwoord,
transparant beleid kunnen we
niet eten, zeggen mensen. Heel
simpel. Door die afhankelijkheid
zijn burgers bereid ver te gaan en
zelfs de wapens op te pakken
voor hun leiders."
Armoede ondermijnt democratie.
Of daar ooit verandering in komt?
Ja, denkt Kisiangani. „Door men
sen een goede opleiding te geven
en hun economische positie te
versterken. Zodat ze logische, on
afhankelijke keuzen kunnen ma
ken."
Goede voorbeelden zijn Ghana,
Namibië, Botswana en Kenia.
Ook daar hebben ze problemen,
maar die landen ontwikkelen
zich wel in de goede richting.
Maar, waarschuwt Kisiangani, de
mocratie in Afrika kan ook tot
conflicten leiden. „Omdat het in
een democratie om de wil van de
meerderheid gaat, zal de grootste
stam in een land altijd winnen en
kleinere stammen overheersen en
onderdrukken. Daarmee zijn we
terug bij Afrika's complexe dyna
miek die voor gewapende conflic
ten zorgt! Je moet hier dus speci
fieke maatregelen nemen, opdat
iedereen profiteert."
Dat Afrikaanse landen zich meer
en meer op China richten en zich
afkeren van het Westen, dat altijd
kritisch is over mensenrechten en
strenge voorwaarden verbindt
aan hulp, is begrijpelijk maar niet
zonder gevaar, stelt Kisiangani.
„We moeten ons niet zomaar
overleveren aan de Chinezen en
uitverkoop houden van onze mi
neralen, omdat ze wegen en
spoorlijnen aanleggen. Dat is scha
delijk voor Afrika. China handelt
alleen maar uit eigen economisch
belang. Alle projecten worden
door Chinese bedrijven uitge
voerd met Chinees personeel.
Van open aanbestedingen is geen
sprake. Dat leidt tot conflicten, zo
als nu in Kenia over een nieuwe
spoorlijn van Mombasa naar de
grens met Uganda. We moeten
veel beter onderhandelen over
contracten en aan onze eigen be
volking denken. En vergeet niet",
benadrukt de Keniaanse deskun
dige, „dat op momenten dat het
mis gaat, het toch weer de Europe
anen zijn die te hulp schieten.
Niet de Chinezen."
Kisiangani plaatst overigens wel
de nodige kanttekeningen bij mili
taire interventies door met name
Frankrijk, omdat die niet zelden
ook een bepaalde groep bevoorde
len ten koste van anderen. Maar
ook het adagium dat alleen Afri
kaanse oplossingen helpen voor
Afrikaanse problemen, en alleen
de Afrikaanse Unie daarom moet
interveniëren in conflicten, is aan
de Keniaan niet besteed. „De Afri
kaanse Unie (AU)is als organisa
tie een ramp. Op conflicten wordt
niet, slecht of te laat gereageerd.
Als vredesbemiddelaar bereikt
die weinig tot niks. Leiders hou-
den elkaar de hand boven het
hoofd. Economische samenwer
kingsverbanden als SADCC, ECO
WAS en IGAD werken veel beter,
omdat daarin één land de leiden
de rol speelt en er zodoende snel
en krachtdadig opgetreden kan
worden."
En het Westen kan in de ogen
van Kisiangani het beste finan
ciële en militaire hulp geven aan
Afrikaanse interventielegers, die
het in hun eentje niet redden, in-
plaats van zelf soldaten te sturen,
zoals Nederland nu doet naar het
noorden van Mali. „Door een in
terventiemacht van de AU te steu
nen, helpen ze mee aan het oplos
sen van een conflict en tegelijker
tijd groeit bij de Afrikanen het
vertrouwen in eigen kunnen. Een
win-win-situatie."
8 dagen
Kufstein en omgeving
Hinterthiersee
Vertrekdata:
lê april/s, 26 mei/
10 dagen
Toscane/Umbrië
10 dgn rondreis
Schotland Loch Lomond l
Schotse hooglanden
10 dagen rondreis
Noorwegen Hoogte
punten Noorwegen
U J- J
*fi$rarSk5lsSl5
12 dagen
1 rondreis Klassiek Italië
Vertrekdata:
14, 28april/12,26 mei/
Vertrekdata:
S, 19 mei/
2,16, SO juni/etc.
Vertrekdata:
26 mei 2,9,16,23,30juni etc.
Vertrekdata:
14,28april/12, 26 mei/
9, 23 juni/etc.
=P
TT
BANGKOK
PARIJS
NEW YORK
MANILLA
'Geen soldaten sturen,
wel militaire hulp'
INTERVIEW
CONFLICTEN AFRIKA
door onze correspondent
Frans van den Houdt
Dr. Emmanuel Kisiangani
1 m 1 f 1
■4'
mma zfjh ffitlüsitf hötmvëthathtfngëh ó.ö.v
|1 hülfpëhsiöii, tffttfomiöSS feon'Mcar üfochëtöïbiijfet
HMMMOWWIMH
Brochure en (0318) 58 09 58
boekingen. www h0Merman „I
