Bij de bloedafnamebalie
ben je nooit alleen
Vertrouwde namen trekken lijst
van Dorpsbelangen Toerisme
Raadselachtige steen
66 Het is toch mooi
als iedereen kan
lezen wat mijn opa
als soldaat aan de
grens meemaakte
24 ZEEUWS-VLAANDEREN
EERSTE WERELDOORLOG
Soldaat Marien Wandel bewaakte
de grens van 'neutraal Nederland'
tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Uit de zorg
Dat heb ik nog nooit
meegemaakt, klinkt
het opgelucht als
een mevrouw de
wachtruimte van
de bloedafname ziet. „Er is hele
maal niemand!"
Dat is inderdaad een zeldzaam
verschijnsel. Vijf minuten later zit
de wachtkamer dan ook alweer
vol. De poliklinische bloedafna
me is een van de weinige afdelin
gen waar je zonder afspraak te
recht kunt. „Maar je moet helaas
wel geduld kunnen hebben. Het
kan erg druk zijn, vooral 's och
tends", vertelt analist Bennie
Schuit (28) uit Oost-Souburg.
„Een grote groep mensen moet
immers nuchter bloed laten prik
ken. Die hopen we altijd voor tien
uur te kunnen helpen. Maar elke
patiënt verdient de aandacht die
hij nodig heeft."
Soms is iemand lastig te prikken
en ook het afnemen van bloed bij
kinderen vraagt vaak wat meer
tijd. „Je moet je ook niet laten op
jagen, want dat vergroot de kans
op fouten. Je mag nooit vergeten
dat wat wij constateren, bepalend
is voor de behandeling van een pa
tiënt. Een goede bloedafname is
hierbij van groot belang, want an
ders is een betrouwbare uitslag
niet mogelijk."
Zo druk het voor de balie is, zo
ogenschijnlijk rustig is het een
paar deuren verder, in het labora
torium. Maar om misverstanden
te voorkomen, hier wordt ge
werkt. Hard gewerkt. Denk niet
dat Bennie de hele dag met zijn
snufferd boven een microscoop
hangt. Nee, er zijn tal van impo-
santé apparaten die verschillende
waarden onderzoeken en allerlei
stofjes meten in het bloed of de
urine. Het ene apparaat kan bloed
groepen bepalen, het andere be
kijkt of de witte en rode bloedcel
len in de juiste hoeveelheden aan
wezig zijn en of er geen kwaadaar
dige cellen bij zitten. Een derde
apparaat controleert de werking
van onder meer het hart, de nie
ren en de lever. „Alle doorsnee re
sultaten worden, na beoordeling,
meteen doorgestuurd naar de
arts. Afwijkende resultaten ne
men we nog eens extra onder de
loep. Dat doen we 24 uur per dag,
7 dagen per week. In levensbedrei
gende situaties, bijvoorbeeld als
er donorbloed nodig is, moeten
we immers meteen paraat staan."
Tonny Brugge bewaakte als
dienstplichtig soldaat de grens in
Zeeuws-Vlaanderen tijdens de
Eerste Wereldoorlog. Hij stond
tussen september 1914 en het
eind van de oorlog onder meer bij
de landsgrens ter hoogte van
Sluis, Axel, Hulst en Zuiddorpe.
Marien Wandel was één van de
vele dienstplichtigen en beroeps
soldaten, die langs de grens pa
trouilleerden om de Nederlandse
neutraliteit te waarborgen en
smokkelaars dwars te zitten. Maar
van die duizenden soldaten zul
len er niet veel een dagboek heb
ben bijgehouden. Marien deed
dat wel en hij bewaarde boven
dien de schriften waarin hij zijn
belevenissen optekende.
Niet alleen koningin Wilhelmina
kreeg later een mooi ingebonden
boek met alle dagboekaantekenin
gen, maar ook kinderen en klein
kinderen ontvingen een exem
plaar.
De schriftjes zijn tot op de dag
van vandaag bewaard en zijn in
het bezit van jongste zoon Nico.
Zijn oom zal de cahiers te zijner
tijd aan een museum overdragen,
verwacht Tonny. „Marien heeft 21
kleinkinderen, dus wie zou je het
moeten geven? Voor die kleinkin
deren heb ik de geschriften ge
scand en in een boek gebonden.
Bovendien heb ik de aantekenin
gen van Marien overgetikt en er
hier en daar gangbaar Nederlands
van gemaakt."
Nazaten kunnen dus makkelijk
kennisnemen van de belevenis
sen van Marien. Leden van de
Oudheidkundige Kring De Vier
Ambachten werden het afgelopen
jaar in vier afleveringen van hun
'Bulletin' ook deelgenoot ge
maakt van de (Oost-)Zeeuws-
Vlaamse avonturen van soldaat
Wandel. De belangstelling van de
heemkundigen deed Tonny Brug
ge, die zeifin Waterlandkerkje
woont, beseffen dat de verhalen
van zijn opa voor meer mensen in
teressant kunnen zijn. „Nu er hon
derd jaar na het uitbreken ook in
Nederland veel belangstelling
voor de Eerste Wereldoorlog is,
leek het me aardig om het dag
boek van opa voor meer mensen
te ontsluiten. Niet zozeer voor in
formatie over het krijgsverloop,
maar vooral om een beeld te krij
gen van het leven in de streek in
die tijd."
Als uit het Schouwse Nieuwer-
kerk afkomstige protestant was
een katholieke processie in Zuid
dorpe voor hem 'een eigenaardig
gezicht'. Ook de Belgische 'vloe
ken' van de Zeeuws-Vlamingen
klinken hem vreemd in de oren.
Maar de 'aan de lopende band uit
gesproken milliars' vloeien grens
bewoners zonder besef uit de
mond, waaruit Wandel de conclu
sie trekt dat ze niet 'Gods onte-
rend' zijn bedoeld.
In de 21ste eeuw wordt in de regio
nog steeds geklaagd over het open
baar vervoer. Maar Wandel was
een eeuw geleden nog heel wat
langer onderweg. Voor een reisje
van Sluis naar Axel gingen de sol
daten - ook al omdat ze niet via
België konden reizen - eerst met
de trein naar Breskens, vandaar
met de boot naar Terneuzen en
vervolgens weer per trein naar
Axel.
Juist omdat Marien Wandel een
scherp oog had voor het militaire
én het burgerlijke leven aan de
grens, wil Tonny de aantekenin
gen van zijn opa voor iedereen
toegankelijk maken. Samen met
een redacteur van De Drukkerij
in Middelburg werkt hij aan een
iets ingekorte, vlot leesbare dag
boekuitgave. Op 4 augustus 1914
vielen de Duitsers België, Luxem
burg en Frankrijk binnen. „Het
zou mooi zijn als rond die datum
een handzaam boek verschijnt."
Op drie staat steunfractielid Ma
rianne Carels, die op haar beurt
wordt gevolgd door de oud-raads
leden Bram Vreeke, Carien Bolijn
en Sander de Putter. De Putter,
ook voorzitter van de partij, beves
tigt de woorden van fractievoor
zitter Baarends dat 'de jeugd nou
eenmaal niet staat te trappelen
om het stokje over te nemen'.
De Putter hoopt dat een aantal
dertigers en veertigers de komen
de periode wordt aangestoken
door het 'politieke virus' waar de
oude garde mee is behept, zodat
een nieuwe lichting in 2018 de
kar kan trekken. Hij benadrukt
dat de partij er wel in slaagt om
voeling met alle inwoners van
Sluis te houden door kandidaten
uit alle kernen te selecteren. Daar
door kan D T politiek blijven
bedrijven, die puur is gericht op
de lokale praktijk, werft de partij
in haar beleidsprogramma 'Kans-
Keuze-Kwaliteit'.
Speerpunten in het programma
zijn onder meer handhaving van
het tweede woningbeleid in alle
kernen; een dorpshuis in elke
kern en geen reclamebelasting.
Hoewel De 'Putter niet durft te
dromen dat D T meer dan twee
raadszetels in de wacht sleept,
blijft de partij bereid 'bestuurlijke
verantwoordelijkheid te aanvaar
den'. Fractievoorzitter Baarends
sluit samenwerking met Lijst Ba-
bijn uit. Maar met alle andere par
tijen wil D T proberen een be
leidsprogramma op te stellen dat
'constructief en slagvaardig' is uit
te voeren door een college met
drie wethouders.
SLUIS - Ze keken even vreemd op
toen ze tijdens het leggen van een
nieuw terras in de tuin één van
de tegels van de bestaande stoep
omdraaiden. Op de achterkant er
van vonden Patricia Schanck en
Martijn Reijns uit Sluis de afdruk
van een oude krant, maar dan in
spiegelbeeld. Vaag is in de steen
een wervende tekst te lezen voor
het eten van vlees; een adverten
tie dus. Sindsdien probeert het
tweetal uit te zoeken hoe dat kan.
„Een familielid opperde de moge
lijkheid dat het iets met een druk
kerij te maken heeft", vertelt Patri
cia. Of is een bestaande krant hele
maal ingesleten in de steen? „We
zijn heel benieuwd of iemand
hier meer over kan vertellen",
zegt Patricia hoopvol.
I De steen stelt de vinders voor
raadsels. Er staat de afdruk van
een krant in, met veel - bijna
onleesbare - advertenties.
door Raymond de Frel
In deze rubriek belichten we de
werknemers en locaties van
ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen, een
van de grootste werkgevers in de
regio. In deze aflevering analist Ben
nie Schout over bloedafnames.
Dagboek over
soldatenleven
aan de grens
door René Hoonhorst
tg Bennie Schuit kijkt door de microscoop naar de rode en witte bloedcellen
en gaat na of er kwaadaardige cellen tussen zitten.
WATERLANDKERKJE - De opa van
Kleinzoon Tonny Brugge
door René Hoonhorst
SLUIS - De kandidatenlijst van
Dorpsbelangen Toerisme in Sluis
wordt getrokken door zes ver
trouwde politici. Fractievoorzitter
Liber Baarends staat op één en
wordt gevolgd door huidig raadslid
Arnold Scheppers.
