i
Mik
Het mag geen Antwerpen aan zee worden.
De natuur en de veiligheid staan centraal en we
moeten er ook nog wat van kunnen leren.
ZAND ALS VEILIGHEIDSBUFFER
De Veiligheidsbuffer Oesterdam
heeft veel weg van een Ei van Co
lumbus. Je legt 500.000 kuub zand
op een slimme manier voor de Oes
terdam en je hoeft de eerstkomen
de 25 jaar geen onderhoud aan de
Oosterscheldekant van die dam uit
te voeren. Tegen die tijd zal het opgespoten zand weer
in de geulen verdwenen zijn.
De natuur spint er garen bij, want de vogels kunnen
25 jaar terecht op de plek voor de dam waar ze al jaren
fourageren. De zagerspitters zijn blij want hun plekje
verdwijnt niet in de golven. En voor Rijkswaterstaat is
deze aanpak ook eenvoudiger dan grootschalig onder
houd aan de Oesterdam. Het werk wordt - zoals dat
heet - kostenneutraal uitgevoerd. Want het onder
houd aan de Oesterdam was begroot op 3,5 miljoen en
dat is precies het bedrag dat gemoeid is met het op
spuiten van de 500.000 kuub zand. Als het onderhoud
op de traditionele manier zou zijn uitgevoerd, was dat
gebeurd met behulp van grote stenen en asfalt.
Succes heeft vele vaders. Natuurmonumenten houdt
het er op dat zij met het eerste miljoen voor het werk
op de proppen kwamen. Van de kant van Rijkswater
staat wordt gezegd dat het een idee was van het Pro
jectbureau Zeeweringen. Hoe het ook zij, iedereen is
er blij mee.
Naast de miljoen van Natuurmonumenten droeg de
provincie 125.000 euro bij en het ministerie van Infra
structuur en Milieu de rest. Samen met Rijkswater
staat werd een projectgroep opgezet, waarin Björn van
den Boom van Natuurmonumenten omgevingsmana
ger werd en Ben de Winder van Rijkswaterstaat pro
jectleider.
De Veiligheidsbuffer Oesterdam is niet alleen van be
lang als bescherming van de Oesterdam. Het is ook
een project dat ervaringen moet opleveren in de strijd
tegen de zandhonger van de Oosterschelde. Dat is het
proces waarbij alle zandplaten van de Oosterschelde
langzaam onder water verdwijnen. Er was al enige er
varing opgedaan met kleinere projecten in de Schelp-
hoek en de Galgenplaat, waar op beide plekken zo'n
100.000 kuub zand was gestort. De veiligheidsbuffer
is weer van een wat grotere orde.
Als we niets aan de
zandhonger doen zijn we
in één generatie een uniek
waddengebied in de
Oosterschelde kwijt
Zandhonger is het fenomeen dat het zand van de pla
ten in de Oosterschelde in de diepe geulen verdwijnt.
Bij de Veiligheidsbuffer Oesterdam is deze gang van
zaken omgedraaid. Daar is een half miljoen kuub zand
uit het 100 meter verderop gelegen Lodijkse Gat ge
haald en op een strategische manier tegen de Oester
dam gelegd.
Björn van den Boom, bij Natuurmonumenten belan
genbehartiger voor de Zuidwestelijke Delta, is blij dat
de Veiligheidbuffer Oesterdam is uitgevoerd: „Het is
goed gelopen. We hadden een ongelofelijk goede sa
menwerking. Met deze manier van werken hebben we
vertrouwen kunnen winnen. Niet alleen als Natuur
monumenten, maar ook als het gaat om de aanpak
van de zandhonger. Als we niets doen zijn we binnen
één generatie alle zandplaten in de Oosterschelde hele
maal kwijt. Dan verdwijnt een uniek waddengebied
van 11.000 hectare. Ik denk dat dit project veel partijen
wel het vertrouwen heeft gegeven dat we iets kunnen
doen tegen de zandhonger." Van den Boom legt uit
dat met name de oestersector zeer sceptisch stond te
genover het project. Hij noemt die zorg terecht. De
vrees bestond dat binnen de kortste keren de oester
percelen onder het zand terecht zouden komen. Daar
om werd besloten met meetboeien op allerlei plekken
bij te houden wat er zich precies in het water afspeel
de. Die meetresultaten waren door alle partijen op elk
gewenst moment af te lezen. En wat bleek: de oester
percelen hebben geen schade ondervonden.
Een Ei van Columbus
j\
door René Schrier
Bjern van den Boom van Natuurmonumenten
