1
1
I
1
stnujpunum herdenken Watersnood
26 SCHOUWEN-DU1VELAND
Exotisch hertje voor het eerst in
Zeeland gesignaleerd in bossen van
waterwingebied Sint Jansteen.
Raadsleden gaan EO focust week lang op
Schelpdieren
kweken op het land
wordt commercieel
pas interessant als
minder techniek
nodig is.
we weten zijn we de enige die het
voor elkaar hebben gekregen om
in de open lucht algen te kwe
ken", zegt Geijsen.
Het produceren van de algen
bleek het meest arbeidsintensieve
onderdeel van de schelpdieren-
kweek. Ook het oogsten van de
vijvers met tapijtschelpen is tijd
rovend. Behalve mankracht kost
de schelpdierteelt op het land
veel energie. Om het systeem
draaiende te houden is een klein
arsenaal aan pompen nodig die
vers water aanvoeren en water
rondpompen tussen bio-filters,
kweekvijvers'en algenvijvers.
De manier waarop de tapijtschel
pen geweekt zijn bij Zeeland
Aquacultuur blijkt in de praktijk
te werken, maar Geijsen denkt
dat schelpdierteelt voor een be
drijfsmatige opschaling anders
moet. De opbrengst van de schel
pen - met zo'n tien kilo per vier
kante meter kon jaarlijks zo'n
4000 kilo worden geoogst- staat
volgens Geijsen 'in geen verhou
ding' tot de hoge kosten die wor
den gemaakt. Om schelpdieren
op land te kweken, moet er veel
minder techniek aan te pas ko
men, denkt hij. „Je moet het veel
meer samen met de natuur doen.
In Plan Tureluur komt het zoute
water vanzelf op. In Zeeland zijn
nog veel meer verzilte gronden.
Aan de andere kant van de dijk
hebben we al die techniek ook
niet nodig om schelpdieren te
kweken, daar worden de mossels
hooguit verplaatst." In het Kustla-
boratorium bij Burghsluis wordt
in de toekomst verder geëxperi
menteerd. „Wij willen de kennis
en ervaring die we opgedaan heb
ben inbrengen in dat project."
YERSEKE - Op verzilte landbouw
gronden in Zeeland kunnen in de
toekomst in de open lucht op
commerciële wijze schelpdieren
worden gekweekt als de kosten
omlaag gaan. Die conclusie kan ge
trokken worden na vijfjaar experi
menten met schelpdierkweek op
land in het project Zeeland Aqua
cultuur.
In het project in de Yersekse Ol-
zendepolder werkten mosselbe-
drijven Roem van Yerseke en
Prins Dingemanse samen met
Stichting Zeeuwse Tong. Geza-,
menlijk toonden ze aan dat het
technisch en biologisch gezien
mogelijk is om baby-schelpdier
tjes uit een broedhuis in zo'n
twee jaar te laten groeien van vier
millimeter tot het formaat schelp
dat de consument aan wil treffen
in de spaghetti vongole.
„Het is niet simpel, maar we wa
ren zo ver dat we het onder de
knie hadden", zegt Pieter Geijsen
van Roem van Yerseke. Eén van
de lastigste onderdelen van het
proces was de algenkweek, nood
zakelijk om de schelpdieren van
voedsel te voorzien, „Voor zover
HEIKANT - Mark Zwartelé uit Hei
kant loopt vaak door de bossen
van het waterwingebied bij Sint
Jansteen. Hij woont er vlakbij.
Een week geleden zag hij een dier
dat hij nog nooit het gezien.
Nieuwsgierig geworden raad
pleegde hij internet. Al snel
kwam hij erachter dat het om een
Chinese muntjak moest gaan.
Zwartelé waarschuwde Mare Buy-
se uit Hulst, vrijwilliger van na-
tuurvereniging De Stdtkluut. Via
de website waarneming.nl maak
te Buyse 'de vondst' vervolgens
wereldkundig.
„Ik heb nadien verschillende men
sen gesproken die het dier ook
hebben gezien", vertelt Zwartelé.
„De muntjak scharrelt hier ver
moedelijk al langer rond, want er
zijn al waarnemingen van een
week of drie, vier geleden." Sinds
vorige week vrijdag heeft Zwar
telé de muntjak niet meer gezien.
„Dat wil natuurlijk niet zeggen
dat die niet meer ergens in het wa
terwingebied van Sint Jansteen
zit."
Zwartelé was verrast een onbe-
PROJECT ZEELAND AQUACULTUUR TEN EINDE
kend dier min of meer in zijn ach
tertuin aan te treffen. Buyse is
minder verrast. Hij weet als na
tuurliefhebber uit jarenlange erva
ring dat diersoorten komen en
gaan. „Reeën zijn hier in de acht
tiende eeuw zo goed als uitge
roeid. Mensen keken toen anders
tegen wild aan. Als ze iets eet
baars als een ree zagen, lag dat al
snel op hun bord. Legaal of ille
gaal."
Inmiddels zijn reeën in Zeeuws-
Vlaanderen weer gemeengoed,
volgens Buyse dankzij de Bel
gische familie Bekaert. Die zetten
jaren geleden reeën uit op haar
landgoed Het Groot Eiland tussen
Thuis heb ik gelijk
via internet opge
zocht welk dier het
was, ik had er nog
nooit één gezien
Hulst en Axel. Buyse: „Tegelijker
tijd verrezen daar torens om erop
te jagen."
Tachtig tot honderd reeën zitten
er nu op en rond Het Groot Ei
land, vermoedt Buyse. 'Vele tien
tallen' zijn er volgens hem bij
Axel, in natuurgebied Smitsschor-
re. „En daarbuiten zijn er, ver
spreid over de streek, nog vijftig,
zestig."
Buyse velt geen oordeel over de te
rugkeer van reeën, zoals hij dat
ook niet doet over de opmars van
de vos. Het gebeurt 'gewoon'.
„Omdat er anders wordt gedacht
over wilde dieren, over jacht. Men
sen hoeven niet meer elk wild
dier op hun bord te hebben. Er is
genoeg te eten."
Dat er voor het eerst een Chinese
muntjak in Zeeuws-Vlaanderen
is gesignaleerd, ook de allereerste
in Zeeland voorzover bekend,
doet Buyse dan ook niet zoveel.
„Ja, het is een exoot, een dier dar
hier van oorsprong niet thuis
hoort. Reeën en vossen komen
hier al van oudsher voor. Dat is
wel een verschil."
Of de kleine, uit Zuidoost-Azië af
komstige hertachtige een aan
winst is of juist een bedreiging
vormt, durft Buyse niet te zeggen.
„Exoten hebben mijn belangstel
ling niet."
Het is toch goed dat Buyse de
muntjak op www.waarneming.nl
heeft gemeld. Bij de zoogdieren
vereniging in Nijmegen gaan dan
direct alarmbellen af
RENESSE - De Wereldregio en Ra
dio Schouwen-Duiveland houden
drie politieke debatten met de toe
komstige raadsleden van Schou
wen-Duiveland.
Zij worden gevraagd hun visie te
geven op een drietal belangrijke
onderwerpen voor deze gemeen
te: recreatie, economie en zorg.
Het eerste debat wordt gehouden
op dinsdag 4 februari in de thea
terzaal van camping Julianahoeve
in Renesse. Gastheer hier is Ed
Troost en de gespreksleiders zijn
Rob van den Bergh van Radio
Schouwen-Duiveland en Aad van
der Wouden van de Wereldregio.
De volgende debatten worden ge
houden op dinsdag 4 maart in ver
zorgingshuis De Wieken in Zie-
rikzee em het slotdebat staat ge
pland op dinsdag 11 maart in het
gemeentehuis in Zierikzee. Aan
vang steeds om 19.00 uur.
ZIERIKZEE - Onder de titel De
Week van de Herdenking besteedt
de EO televisie vanaf dinsdag 28
januari t/m zaterdag 1 februari da
gelijks om 17.00 uur gedurende
vijf minuten aandacht aan de Wa
tersnoodramp van 1953.
Daarvoor zijn opnames gemaakt
van verhalen in het Oral History
Project met verhalen van nabe
staanden en van het DNA-project
waarbij getracht wordt niet-geï-
dentificeerde rampslachtoffers
hun naam terug te geven. De EO
doet in dit vorm van een do-
cusoap met Mina Verton, Freek
Cats en Jaap Schoof, nabestaan
den en tevens betrokkenen bij
het Watersnoodmuseum in Ou-
werkerk. Verder komt in deze uit
zendingen elke dag een thema
aan de orde dat betrekking heeft
op het leven aan en met het wa
ter. Zo worden met medewerking
van theatergroep De Rederijkers
handelsverleden en scheepvaart
van Zierikzee belicht.
Ook is er een gesprek met predi
kant Michiel de Zeeuw over hoe
de kerk meer open zou kunnen
staan voor mensen. Mosselschip-
per Ben Schot vertelt over zijn
werk, evenals beeldend kunstena
res Inge de Groot die schilderijlijs
ten maakt met hout dat ze aan
het strand vindt. Oud-mossel-
schipper Wim Schot gaat langs
plaatsen in het toenmalige ramp
gebied waar hij tijdens de waters
noodramp in 1953 mensen heeft
gered.
De laatste uitzending in deze se
rie gaat over de herdenking in Ou-
werkerk waar zaterdag 1 februari
een krans wordt gelegd voor de
niet-geïdentificeerde slachtoffers.
alarmbellen
geli j k rinkelen
door Joeri Wisse
j Het project Zeeland Aquacultuur draaide tussen 2009 en 2013 in Yerseke.
Rechtsonder Pieter Geijsen. archieffoto's Willem Mieras, Ronald den Dekker
door Harmen van der Werf
Het project Zeeland Aquacultuur
loopt sinds 2008 en is een samen
werking van Roem van Yerseke,
Prins Dingemanse en Stichting
Zeeuwse Tong.
De projecten van Roem van Yerse
ke en Prins Dingemanse liepen
eind 2011 af. Zeeuwse Tong stop
te het project eind 2013.
Het komende half jaar beraden de
partijen zich op wat er met de
kweekvijvers en installaties in de
Olzendepolder moet gebeuren.
Zeeuwse Tong gaat bij het proef
bedrijf in Colijnsplaat verder met
het experimenteren met aquacul
tuur in de open lucht.
De Stichting is ook betrokken bij
het Kustlaboratorium, van Het
Zeeuwse Landschap.
Mark Zwartelé, Heikant
door Ali Pankow
