f
2013 verschrikkelijk
jaar in de horecaboeken
u Thuis heb ik gelijk
via internet opge
zocht welk dier het
was, ik had er nog
nooit één gezien
Arnemuiden doet te
weinig met visserij
26 WALCHEREN
UITHEEMS
Exotisch hertje voor het eerst in
Zeeland gesignaleerd in bossen van
waterwingebied Sint Jansteen.
EO focust op
herdenken
Watersnood
J!—
EP
Natuurlijk werd er te
weinig buitenshuis
gedronken en gegeten,
maar dat het jaar 2013
de Middelburgse horecaboeken
in zou gaan als annus horribilis -
een verschrikkelijk jaar - was
toch buiten de waard gerekend.
De sluiting van café De Schuur
aan de Varkensmarkt op 1 novem
ber 2012 bleek, achteraf gezien, de
opmaat tot een lokale ratsmodee
In januari 2013 werd 't Geintje aan
de Pottenmarkt, vooralsnog tever
geefs, te koop gezet en op de Pot
tenmarkt sloot ook De Prinse van
Oranje in november van dat jaar
zijn deuren.
Vrijwel gelijktijdig met De Prinse
van Oranje werden De Groene Pa-
pegaay in de Lange Viele en Rock
Desert op het Damplein gesloten
en in december Zenc op de
Markt. Die laatst genoemde zaak
maakte overigens nog in januari
2014 een doorstart.
De belangrijkste reden voor het
heersende sluitingsvirus lijkt evi
dent: 'het is de economie sufferd'
- om maar eens een president van
de VS te parafraseren. Maar wan
neer je de Middelburgse horecacri-
sis anno 2013 in historisch per
spectief plaatst, blijkt er toch
meer aan de hand te zijn.
Van oudsher waren het vooral de
bierbrouwerijen die panden koch
ten en er vervolgens kroegen in
openden om verzekerd te zijn van
afzet.
Een mooi voorbeeld hiervan is
het pand van het huidige eetcafé
De Zwarte Ruiter op 't Witte
Paart waar de Naamlooze
Vennootschap de Ruttens Bier
brouwerij 'de Zwarte Ruiter' in
1900 het Maastrichts Bierhuis
opende.
Deze constructie vond navolging
en veel exploitanten van morsige
en minder morsige etablissemen
ten fungeerden min of meer als
horigen van de brouwerijen.
Het bierboek Hop en gerst veredeld
van Eric Hageman en Toon Fran
ken brengt onder meer die ge
schiedenis voorbeeldig in kaart.
Het Middelburgse kroegendom
kende door de eeuwen heen na
tuurlijk ook bazen in eigen kroeg
die niet afhankelijk waren van de
brouwerijen en die uit om het
even welk vaatje tappen. Maar het
waren voornamelijk de brouwe
rijen die de Middelburgse horeca-
habitat bepaalden, die - als dat zo
uitkomt - geven en nemen.
In de vorige eeuw kwam er in het
Walcherse een niet onbelangrijke
speler op de vastgoedmarkt bij in
de vorm van de firma Loontjes.
Zij hanteerden, evenals de brou
werijen, het adagium 'hoe meer
kroegen, hoe meer vreugd'.
In eerste instantie hadden ze er
belang bij omdat ze biljarts ver
kochten.
Toen deed bovendien de eenarmi
ge bandiet, de gokautomaat dus,
zijn intrede in de kroeg. Daarmee
werd dat belang voor Loontjes
aanmerkelijk groter.
In de tussentijd kwamen en gin
gen brouwerijen als kerkgangers
langs de gevels op zondagen die
eindeloos leken. De lichtreclames
aan die gevels markeerden de
waan van de dag en werden soms
snel ingehaald door de tijd.
Bierbrouwerijen die landelijk een
groter marktaandeel nastreefden
zochten hun heil ook in Middel
burg.
Ze rammelden aanlokkelijk met
de beurs, terwijl gevestigde mer
ken oververzadigd leken van hun
eigen product en weinig initiatie
ven ontplooiden.
Het is de hamvraag of en wan
neer het interbellum waar de Mid
delburgse horeca nu onder ge
bukt gaat, doorbroken zal wor
den.
Natuurlijk zal er altijd buiten de
deur worden gegeten, gedronken,
gebiljart en gegokt, maar mag het
misschien ietsje meer zijn?
HEIKANT - Mark Zwartelé uit Hei
kant loopt vaak door de bossen
van het waterwingebied bij Sint
Jansteen. Hij woont er vlakbij.
Een week geleden zag hij een dier
dat hij nog nooit het gezien.
Nieuwsgierig geworden raad
pleegde hij internet. Al snel
kwam hij erachter dat het om een
Chinese muntjak moest gaan.
Zwartelé waarschuwde Mare Buy-
se uit Hulst, vrijwilliger van na-
tuurvereniging De Steltkluut. Via
de website waarneming.nl maak
te Buyse 'de vondst' vervolgens
wereldkundig.
„Ik heb nadien verschillende men
sen gesproken die het dier ook
hebben gezien", vertelt Zwartelé.
„De muntjak scharrelt hier ver
moedelijk al langer rond, want er -
zijn al waarnemingen van een
week of drie, vier geleden." Sinds
vorige week vrijdag heeft Zwar
telé de muntjak niet meer gezien.
„Dat wil natuurlijk niet zeggen
dat die niet meer ergens in het wa
terwingebied van Sint Jansteen
zit."
Zwartelé was verrast een onbe-
ZIERIKZEE - Onder de titel De
Week van de Herdenking besteedt
de EO televisie vanaf dinsdag 28
januari tot en met zaterdag 1 fe
bruari dagelijks om 17.00 uur ge
durende vijf minuten aandacht
aan de Watersnoodramp van 1953.
Daarvoor zijn opnames gemaakt
van verhalen in het Oral History
Project met verhalen van nabe
staanden en van het DNA-project
waarbij getracht wordt niet-geï-
dentificeerde rampslachtoffers
hun naam terug te geven. De EO
doet in dit vorm van een do-
cusoap. Verder komt in deze uit
zendingen elke dag een thema
aan de orde dat betrekking heeft
op het leven aan en met het wa
ter. De laatste uitzending in deze
serie gaat over de herdenking in
Ouwerkerk waar zaterdag 1 februa
ri een krans wordt gelegd voor de
niet-geïdentificeerde slachtoffers.
kend dier min of meer in zijn ach
tertuin aan te treffen. Buyse is
minder verrast. Hij weet als na
tuurliefhebber uit jarenlange erva
ring dat diersoorten komen en
gaan. „Reeën zijn hier in de acht
tiende eeuw zo goed als uitge
roeid. Mensen keken toen anders
tegen wild aan. Als ze iets eet
baars als een ree zagen, lag dat al
snel op hun bord. Legaal of ille
gaal."
Inmiddels zijn reeën in Zeeuws-
Vlaanderen weer gemeengoed,
volgens Buyse dankzij de Bel
gische familie Bekaert. Die zetten
jaren geleden reeën uit op haar
landgoed Het Groot Eiland tussen
Hulst en Axel. Buyse: „Tegelijker
tijd verrezen daar torens om erop
te jagen."
Tachtig tot honderd reeën zitten
er nu op en rond Het Groot Ei
land, vermoedt Buyse. 'Vele tien
tallen' zijn er volgens hem bij
Axel, in natuurgebied Smitsschor-
re. „En daarbuiten zijn er, ver
spreid over de streek, nog vijftig,
zestig."
Buyse velt geen oordeel over de te
rugkeer van reeën, zoals hij dat
ook niet doet over de opmars van
de vos. Het gebeurt 'gewoon'.
„Omdat er anders wordt gedacht
over wilde dieren, over jacht. Men
sen hoeven niet meer elk wild
dier op hun bord te hebben. Er is
genoeg te eten."
Dat er voor het eerst een Chinese
muntjak in Zeeuws-Vlaanderen
is gesignaleerd, ook de allereerste
in Zeeland voorzover bekend,
doet Buyse dan ook niet zoveel.
„Ja, het is een exoot, een dier dat
hier van oorsprong niet thuis
hoort. Reeën en vossen komen
hier al van oudsher voor. Dat is
wel een verschil."
Of de kleine, uit Zuidoost-Azië af
komstige hertachtige een aan
winst is of juist een bedreiging
vormt, durft Buyse niet te zeggen.
„Exoten hebben mijn belangstel
ling niet."
Het is toch goed dat Buyse de
muntjak op www.waarneming.nl
heeft gemeld. Bij de zoogdieren
vereniging in Nijmegen gaan dan
direct alarmbellen af.
Op dit moment worden de ver
wachtingen die mensen hebben
als ze Arnemuiden bezoeken in
de praktijk niet waargemaakt. Er
is geen visrestaurant, je kunt geen
foto laten maken van jezelf in kle
derdracht, er is geen haven waar
langs je kunt flaneren. De attrac
ties die er wel zijn, zoals de histo
rische scheepswerf, het Uusje van
Eine en het Stadthuysmuseum
zijn slecht te vinden.
Volgens de Ondernemersvereni
ging Arnemuiden heeft het dorp
door zijn visserijkarakter echter
wel 'de potentie om uit te groeien
tot een aantrekkelijk toeristen-
stadje'. Dat is goed voor zowel de
toeristen die de plaats nu voorbij
rijden, als voor de inwoners. Die
hebben er baat bij als het dorp
nieuwe impulsen krijgt.
Maandag 27 januari wordt tijdens
de nieuwjaarsreceptie van de On-
dernemersverening Arnemuiden
een stappenplan gepresenteerd.
Dat is gemaakt door Arnemuide-
naar Jimmy Theune, die als stu
dent urban design voor de afde
ling economische zaken van de ge
meente Middelburg een afstudeer
opdracht maakte over de economi
sche kansen van het dorp.
Theune stelt voor de maritieme
sfeer terug te brengen in Arne
muiden en die ook duidelijk her
kenbaar te maken. De onderne
mers zijn daarover enthousiast en
hopen op steun van de gemeente.
cp
door Rob van Hese
Rob van Hese en Edwin Mijnsber-
gen van www.middelburgdronk.nl
duiken elke week in het heden en
verleden van de horeca op Walche
ren: over alles waar alcohol geschon
ken wordt.
Horeca op W;;khe?'öi
Munt jak doet
alarmbellen
geli j k rinkelen
Het vroegere Maastrichts Bierhuis is nu het huidige eetcafé De Zwarte Rui
ter op 't Witte Paart in Middelburg.
door Harmen van der Werf
Mark Zwartelé, Heikant
door Maurits Sep
ARNEMUIDEN - Het vissersdorp Ar
nemuiden maakt veel te weinig ge
bruik van zijn maritieme verleden.
De ondernemersvereniging wil er
de komende jaren hard aan gaan
werken om dat te veranderen.
