10 VERDIEPING
DARMKANKERONDERZOEK
Houd uw darmen open!
Deze populaire uitleg
van de term hudo (de
benaming van een wc
op een scoutingkamp)
zou ook de aansporing
kunnen zijn voor de
875.000 55-plussers die dit jaar worden be
naderd voor het bevolkingsonderzoek
darmkanker. Zij krijgen een uitnodiging
een beetje ontlasting te verzamelen en op
te sturen, waarna laboratoriumonderzoek
moet uitwijzen of sprake is van een ver
hoogd risico op dikkedarmkanker.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid
en Milieu RIVM coördineert het onder
zoek, dat tot 2019 gefaseerd wordt inge
voerd. De komende jaren ontvangen mil
joenen Nederlanders een paarse envelop
met daarin onder meer een ontlastingtest.
Dit jaar worden mensen die zijn geboren
in 1938,1939,1947,1949 en 1951 uitgeno
digd mee te doen.
In de volgende jaren worden steeds meer
55-plussers benaderd, zodat uiteindelijk, in
2019, alle circa 4,4 miljoen Nederlanders
tussen 55 en 75 jaar eens per twee jaar kun
nen worden getest. Morgen vallen de eer
ste screeningsenveloppen bij de doelgroep
in de brievenbus.
Dagelijks krijgen 35 Nederlandérs te horen
dat ze darmkanker hebben. Van hen is
90 procent ouder dan 55. Een deel heeft ge
luk en is er op tijd bij. Behandeling is dan
mogelijk. Maar is de kanker al te ver gevor
derd, dan wacht een zware en verdrietige
tijd, vaak eindigend met de dood.
Per jaar overlijden meer dan vijfduizend
mensen aan de ziekte. Het bevolkingson
derzoek darmkanker moet eraan bijdragen
dat dat aantal op termijn gehalveerd wor
den. Het onderzoek bestaat uit twee onder
delen. Eerst is er de zelfafnametest met een
buisje en een soort krabbertje, waarmee
deelnemers vier keer in de ontlasting die
nen te prikken. Het krabbertje gaat terug
in het buisje en moet naar een laborato
rium worden gestuurd. Daar wordt onder
zocht of er bloed in de ontlasting zit. Na
twee weken volgt dan een brief met de uit
slag.
Dat mensen zelf poepmonsters moeten ne
men, is mogelijk de reden voor een ver
wachte deelname van slechts 60 procent.
De praktische tips die bij de zelfafnametest
worden gegeven, zullen niet echt helpen
twijfelaars over de streep te trekken: 'Leg
een aantal lagen wc-papier in uw wc (pas
op dat uw wc niet verstopt raakt)'. Of:
'span een vuilniszak om uw toiletpot: de
zak vangt uw ontlasting op'. En: 'Doe een
plastic zakje om uw hand en vang uw ont
lasting op'. Het zal een deel van de aange
schrevenen eerder afschrikken dan enthou
siast maken.
De verwachte 60 procent deelname is aan
merkelijk minder dan de opkomst bij het
bevolkingsonderzoek borstkanker (80 pro
cent) en iets beneden die van de screening
op baarmoederhalskanker (65 procent). De
te onderzoeken doelgroep is wel groter,
want de twee al bestaande bevolkingson
derzoeken richten zich louter op vrouwen.
Als in het opgestuurde monster sporen van
bloed worden aangetroffen, treedt deel
twee van de screening in werking, nader in
wendig onderzoek. Gemiddeld zal dat het
geval zijn bij 7 procent van de deelnemers.
Zij krijgen een uitnodiging voor een colo-
scopie, een inwendig darmonderzoek. Daar
bij wordt met een slang met een camera in
de dikke darm gekeken. Worden dan polie
pen (verdikkingen in de binnenkant van
de darm) aangetroffen, dan worden die ver
wijderd.
Ongeveer de helft van de mensen bij wie
bloed in de ontlasting is gevonden, heeft
m
U~
D
Ziekte voorkomen of
bangmakerij
door Paulus Smits
illustratie Nourdin Kouch
