Tientallen
scholieren
geen diploma
BINNENLAND 5
Het dossier van
de grootste
examenfraude
ooit leest als een
filmscenario.
mM'
fil
1 1 1
lil
1
RECONSTRUCTIE
ROTTERDAM - Het begint met een
bal op het dak. Een van de leerlin
gen van scholengemeenschap Ibn
Ghaldoun ontdekt een luik als hij
zijn voetbal zoekt. Dat blijkt de
toegang tot de kluis waaruit later
27 examens worden gestolen. Het
begin van een examenaffaire die
zijn weerga niet kent.
Ibn Ghaldoun in Rotterdam is
een islamitische school voor vm-
bo, havo en vwo en al jaren om
streden. De bijna 700 leerlingen
komen voornamelijk uit Marok
kaanse gezinnen. Er zijn voor mil
joenen euro's schulden. De On
derwijsinspectie is er kind aan
huis. Verhalen doen de ronde
over docenten die leerlingen mat
sen, over onbevoegde leerkrach
ten, over bestuurders die reisjes
naar Mekka maken, over declara
ties die niet kloppen. Het is zeker
geen doorsnee school.
Op Ibn Ghaldoun liggen alle exa
mens 2013 sinds woensdag 17
april in een kluis op de eerste ver
dieping. De dan 19-jarige Kamal
(5 havo) en zijn 18-jarige school
vriendin Safae (6 vwo) weten dat,
zo komt naar voren uit getuigen
verklaringen. En ze horen van an
dere leerlingen dat ze via het dak
luik en het daaronder gelegen sys
teemplafond bij de examenstuk
ken in de kluis kunnen. Een van
hun 'schoolmatties' is Anass (dan
18), zoon van de voormalige direc
teur van Ibn Ghaldoun. Ook
Anass wordt later een van de ver
dachten, als gangmaker en omdat
hij samen met anderen op de uit
kijk zou hebben gestaan toen Ka-
mal en Safae inbraken.
Eerst probeert het duo uit of hun
waagstuk kans van slagen heeft;
of ze onder het dak, over het pla
fond op de juiste plek kunnen ko
men. Als dat met een verkenning
op dinsdag 30 april blijkt te luk
ken, gaan ze voor het 'echie'. Op
woensdag 1 mei gaan Kamal en Sa
fae naar binnen, terwijl onder an
deren Anass en Lyas een oogje in
het zeil houden. Lyas (18) is dege
ne die aan het begin van het
schooljaar zijn voetbal kwijt was.
Ze zijn met de auto van de vader
van Anass. Diens oudere zus Sala-
hodin (20) rijdt.
De kraak slaagt. Volgens verhoor-
verslagen worden de verpakkin
gen, zogeheten sealbags, de volgen
de dag thuis bij Anass losgesne
den. Met iPhones en Blackberry's
fotograferen de verdachten de ge
stolen examenstukken. Ze lijmen
de plastic zakken weer zorgvuldig
dicht. Nadat de stukken op vrij
dag 3 mei zijn teruggelegd in de
kluis, merkt niemand iets op Ibn
Ghaldoun. Ook later, als ze tevoor-
Jm
mm
f: I jr
f
schijn worden gehaald voor de
examens, zou geen mens wat in
de gaten hebben gehad.
De verdachten hebben die eerste
keer 'maar' een deel van de exa
mens gestolen, voornamelijk die,
die ze zelf nodig hebben. Maar er
valt geld te verdienen met deze
spiekbriefjes 3.0, ontdekken de
durfals. Ze maken een reeks
e-mailaccounts aan met adressen
als engels2013@hotmail.com of
economieoio@live.nl. In de map
pen 'inbox' of'concepten' stop
pen ze de foto's van de examen
stukken. Wie de verdachten be
taalt, krijgt in ruil de inlogcodes
om de mailaccounts te kunnen
openen en de foto's over te sturen
naar eigen smartphones of pc's.
De handel floreert, op Ibn Ghal-
doun, maar ook daarbuiten. Op
het Centraal Station en in de bibli
otheek worden scholieren van di
verse Rotterdamse scholen bena
derd of ze interesse hebben.
De bedragen variëren van 15 tot
30 euro per examen. Je kunt ze
ook voor niks krijgen als je twee
klantjes aanlevert die wel betalen,
zo wordt er gedeald. De examen-
business loopt zo goed, dat een
tweedë inbraak wordt gepland
om ook andere vakken te verove
ren. Zaterdag 25 mei gaan Kamal
en Safae - nog steeds volgens ge
tuigenverklaringen - terug via het
dakluik. Zelfde truc, zelfde proce
dure, zelfde resultaat. Ze pakken
stukken die nog net op de laatste
examendagen gebruikt kunnen
worden. Volgens justitie brengen
ze daarmee het aantal gestolen
examens voor vwo (15), havo (10)
en vmbo (2) op een totaal van 27.
Rector Bart Renders, een voorma
lig onderwijsinspecteur die sinds
2012 de omstreden Ibn Ghaldoun
in het gareel probeert te krijgen,
heeft van dat alles geen vermoe
den; totdat op dinsdag 28 mei het
gestolen vwo-examen Frans voor
iedereen beschikbaar blijkt op in
ternet en landelijk nieuws wordt.
Het is een examen dat de volgen
de dag, de laatste examendag, zou
worden afgenomen.
Een 19-jarige internet-hacker, die
niets met de diefstal te maken
heeft, had het examen bij toeval
ontdekt en op internet geplaatst.
De Rotterdammer staat dezer da
gen terecht omdat hij 'als hobby
en vanwege de spanning' in Ne
derland meer dan 2000 compu
ters kraakte en gegevens open
baar maakte. Het examen Frans
zette hij op internet omdat hij het
'oneerlijk' vindt dat bepaalde
scholieren voorkennis hebben.
Het uitgelekte stuk blijkt afkom
stig van Ibn Ghaldoun, hoort rec
tor Renders tot zijn grote schrik.
De Rotterdamse politie gaat de
examendiefstal uitpluizen. Ze ont
dekt zwarte strepen op het pla
fond in de kluis en tal van vinger
afdrukken op sealbags en docu-
maJ*
DEN HAAG/ROTTERDAM - Vele tien
tallen scholieren die betrokken
waren bij de examendiefstal in
2013, hebben hun diploma niet ge
haald of kregen aangepaste cijfers.
Dat meldt staatssecretaris Sander
Dekker van Onderwijs, Cultuur
en Wetenschap binnenkort aan
de Tweede Kamer.
De examenkandidaten, vooral in
Rotterdam maar ook in andere
steden, kochten of kregen foto's
van de examenstukken. Die wa
ren in mei vorig jaar bij twee in
braken gestolen uit de kluis van
de inmiddels failliet verklaarde
en gesloten scholengemeenschap
Ibn Ghaldoun.
De staatssecretaris van Onder
wijs werkt aan een overzicht van
de gevolgen van deze geruchtma
kende affaire. Daarbij waren min
stens veertig scholieren betrok
ken, maar waarschijnlijk veel
meer.
Elf van hen moeten vanaf maan
dag 27 januari verschijnen voor de
Rotterdamse rechtbank voor hun
aandeel in de examenffaude. De
rechtbank trekt een week uit voor
dat proces.
Een aantal jongeren werd uitgeslo
ten van examen, van anderen
werd het examen ongeldig ver
klaard. Soms besloten scholen het
diploma niet uit te reiken of pas
ten ze de cijferlijsten aan. Een
deel van de betrokken eindexa
menkandidaten heeft zijn diplo
ma zelf ingeleverd en hoopte op
herkansing. In een paar gevallen
is dat ook gebeurd.
menten. Tientallen scholieren en
docenten worden verhoord. Leer
lingen die de bui voelen hangen,
melden zich bij de vertrouwens
persoon op school. Verdachten
die hem knijpen, proberen bij de
politie anderen de schuld in de
schoenen te schuiven. Jongeren
die eerst schoolvrienden waren,
bedreigen elkaar nu, uit angst ge
noemd te worden. Binnen een
paar dagen zijn hoofdverdachten
Kamal, Safae en Anass in beeld.
Er volgen er nog veel meer. Via de
Amerikaanse autoriteiten vraagt
justitie aan Microsoft om mede
werking. Het softwarebedrijf le
vert de IP-adressen van de compu
ters waarmee de e-mailadressen
voor de examenstukken zijn aan
gemaakt en van die waarmee is in
gelogd om de foto's van de exa
mens te bemachtigen. De namen
van verdachte dieven, helers, ko
pers en gebruikers duiken in een
lange rij op.
Hele klassen blijken te weten van
de diefstal. Er werd met branie
over gepocht, al zeggen docenten
dat ze niets in de gaten hadden.
De groep voornaamste verdach
ten was al groot en tientallen leer
lingen hadden foto's van examen
stukken verspreid. Met zoveel be
trokken jongeren, moest het exa
menhandeltje wel fout lopen.
ZATERDAG 18 JANUARI 2014
Dakluik naar spiekbriefje
door John Bas
tmm&tzzisw*- - --
s "1 1
5 -I s
i
i
If "i M M§
If- h
i Leerlingen in een klaslokaal op de eerste verdieping van scholengemeenschap Ibn Ghaldoun in Rotterdam-Zuid,
vorig jaar toen de school nog open was. foto Robin Utrecht/HH
De groep dieven stal bij de twee
inbraken in totaal 27 verschillende
examens uit de kluis van scholenge
meenschap Ibn Ghaldoun in Rotter
dam.
15
De bedragen die de examendieven
vroegen, varieerden van 15 tot 30
euro per examen. Wie twee betalende
klanten aanleverde, kreeg een examen
voor niets.
