'Ik houd van een writer's block' 36 BOEKEN Overgebleven bom In de duif wies het water gestadig UITGELICHT AVONTUBEN Lr"""? Van De ioo-jarige man die uit het raam klom en verdween verkocht de Zweedse schrijver Jo nas Jonasson alleen al in Nederland en Vlaanderen 300.000 exemplaren. In origina liteit en humor overtreft hij zijn debuut met De zonderlinge avonturen van het geniale bommenmeisje. Het deuntje van het chanson Non je ne regret- te rien is in deze grappige roman een waar schuwingsmelodie voor als de politie in Zweden een vrachtauto geladen met een atoombom mocht aanhouden. Het betreft een bom van drie megaton uit Zuid-Afrika, die is overgehouden na de ontmanteling van het Zuid-Afrikaanse atoombomarse naal. Er waren er zeven, waarvan zes officieel. De ene die overbleef, ging naar Scandinavië. Via de post. Onwaarschijnlijk? Niet in dit geniale boek. (KE) In de nieuwe bundel van Jacques Hamelink Vige rende oudelandse grond staan zinnen als: 'De dulf- schuinten staan/ overweldigd van de braamstruikengrofheid/ die uitgezomerd is.' Zulke zinnen kunnen alleen van Jacques Hamelink zijn. Een auteur die veel verwacht van zijn lezers, bij voorbeeld dat ze weten wat 'duif betekent. Met dit woord en met heel zijn nieuwe bundel Vigerende oudelandse grond keert de dichter terug naar zijn jeugd. Terug naar juffrouw Anthonissen die hem op school 'als vogelverschrikkend/ oorbeeld van onge kuist dialect* op liet treden. Terug naar huis, terug naar Driewegen, de nu in de bebouwde kom van Terneuzen opgenomen buurtschap waar hij in 1939 werd geboren: 'Het gehucht was de basis, de bent- eng'. Die 'duif begreep ik, het betekent in vele Zeeuwse dialecten 'sloof. Voor 'benteng' had ik het woorden boek nodig, dat verklaart: 'versterking of verdedi gingswerk der inlanders in voormalig Neder- lands-Indië'. De mensen van Driewegen voelden zich sterk in hun burcht, ze oefenden 'onbezworen macht over de hele contrei uit,/ de rondomme par tij grond, kreekkanten incluis,/ de hoeven, mitsga ders de hoevenaars, en hun vee.' Het lijkt in deze gedichten of je in het Oude Testa ment bent beland, een oord van wiedsters en mel kers, mythen en profeten. Maar we zijn dus gewoon in Zeeuws-Vlaanderen, zij het door de ogen van een ongewone dichter gezien. Zelfs het weerbericht klinkt bij hem naar Genesis en Exodus, het weerbe richt van 1 februari 1953. Met dat weerbericht begint een indrukwekkende reeks, 'Tempeste van vlode' (Middelnederlands voor overstromingsramp), over die fatale dag. Getuigen vertellen: 'In de duif wies het water gestadig.' Mario Molegraaf De Afghaans-Amerikaanse auteur Khaled Hosseini Hij heeft een stichting in het leven geroepen. Khaled Hosseini (48) wil op deze manier zijn blijvende verbonden heid met zijn vaderland Afghanistan benadruk ken. „In En uit de bergen kwam de echo gaat een hoofdstuk over een Afghaanse arts die vanuit de VS teruggaat naar Ka- bul. Het is fictie, maar dat zegt in dit verband niets. Zodra hij terug is in de VS, lijkt wat in Kabul nog zo urgent leek en hem erg aan het hart ging, op eens onbelangrijk en ver. Dat mag mij niet overkomen." Met de Khaled Hosseini Foundation helpt hij onder anderen kinderen die werkzaam zijn in de tapijtindustrie. „Tapijten moeten worden geknoopt door kleine handen, dus door kinde ren. Die moeten een goed leven heb ben." Vaak hebben deze kinderen am per scholing. Het werk is slecht voor de ogen, ze krijgen te weinig rust en geen goede voeding. „Met de stichting help ik de mensen thuis." Hij valt stil. De mensen thuis? Hij glimlacht. „Ik hoorde het mezelf zeggen. Leuk dat het gebeurt. Mensen vragen mij heel vaak of ik Amerikaan of Afghaan ben. Een enorm deel van mij voelt Amerikaans, ik woon al 33 jaar in de VS. Dus zo gek is dat ook weer niet. Maar in mijn hart zal ik me altijd een Afghaan voelen die ook een Amerikaanse burger is." Hosseini beschrijft hoe hijzelf de terug keer naar Kabul beleeft. „Als je er naar toe gaat, zie je vanuit het vliegtuig de hele stad liggen. Het is niet zo'n grote stad. Je ziet de bergen. De stad in het dal, een adembenemend gezicht. Iede re keer wanneer het vliegtuig de daling inzet, denk ik: 'Hier ben ik geboren. Daar was mijn vader jong. En mijn moeder. Hier beneden heb ik leren lo pen. Hier heb ik gevoetbald.' Ik weet niet meer wat ik heb gedaan tussen mijn dertigste en veertigste. Dat ben ik grotendeels kwijt. De eerste jaren vor men je. Ze gaan snel, maar ze hebben een blijvende invloed. Wat je deed toen je tien was, weet je nog." Hij denkt niet dat hij altijd over Afgha nistan zal blijven schrijven. „Ik begin niet met het decor. Mijn boeken begin nen met een menselijke strijd, een di lemma. Dat staat los van de plek. Als het volgende idee voor een boek niet Afghaans is, wijs ik het niet af. Als het idee maar deugt en mij opjaagt." Dat het veel lezers vermoedelijk zal ver rassen als zijn boeken niet met Afgha nistan te maken zouden hebben, deert hem niet. „Als je een boek schrijft, kun je je niet bezighouden met de vraag wie het leest." Tien jaar geleden debuteerde Khaled Hosseini met de roman De vliegeraar. Zelden heeft een bestseller zo'n lange aanloop genomen. In 2005 was de ro man het bestverkochte boek in de VS. Weer twee jaar later waren er in Neder land meer dan een miljoen exemplaren van verkocht. Hosseini is inmiddels we reldwijd een van de meest succesvolle auteurs. Qua oplages een serieuze con current voor Dan Brown. „En dan schrijf ik niet eens thrillers. Dat maakt me optimistisch. Mensen willen goede verhalen lezen." Zijn Amerikaanse agente laat een lijst met vertalingen van En uit de bergen kwam de echo zien die ruim een kantje A4 beslaat. En dan zijn er nog de roof drukken. „Ik kreeg een vriendelijke e-mail uit Iran. Daar erkennen ze ons copyright niet. Het is pure piraterij. In de mail stond: 'Meneer Hosseini, het doet ons deugd u te kunnen medede len dat uw boek in Iran toe is aan de vijfde druk.' Ze stuurden me keurig een exemplaar." Hij is dankbaar voor het succes. „Maar het verbaast me nog steeds. Het zijn niet de meest opwekkende boeken. Niet iets wat mensen zouden oppak ken na een dag hard werken, zou je denken. Maar dat doen ze wel. De le zers moeten er iets van hun eigen le ven in herkennen. Ik denk dat je niet een boek kunt omarmen dat niet iets van jezelf onthult." Aan En uit de bergen kwam de echo lag een schokkend krantenbericht ten grondslag. „Een verhaal in de krant over arme mensen in Afghanistan die een kind hadden moeten verkopen aan rijke mensen in Kabul, omdat ze an ders geen geld hadden om de winter te overleven. Ze konden niet al hun kinde ren onderhouden. Mijn hart brak. Ik kon het me als vader niet voorstellen." Hij zag het beeld helder voor zich. De vader die met twee kinderen op weg gaat. Een jongen van 10 jaar, Abdullah, en zijn zusje van 3, Pari. Zij zijn heel close en beseffen tijdens de reis nog niet dat ze van elkaar gescheiden zul len worden. „Ik zag de kleur van het wagentje, de sandalen van de jongen. Ik kon de hitte voelen, ik wist hoe het rook." In vrijwel ieder volgend hoofdstuk pas seert een heel mensenleven de revu. In een mooie reeks aan stijlen. De ene keer in de vorm van een brief, een an dere als interview. „Ik dacht dat het ver haal als een sneeuwbal naar voren zou rollen, maar het ging alle kanten op. Met de leidende vraag natuurlijk of, en zo ja hoe, Abdullah en Pari elkaar ooit weer zullen vinden." Hij heeft leren vertrouwen op zijn crea tiviteit, techniek en geduld. „Ik heb ge accepteerd wat ik kan en wat ik niet kan. Iedereen moet zijn beperkingen ac cepteren en daar binnen werken. Ik heb het stadium bereikt dat ik weet wat ik kan. Ik houd op een gekke ma nier wel van een writer's block. Het is een moment dat je je realiseert dat je ergens bent aangeland waar je niet moet zijn. Niet piekeren, daar krijg je al leen maar hoofdpijn van. Ik weet dat er iets zal gebeuren dat de koers van het boek zal veranderen. En dat is altijd een verandering ten goede, altijd! Dus kijk ik wel uit naar momenten dat ik vast kom te zitten." schreef een van de stille bestsellers van 2013. „Ik weet inmiddels wat ik kan." JONAS JONASSON VAN HET GENIALE i 80MMENMQSJE Jonas Jonasson De z onderlinge avonturen van het geniale b ommen meisje Signatuur, 19,95 euro. Jacques Hamelink Vigerende oudelandse grond Querido, 18,95 euro. Khaled Hosseini is dankbaar voor zijn succes, maar het verbaast hem wel omdat zijn verhalen niet bepaald opwekkend zijn. foto HH door Theo Hakkert Khaled Hosseini En uit de bergen kwam de echo Vertaling W. Hansen De Bezige Bij, 19,90 euro.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2014 | | pagina 36