44 Als iemand gestopt
is met ademhalen,
moet je niet op de
ambulance
wachten
'Dat is nu eens een goed idee',
dachten minstens 10.000 men
sen toen de Hartstichting heel
Nederland opriep een reanima-
tiecursus te volgen. Froukje
Wattel probeerde het ook.
„Als de patiënt 'au' roept,
komt hij bij kennis."
at iemand met een hartstil-
stand naast je neervalt en
ijl jij niet bij machte bent iets
te doen, je moet er niet aan
m denken. Maar hoe weet je
als leek eigenlijk wanneer
ülfS8P^ iemand een hartstilstand
heeft? Moet je mond-op-mondbeademing
oefenen?
Op naar een reanimatiecursus dus, een suc
cesnummer van de Hartstichting waarvoor
zich in een maand tijd meer dan 10.000
mensen aanmeldden, van 14 jaar tot boven
de 70. Onder hen eenlingen, maar ook hele
koren, gezinnen, voetbalteams en bedrijfs
afdelingen, aldus de Hartstichting.
Mijn cursus vindt plaats op een koude win
teravond in een kerkgebouw. Instructeur
Mario Snel, voormalig ic-verpleegkundige
en werkzaam op de ambulance, gaat voort
varend van start. „Als iemand gestopt is
met ademhalen, moet je meteen ingrijpen
en niet op de ambulance wachten", legt hij
uit. Hij vertelt hoe een hartstilstand is te
herkennen, bijvoorbeeld doordat de pa
tiënt bewusteloos is en niet ademt. „Zorg
voor een veilige omgeving en roep om
hulp, zodat iemand anders 1-1-2 belt en een
AED (automatische externe defibrillator,
red.) haalt, terwijl jij reanimeert."
Tijd om het zelf maar eens te proberen. We
oefenen hoe je de luchtweg opent en be-
gint met reanimeren. We beademen op
een plastic torso met hoofd en verwissel
baar plastic mondkapje. „Niet te zachtzin
nig", moedigt Mario zijn reanimerende cur
sisten aan. „Homeopathische hartmassage
bestaat niet. Ga dichtbij het slachtoffer zit
ten en druk 5 a 6 centimeter op de borst.
Dat 30 keer, dan 2 keer beademen en op
nieuw 30 keer." „En als je de tel kwijt
raakt?" vraagt iemand. „Dan ben je altijd
bij 25", antwoordt Mario beslist.
Na de koffiepauze komen de AED's aan de
beurt. Een AED analyseert wat er aan de
hand is en of een shock nodig is. Als ie
mand een hartstilstand heeft en jij reani
meert, is het zaak iemand anders weg te
sturen om zo snel mogelijk een AED te ha
len. En dan? „Open maken en plak de pads
(elektrodes, red.) zo snel mogelijk op de
ontblote borstkas van de patiënt", luiden
Snel's instructies. „Volg altijd de gesproken
instructies van de AED en ga door tot je
een teken van leven krijgt."
„Als iemand bij kennis komt, zie je dat hij
ademt, of roept hij 'au' tijdens de hartmas
sage, zegt Snel. 'Braken is géén teken van le
ven. Dan moet je de patiënt in stabiele zij
ligging leggen en voedselresten eruit klop
pen. Dan ga je weer door met reanimeren."
Een hartstilstand gebeurt het vaakst (70
procent) thuis en in openbare gelegenhe
den (12 procent). Het werk en het sport
veld zijn elk goed voor 3 procent. De overle
vingskans is buitenshuis het grootst, om
dat daar vaker omstanders en AED's te vin
den zijn. Snel: „Thuis heb je die meestal
niet want een AED kost ongeveer 700 euro.
Wel zie je ze steeds vaker op het werk en
in openbare ruimtes, al zijn ze (nog) ner
gens verplicht." Daarom wil de Hartstich
ting dat er zo veel mogelijk zesminutenzo-
nes komen: (woon)gebieden waar iemand
met een hartstilstand binnen zes minuten
de juiste hulp krijgt. Met opkomende spier
pijn van de hartmassage - zwaar werk,
zelfs op een pop - nemen we ons diploma
in ontvangst. We zijn geslaagd. Dankzij de
heldere uitleg en de Amsterdamse humor
van instructeur Snel, was de cursus min
der confronterend dan verwacht. Al moet
de echte confrontatie natuurlijk nog ko
men. Zouden we dit allemaal durven toe
passen, als het erop aankomt? Toch maar
op herhalingscursus volgend jaar. „En
neem dan meteen ook je huisgenoot
mee!", zegt Snel bij het afscheid. Goed
punt.
ZES MINUTEN DIE TELLEN
Rean meren, doe het zelf
door Froukje Wattel
Mario Snel, reanimatiespecialist
Cursisten oefenen reanimeren op een pop. De afgebeelde mensen komen niet in het verhaal voor. foto Van Assendelft Fotografie
reageren?
gezondheid@depersdienst.nl
In Nederland krijgen wekelijks 300 mensen een hartstilstand buiten een zorginstelling. Als
iemand binnen zes minuten 1-1-2 belt, reanimatie start en een AED gebruikt, kan de overle
vingskans 25 procent zijn. Duurt het langer, dan zakt dat snel naar 10 tot 15 procent.
Ambulances hebben een gemiddelde aanrijdtijd van 8-10 minuten. Dus hoe meer mensen kun
nen reanimeren, hoe beter. Jaarlijks volgen al bijna 60.000 mensen de reanimatie(herha-
lings)cursussen van De Hartstichting.
Ook doen? www.hartstichting.nl/help_mee /leer_ reanimeren (kosten 15 a 55 euro, sommige ver
zekeraars vergoeden dit).
Gratis Reanimatie App: www.hartstichting.nl/hartstichting/apps.
