~1 dan uitzondering
is veilig
I
VERDIEPING 9
namelijk de eerste keer dat, weliswaar na
zware politieke druk, een Israëlisch schaak
team in een Arabisch land mocht komen
spelen. En schaken is een van de weinige
sporten waar Israël in uitblinkt. Het Israëli
sche team was eerder dat jaar Europees
jeugdkampioen geworden en winnen in
Abu Dhabi zou voor veel Israëliërs naast
een sportieve ook een politieke overwin
ning betekenen. Maar de vreugde sloeg
snel om in verontwaardiging toen bekend
werd dat de Israëlische vlag na de eerste
dag van de toernooiwebsite was verwij
derd. De Israëlische jeugdschakers speel
den de rest van het toernooi onder de
naam van de Wereld Schaak Federatie, zon
der vlag. Israël zelf staat zich er op voor dat
in het land alle sporters welkom zijn, ook
uit landen die Israël niet als staat erkennen
of waarmee het formeel in staat van oorlog
is, zoals Libanon en Syrië. Volgens een
woordvoerder van het ministerie van Sport
wil Israël best tegen nationale teams uit de
ze landen spelen, maar willen deze landen
dat niet. Dat klinkt nobel, maar in de Israë
lische én de Palestijnse sportwereld zelf is
uitsluiting eerder regel dan uitzondering.
In de Israëlische voetbalcompetities spelen
geen Palestijnse spelers uit de Westelijke
Jordaanoever of de Gazastrook. Die hebben
hun eigen competitie. Maar omdat Israël
het grootste deel van deze van elkaar ge
scheiden gebieden militair bestuurt en uit
veiligheidsoverwegingen het reizen van Pa;
lestijnse atleten tussen deze gebieden vaak
bemoeilijkt, komen levensvatbare competi
ties er moeilijk van de grond. Vorig jaar
diende de Palestijnse voetbalassociatie nog
een klacht in bij de wereldvoetbalbond FI
FA omdat Israël ook de toegang van inter
nationale atleten tot de Palestijnse Gebie
den zou tegenhouden. De Palestijnse com
petitie op zijn beurt staat geen Joods-Israë
lische spelers toe. Alleen Israëlische Arabie
ren kunnen daarom in beide competities
spelen. Maar bij een groep radicale suppor
ters van de Israëlische voetbalclub Beitar
Jeruzalem is ook sprake van onverholen ra
cisme tegen deze spelers. Zij willen onder
geen beding Arabische spelers in hun elf
tal. De Israëlische premier Netanyahu ver
oordeelde afgelopen zomer deze suppor
ters overigens in stevige bewoordingen.
Sport lijkt in Israël en de Palestijnse Gebie
den niet te verbroederen, maar is eerder
een politiek steekspel.
Het waren de allereerste dagen van
de Arabische Lente. Ik had net in
gecheckt in een simpel hotel in
Egypte toen ik 20 meter verderop mijn
'overburen' ontwaarde: de grote Sha'ar Has-
hamayim-synagoge. „Dit lijkt me niet de
veiligste plek in Cairo", zei ik tegen de re
ceptionist. „Ik denk dat het wel meevalt",
antwoordde hij. „Wij Egyptenaren hebben
niks tegen Joden, alleen tegen Israël."
Zeker sinds de stichting van de staat Israël
in 1948 heeft de Arabische wereld een zeer
moeilijke verhouding met Joden. De mees
te Israëliërs zijn nou eenmaal Joden. Om
dat van elkaar gescheiden te houden, is
niet altijd even makkelijk.
Volgens bijna alle Arabieren bestaat Israël
alleen maar omdat ze land hebben ingepikt
waarop Palestijnen al eeuwen leefden. Het
verlies van 'Arabisch land' ligt extreem ge
voelig in de Arabische wereld. Ook zien
veel Arabieren de stichting van Israël als
een direct gevolg van de Jodenvervolging
in Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog.
En dat leidt tot irritatie. Wat veel Arabie
ren hier dan ook vaak gepikeerd zeggen is:
„Omdat Europa Joden uitmoordde, vonden
jullie het nodig dat er een Israëlische staat
kwam in ons gebied."
In de moslimwereld is Israël altijd een ge
voelige bestemming gebleven. Deze week
nog kreeg een journalist uit Bangladesh ze
ven jaar gevangenisstraf omdat hij voor
een lezing Israël had bezocht. Maar is de
Arabische wereld nou tegen Israël of tegen
Joden? Hier op straat in de Emiraten zeg
gen mensen niets tegen de Joden hebben.
„Als die Joodse speler van Vitesse een Ne
derlands paspoort had gehad, was hij hier
gewoon welkom geweest", aldus Abdul
Rahman, een 24-jarige inwoner van Dubai.
„Joden zijn net als christenen en moslims
de mensen van het boek. Abraham en Mo-
zes, hun profeten zijn onze profeten. Hoe
kunnen we iets tegen hen hebben?"
Dat is veelal ook de houding van officiële
instanties in de meeste Arabische landen.
Israël is fout, maar Joden zijn best oké.
In het Libanese Beiroet is onlangs een be
langrijke synagoge herbouwd met moslim-
geld. Hetzelfde gebeurde in de Marokkaan
se stad Fez. Maar in sommige delen van de
Arabische wereld heerst zeer zeker Joden
haat. Vooral militante groepen die de Ko
ran extreem letterlijk nemen, maken geen
verschil tussen Israël en Joden. Voor hen is
het één pot nat. Vandaar ook dat groepen
gelieerd aan al-Qaeda synagogen opbliezen
in Turkije en in Tunesië.
Hoe het afliep met de synagoge tegenover
mijn hotel tijdens de rellen in Cairo?
Steeds liepen er groepen jongeren en Mos
limbroeders met stokken en stenen langs
mijn hotel. En dus ook langs de synagoge.
Toen de rellen na een paar dagen stopten,
kon ik het zelf nauwelijks geloven. Maar de
oude Sa'ar Hashamayim-synagoge had al
les zonder politiebescherming overleefd.
Er was nog geen raam gesneuveld.
ZATERDAG 11 JANUARI 2014
I Twee vriendinnen, de Israëlische Ellen Siegel (rechts) en de Palestijnse Ghada
Karmi, protesteren al ruim veertig jaar op gezette tijden samen tegen het Israëli
sche beleid dat Ghada verbiedt zich in Israël te vestigen, foto Arabisto
door onze correspondent
Harald Doornbos (VAE)
uitsluiting
