34
Het kwam er, zo was de in
druk althans, de afgelopen
twee winters bijna van. In
Friesland raakten ze welis
waar nog niet van de kook,
maar de rest van Nederland
was in opperste staat van
opwinding. Speciaal voor de groep die niet
kan wachten op een volgende Elfsteden
tocht op de schaats, is er inmiddels een
groot aantal zomerse alternatieven. Ge
woontjes: met de fiets, lopend, per motor,
auto. Of uitdagend: met de boot, solex,
skeelers, step, sup, huifkar of kano.
In een poging onze eigen Elfstedenkoorts
wat te temperen, reisden we afgelopen zo
mer enkele dagen door Friesland. Na zeker
200 kilometer over grachten, jaagpaden,
meren, én de gewone weg trekken we een
ijskoude conclusie: waarom op de winter
wachten?
Ligt de start en finish van de Elfsteden
tocht op de schaats in Leeuwarden, onze
trip begint, niet toevallig, in Bolsward.
Hier is het met Pinksteren altijd een gek
kenhuis. Op pinkstermaandag vertrekt er
een gigantisch peloton fietsers voor hun
Elfstedentocht. Een dag eerder gaat vanuit
de Hanzestad ook een kleine groep step
pers op pad. Achttien uur later zijn ze com
pleet gesloopt terug, hun schoenen versle
ten. Steppen is, ervaren we zelf, geen kin
derspel. Het kost flink wat energie. Op de
klinkertjes, in de beklimming van een heu
se terp en langs de winderige weilanden
rond Bolsward komen we onszelf behoor
lijk tegen.
Na deze inspanning is het tijd voor een
meer relaxte manier om de route - op ei
gen tempo - te verkennen. Eindelijk is het
mogelijk de Elfstedentocht ook volledig
per boot te voltooien. De laatste trots van
Friesland is sinds 29 juni van vorig jaar
open. De route was lange tijd niet in zijn
geheel bevaarbaar.
Met name het stuk van Berlikum via Bartle-
hiem naar Leeuwarden was lastig. Maar me
de dankzij nieuwe schutsluizen kan het
rondje nu wel gemaakt worden. Vaartuigen
met een maximale diepgang van 1.30 meter
en een doorvaarthoogte van 2.40 meter
kunnen onder alle bruggen door. Het zal
tot aanzienlijk meer vaarbewegingen lei
den.
Zittend op het nieuwe terras van Koffie-
en Theeschenkerij Bartlehiem, liggend
naast hét bruggetje op hét kruispunt van
dé Tocht det Tochten, beseffen we dat dit
ook voor schaatsers goed nieuws is. Tal van
bruggen zijn verhoogd, rijders hoeven aan
merkelijk minder diep te bukken.
In Franeker, misschien wel de meest stati
ge van de elf Friese steden, was een derge
lijke ingreep niet nodig. Daar is in lang ver
vlogen tijden al goed nagedacht over een sa
menwerking tussen natuur en mens. Een
wandeling door de universiteitsstad van
Fietsend, lopend, varend,
steppend, kanoënd of suppend.
De Friese elfstedentocht kan
op talloze manieren - zeker
elf - afgelegd worden. Dus
waarom wachten tot het vriest
dat het kraakt? Plan alvast een
zomers alternatief voor de
koude tocht langs elf steden.
*nL
V;:> 4^#f- -
weleer, aan de hand van stadsgids Wiep
Boddeus, levert verrassende inzichten op.
Wat een historie, wat een schoonheid. Het
Planetarium van Eise Eisinga is een must.
De wolkammer van beroep - met sterren
kunde als hobby - gaf een pasklaar, ontken
nend antwoord op de voorspelling van een
dominee dat de aarde zou vergaan. In zijn
huiskamer draaien de radertjes van het tus
sen 1774 en 1781 nagebouwde planetenstel
sel nog altijd.
Verrast door zoveel astronomisch vernuft
van een autodidact, voelen we ons plots
heel klein. De weidsheid van het land
schap zorgt voor nog meer rust in lijf en le
den. We snijden, het is immers nu geen
wedstrijd, een stukje af en trekken door
terpdorpen als Wommels en Jorwert. Het
laatste beetje randstedelijke spanning valt
van ons afin Weidum.
Charmehotel én groene camping Weidu-
merhout, een prachtige, met oog voor duur
zaamheid gerunde pleisterplaats van
hectare, net onder Leeuwarden, ligt aan de
Zwette. Hier rijdt het Elfstedenpeloton in
de donkere ochtend de eerste kilometers.
Zonde! Want bij daglicht blijkt het er
prachtig. Wij krijgen de kans er een stuk te
kanoën. Het menu van de chef smaakt na
de inspanning nog beter.
Na een prettige nacht komen we goed uit
gerust aan in Sneek. Dat is maar goed ook.
Nabij de prachtige Waterpoort wacht Jens,
van Kitemobile, met een nieuwe uitdaging.
We gaan 'suppen': sup staat voor
stand-up-paddle. We krijgen een groot for
maat surfplank en een peddel. Een zwem
broek is niet nodig. Jens heeft vertrouwen
in ons. Schoenen en sokken uit, broekspij
pen oprollen en gaan! Snel hebben we de
balans te pakken en staan we kaarsrecht.
Maar dan wacht een verrassing, de histori
sche Sneker binnenstad kent tal van brug
gen. We moeten er onderdoor, op onze
knieën. Dit was toch staand peddelen?
Trots dat we niettemin zonder nat pak het
eind hebben gehaald, denken we toch even
aan diegenen die in september - in vier da
gen tijd- de hele Elfstedentocht al sup
pend zullen gaan doen. Dat lijkt ons toch
iets te gortig. Wil je dan nog van de omge
ving genieten, dan moeten conditie en con
centratie echt optimaal zijn. Voor een uur
tje of twee is het echter een hele belevenis.
BELIZEFRANKRIJKTURKIJEGROOT-BRITTANNIËHONGKONGSPANJENEDERLANDNOORWEGEN
Waarom wachten
op het ijs?
door Edward Swier
