Franse whopper
standplaats Frankrijk
Cees van Zweeden
y
len nu tijdelijk de vacatures. Volgens
hetzelfde rapport is meer dan 75 pro
cent van de dagloners illegaal in New
York gekomen, vanuit Midden- en
Zuid-Amerika. De meesten sturen
geld op naar hun geboorteland en
bijna allemaal zijn ze naar de VS geko
men in de hoop op een vaste baan.
Uit gesprekken met dagloners en hulp
verleners van Don Bosco in Port Ches
ter is op te maken dat opdrachtgevers
structureel misbruik maken van het
onzekere bestaan van hun flexibele ar
beidskrachten. Vooral uitbetalen na
verrichte arbeid blijkt een probleem,
vertelt hulpverlener Carlos van Don
Bosco in zijn kantoortje naast de gaar
keuken. Naast hem staan twee man
nen met een cheque van meer dan
700 dollar te zwaaien. „Drie dagen
hebben ze gewerkt", zegt Carlos.
„Voor een legaal bouwbedrijf, dat heb
ben we van tevoren voor ze gecontro
leerd. Maar ze hebben alleen een che
que gekregen van hun voorman, op
diens eigen naam en niet op de naam
van het bedrijf. Nu zegt het bedrijf
dat het nergens van weet en kunnen
Ik heb 5.000 dollar
betaald om me naar de
VS te laten smokkelen
we die voorman niet meer vinden."
Carlos stuurt de mannen weg met de
opdracht nog eens op de bouwplaats
te gaan kijken waar ze hebben ge
werkt. „Misschien kunnen ze de voor
man vinden."
Een paar dagen later, om kwart over
zeven 's ochtends, hangt weer een
man of twintig rond op de parkeer
plaats van station Port Chester. Mora
les - zijn capuchon over de oren en
zijn handen rond een beker warme
koffie - staat er tussen. Nee, hij heeft
de laatste dagen niet gewerkt. Om een
uur of twee 's middags ging hij tel
kens naar huis gegaan om wat televi
sie te kijken. Misschien heeft hij van
daag meer geluk. De mannen doen
wat ze iedere dag doen. Ze babbelen
wat, kijken op hun mobiele telefoon
en slurpen hun koffie. Forensen ren
nen langs hen heen naar het perron
om de trein naar hun werk te halen.
Carlos Gomez (50) komt hier al veer
tien jaar, bijna iedere dag. Zijn specia
liteit is, naar eigen zeggen, de bouw.
„Cement storten, metselen, ik hou
van het zware werk." Gomez komt uit
Colombia, waar zijn drie kinderen en
ex-vrouw nog steeds wonen. Hij
moest, zo vertelt hij, het land ont
vluchten omdat hij als soldaat op een
dodenlijst van een guerillaleger te
recht was gekomen. „Ik heb smokke
laars 5.000 dollar betaald om me naar
de Verenigde Staten te brengen. Ik
had alleen een plastic zakje met kle
ren bij me toen ik in in 1998 de Rio
Grande overstak." Eenmaal in het be
loofde land, kon hij bij zijn broer te
recht die in Queens in New York
woont. „Hij heeft een restaurant,
maar keukenwerk is niks voor mij.
Met het werk dat ik hier vind, kan ik
gewoonlijk mijn huur van 750 dollar
per maand betalen." De laatste maand
is dat helaas niet gelukt, zegt Gomez.
Maar hij heeft een schappelijke huis
baas. „Het is een slechte tijd nu. In de
zomer kunnen we buiten werken in
de tuinen en in de bouw. Daarna in
de herfst bladeren vegen."
Gomez heeft de afgelopen zomer wel
wat gespaard, maar dat geld is nu op.
Hij stuurt veel naar Colombia, naar
zijn kinderen. Hij rekent voor dat hij
een a twee dagen per week werk no
dig heeft om zijn huur te betalen.
„Maar zelfs dat haal ik nu niet. Ik heb
mijn huisbaas gezegd dat ik later be
taal. Hij weet dat ik mijn afspraken na
kom."
Ook deze ochtend worden maar twee
mannen opgepikt. Zo te zien door be
kenden, die hen snel hun busje inla
den. De rest wacht. Vanaf een uur of
één in de middag druipen ze af. Een
uur later staan er nog maar twee, on
der wie Gomez. Hij blijft nog even,
zegt hij. „Ik heb thuis toch niks te
doen. En je weet het maar nooit. Het
kan vandaag zomaar mijn geluksdag
zijn."
Enkele dagen voor kerst had ik een af
spraak in de Starbucks op het Parijse
treinstation Saint-Lazare. Alle stoeltjes
waren bezet, dus ik zeeg neer op de bor
deelachtige, fluwelen canapé. Naast mij
zaten een jongen en meisje te tongen. Mijn Franse
collega, een half uur te laat, arriveerde in staat van
opwinding. „De Fransen zijn gek geworden", was
zijn openingszin. De Starbucks zat bomvol, maar bij
de buren was het erger, vertelde hij. De Burger King
had die dag het lint doorgeknipt en honderden Parij-
zenaren stonden in slagorde opgesteld voor hun his-
torische aanval op de Whopper. „Ik dacht dat Bur
ger King zijn Whoppers gratis uitdeelde, maar dat
bleek een vergissing. De wachtenden wilden graag
6,40 euro neertellen voor de beste hamburger in de
wereld, legde een meisje uit", aldus mijn collega.
En hij ging verder: „Weet u wel dat Starbucks en
Burger King de belasting ontwijken en Franse res
taurants met lage prijzen kapot maken, zei ik tegen
het meisje. Uit het niets verscheen een uitsmijter,
die aan de omvang van zijn buik te zien in Whop
pers werd betaald. Of ik door wilde lopen."
Voor mezelf heb ik een grens getrokken, die ik niet
wil overschrijden en die vóór de ingang van McDo
nald's en Burger King ligt. Slechts één keer moest ik
tegen die regel zondigen. Dat was toen mijn auto in
een sneeuwstorm tot stilstand was gekomen voor
een McDo. Mijn kinderen praten daar nog over.
De Burger King op Saint-Lazare was de derde in
Frankrijk. De eerste werd op de luchthaven in Mar
seille geopend. De vriend van mijn dochter had de
pech daar op de openingsdag te landen. De chaos
was zo groot, dat de parkeerautomaten in Whop
pers leken te veranderen, er stonden
honderden wachtenden bij.
Je kunt je afvragen waarom Fransen,
niet gespeend van chauvinisme, zich
laten verleiden tot junkfood. McDo
nald's heeft 1.300 'restaurants' in het
land. Een gemiddelde Fransman ver
orbert veertien burgers per jaar. Dat
is drie minder dan een Brit, maar de
aanval is ingezet: in 2011 zaten Fran
sen nog op een moyenne van tien.
Eén verklaring is dat Fransen geen
chauvinistische eters zijn. Ik woonde
ooit in een dorp met twee restau
rants. Het eerste was Indo-Chinees,
het andere kookte Italiaans.
Parijs heeft meer buitenlandse restaurants dan Fran
se. De fameuze, culinair journalist Henri Gault at
zich door bergen in chocola gedoopte sprinkhanen
en gefrituurde eendentongen heen om 360 van de
ruim 4.000 buitenlandse eethuizen in kaart te
brengen. Ik zocht hem ooit op in zijn kantoor. Hij
maakte een knoopje van zijn overhemd los en
zuchtte: „Ik heb vierhonderd exotische maaltijden
genuttigd. Als ik het goed had willen doen, had ik
tienduizend keer uit eten gemoeten." Een jaar later
was hij dood, maar niet aan een overdosis hambur
gers. Zijn bijbel, Guide des Restaurant Étrangers de Pa
risbevat slechts enkele pagina's over de Amerikaan
se 'gastronomie'. Het scheldwoord McDonald's ont
breekt. In plaats daarvan staat er een lijst van au
thentieke Amerikaanse gerechten in, die door Bur
ger King en McDonald's in de doofpot zijn gestopt.
Zelfs die gerechten zijn niet bij hen te krijgen.
ZATERDAG 11 JANUARI 2014
Jorge Morales staat elke ochtend op een parkeerplaats in de hoop op een betaalde klus. foto Mathijs Rotteveel
Illegale dagloner Carlos Gomez
reageren?
spectrum@depersdienst.nl
