Geen bewijs voor 44 Hoe bespreek je met iemand met een verstandelijke handicap zijn overlijden? 4 BINNENLAND VERGRIJZING VERSTANDELIJK GEHANDICAPTEN Verstandelijk gehandicapten, vooral mensen met syndroom van Down, raken eerder dement dan anderen. WÏEi MEiï ■4 399.- HhHHHHHH Bruins, een NSB'er die lid werd van de Duitse WafFen-SS en de Si- cherheitsdienst (SD), werd wel medeplichtig geacht aan dood slag. Dat strafbare feit is in Duits land echter verjaard. Het oordeel kwam gistermiddag als een verrassing. De hoogbejaar de Siert Bruins, die hartklachten heeft en zich met een rollator voortbeweegt, zei tegen journalis ten dat hij rekening had gehou den met deze uitkomst. Het Open baar Ministerie heeft een week om in beroep te gaan. Siert Bruins heeft altijd volgehou den dat zijn superieur, August Neuhauser, een collega van de Si- cherheitsdienst, de fatale schoten op Dijkema loste. Beslissend in het proces in Hagen was de vraag of de destijds 36-jari- ge verzetsman Dijkema kon voor zien dat hij zou worden geëxecu teerd, of dat hij argeloos was. In dat laatste geval zou er sprake zijn geweest van heimtückische (verra derlijke) doodslag en zou de moord niet zijn verjaard. Bruins had dan veroordeeld kunnen wor den. Beslissend was de vraag of Dijkema kon voorzien dat hij geëxecuteerd zou wor den, of dat hij argeloos was Verzoeken om uitlevering aan Nederland, waar Bruins ter dood was veroordeeld, werden genegeerd Volgens de rechter leverde het OM echter onvoldoende bewijs om de verraderlijkheid aan te kun nen tonen, onder meer omdat er geen levende getuigen meer zijn. Daardoor bleef het bij de - inmid dels verjaarde - doodslag en kon Siert'Bruins als vrij man de rechts zaal verlaten. Tijdens het proces, dat in septem ber begon, heeft Bruins voorna melijk gezwegen. Wel heeft hij in zicht gegeven in de beweegrede nen van hem en zijn broer Derk om de wapens op te nemen voor Hitier. Het léven op de boerderij in Oost-Groningen was in de ja ren '30 'heel zwaar' en aan de an dere kant van de grens gloorde de toekomst, beweerde Bruins. Na de oorlog wist Bruins te ontko men naar Duitsland, waar hij lang een ongestoord leven leidde. Eind jaren '70 werd hij ontdekt en veroordeeld tot zeven jaar cel voor medeplichtigheid aan de moord op twee joodse broers. Bruins zat daarvan vijfjaar uit. Verzoeken om uitlevering van Ne derland - waar Bruins na de oor log bij verstek ter dood was ver oordeeld (later omgezet in levens lang) - werden door de Bondsre publiek genegeerd. Reden: door zijn SS-lidmaatschap had Bruins de Duitse nationaliteit verworven en Duitsland levert geen eigen burgers uit. Siert Bruins is, voor zover be kend, de laatste nog in leven zijn de oorlogsmisdadiger uit Neder land op Duitse bodem. UTRECHT - Hilair Balsters zag als eerste dat er iets mis was met zijn zus Marie-José. Anderhalfjaar la ter was ze dood. De volwassen vrouw met downsyndroom was plotseling huilerig en naar bin nen gekeerd, merkte hij. Ze was niet meer haar aanhankelijke, vro lijke zelf. „Ze wilde ook vaker sla pen. Na een middagslaapje was ze de tijd helemaal kwijt. Dan wilde ze haar pilletjes en het ontbijt." Toen Balsters zijn zorgen over zijn zus met een vriendin deelde, schoot het ineens door zijn hoofd. „Alzheimer! Nee, het zal toch niet waar zijn? Ik heb letterlijk dagen zitten janken en geprobeerd die gedachte te blokkeren." Marie-José was zijn zus maar voel de ook als zijn kind, zegt hij. „We waren zo close." Hij weet door zijn werk in de gehandicapten zorg dat bij mensen met het downsyndroom dementie vaker en eerder voorkomt dan bij ande ren. De cijfers lopen hierover uit een, maar zijn schokkend. Volgens Alzheimer Nederland heeft 11 procent van de 40- tot 49-jarigen met downsyndroom de ziekte van Alzheimer. Dit per centage verdubbelt elke tien le vensjaren (zo komt het voor bij 44 procent van de mensen van 60 tot 70 jaar). Bij mensen zonder verstandelijke beperking ligt dit tussen de 65 en 69 jaar nog een heel stuk lager, tussen de 2,1 en 2,4 procent. Marie-José was pas 43 toen de di agnose werd gesteld door een ge specialiseerde arts. Balsters had di rect een naar voorgevoel. „Ik voel de dat we aan de verkeerde kant van de streep stonden. Dat het snel slechter zou gaan met haar, omdat ze al zo jong deze ziekte had gekregen." Zijn bange vermoedens werden waarheid, Marie-José ging rap ach teruit. „Ik zag haar voor mijn ogen aftakelen. Afschuwelijk. Bin nen no time raakte ze haar spraak vermogen kwijt." Ook de verbinding tussen denken en beweging werkte steeds min der goed, vertelt hij. „Na de diag nose snapte ze al snel niet meer hoe ze een supermarktkarretje moest duwen. Daarna wist ze niet meer hoe ze een beker moest vasthouden. Binnen nog geen an derhalfjaar tijd kon ze zelfs niet meer lopen." Echt veel slechter ging het met haar na een zware epilepsieaan- val: „Daar bleef ze in, ze was door lopend epileptisch." Epilepsie komt vaak voor bij dementerende mensen met het downsyndroom. „Ze was doodsbang en lag vaak te jammeren. Ik kroop soms bij haar in bed om haar gerust te stellen. Wanneer ik haar over haar buik aaide, lachte ze." De laatste weken voor haar overlij den waren 'heel heftig'. Ze verslik te zich en kreeg een longontste king. Uiteindelijk wilde ze ook niet meer eten. „Het was de hel. Niet veel later is ze gestorven. Ik mis haar nog verschrikkelijk." De vergrijzing is inmiddels duide lijk merkbaar in de gehandicap tenzorg. En niet alleen bij men sen met het downsyndroom. Vroeger werden verstandelijk ge- handicapten niet zo oud, legt on derzoekster en expert Tonnie Cop- pus van het Radboud Universitair Medisch Centrum uit, en was het een enkeling die maar met de mentie geconfronteerd werd. „Door betere medische zorg van de laatste 20,30 jaar blijven ze lan ger leven." Nu valt pas goed op dat ze eerder dement worden dan anderen. „Toch wordt de diagno se vaak pas later in het proces ge steld dan bij de algemene bevol- muis ~7j ZSSSL v* 'Alzheimer? Ik door onze correspondent Wierd Duk HAGEN - De van oorsprong Neder landse oorlogsmisdadiger Siert Bruins (92) is niet veroordeeld voor de moord op verzetsman Al- dert Klaas Dijkema in 1944 bij het Groningse Appingedam. Volgens de rechtbank in het Duitse Hagen is er onvoldoende informatie om tot een vonnis te komen. De zaak tegen hem is gestopt. Siert Bruins foto HH door Floor Ligtvoet Marijke Tonino, arts z J .JE —J 8 dagen Boedapest en omgeving M Él Bij de prijs inbegrepen 2 overnachtingen in Duitsland 5 overnachtingen in (4Vfhotel) Boedapest Verzorging o.b.v. halfpension Excursies met bus (excl. entreegeld) Comfortclass touringcar Goed verzorgd afscheidsbuffet Diverse vertrekdata 10 dagen Porec Istrië/ Rovinj Istrië Bij de prijs inbegrepen 2 overnachtingen in Duitsland 7 overnachtingen in Porec Rovinj Verzorging o.b.v. halfpension Excursies met bus (excl. entreegeld) Comfortclass touringcar Goed verzorgd afscheidsbuffet Diverse vertrekdata 10 dgn rondreis Schotland Loch Lomond Schotse hooglanden Bij de prijs inbegrepen Overtocht Calais-Dover Europoort - Huil 7/9 overnachtingen in 3* hotels Verzorging o.b.v. halfpension Excursies met bus (excl. entreegeld) Comfortclass touringcar 10/15 dagen rondreis Noorwegen Noordkaap Bij de prijs inbegrepen Overtocht Travemünde - Trelleborg Stockholm - Turku 7/11 overnachtingen in 3*hotels Verzorging o.b.v. halfpension Excursies met bus (excl. entreegeld) Comfortclass touringcar Goed verzorgd afscheidsbuffet Diverse vertrekdata Reizen zijn inclusief hotelovernachtingen o.b.v. halfpensioncomfortclass touringcar en afscheidsbuffet Diverse vertrekdata 15 dgn rondreis Spanje- Portugal Spanje-Andalusië Bij de prijs inbegrepen 2 overnachtingen in Frankrijk 12 overnachtingen in 3* hotels Verzorging o.b.v. halfpension Excursies met bus (excl. entreegeld) Comfortclass touringcar Goed verzorgd afscheidsbuffet Diverse vertrekdata Brochure en (0318) 58 09 58 boekingen: www.b0lderman.nl Bij Bolderman aanbetalen niet verplicht!

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2014 | | pagina 4