AADLIAAl UT
Travalje is bekend
Emotionele recital in Russische sfeer
1
18 ZEELAND
zeeland
in de
vorige
eeuw
Gastdirigent Marien van Staalen roemt bij
de nieuwjaarsconcerten waardevolle
werkwijze van het Zeeuws Orkest.
EP
Een nieuwe opgave uit de collectie kaarten en foto's van Hans
Lindenbergh. Onze vraag: waar is deze foto genomen?
We zijn nieuwsgierig naar de locatie en lezen graag anekdotes of
verhalen over deze plek.
Stuur uw oplossingen naar: redactie@pzc.nl of stuur een brief
naar de PZC, postbus 91,4330 AB Middelburg. Drie inzenders van
goede antwoorden ontvangen een waardebon.
De smederij en de bij
behorende travalje
in de opgave van vo
rige week waren
voor veel inzenders
een aanknooppunt.
„Op de raadkaart is volgens mij de
smederij van P. Braam te 's-Heer
Abtskerke afgebeeld. Deze bevindt
zich in de hoek van de Kerkring
aan het begin van de Kloetingse-
weg", schrijft Kees Fraanje. „De
smederij kan ik me nog goed her
inneren, ik weet nog goed als kind
dat de boeren uit de omgeving
daar hun paarden lieten beslaan,
wat altijd een bijzondere geur ver
spreidde. Later is met de mechani
satie in de landbouw de smederij
nog een loodgietersbedrijfje gewor
den."
Ook voor IJ. Luteijn is het afgebeel
de plaatje bekend terrein: „Menig
keer ben ik als io-/i2-jarige met
een paard naar de smid geweest.
Als het paard van nieuwe hoefij
zers was voorzien, hielp de smid
me weer op het paard. Dat was
rond 1950, maar de foto is ouder:
ik denk 1920. Dan is er verder het
huis waar oom Jan Drijgers en tan
te Maria in woonden en vervol
gens het huis en snoepwinkeltje
van Lee Drijgers. Dan de timmer
manswerkplaats van oom Jan en
tenslotte het huis van A. Drijgers.
In het huis van oom Jan was ook
Ê&i&v&ï
MIDDELBURG - Hij is op z'n zachtst
gezegd 'verbaasd' over het feit dat
er niet wat functioneler gebruik
wordt gemaakt van een uitsteken
de organisatie als het Zeeuws Or
kest. Musicus en dirigent Marien
van Staalen deelt daarmee op ver
fijnde wijze een sneer uit naar
het rijksbeleid. Daarin werd be
paald dat de twee zuidelijke orkes
ten in Nederland samengevoegd
moesten worden tot het Philhar-
monisch Orkest Zuid-Nederland.
„Dat orkest moet nu een gebied
gaan coveren van Vlissingen tot
aan Maastricht. Dat is ongelooflijk
als je beseft wat het Zeeuws Or
kest allemaal te bieden heeft."
Natuurlijk weet hij dat er allerlei
factoren bij komen als je met een
orkest gaat reizen en over de fi
nanciële kant kan hij zich niet uit
laten, maar inhoudelijk doet het
Zeeuws Orkest zeker met de im
mer originele programmering vol
gens hem absoluut niet onder
voor het Philharmonisch Orkest
Zuid-Nederland.
„Ik ben zelf heel lang solo-cellist
geweest van het Rotterdams Phil
harmonisch Orkest dus heb jaren
lang ervaring met het werken in
een groot symfonie orkest. Mis
schien kan ik dus een klein beetje
beoordelen dat mensen goed spe
len of niet", aldus Van Staalen.
Hij heeft grote waardering voor
de werkwijze van het Zeeuws Or
de kamer van de burgemeester en
de gemeentesecretaris. Rechts ziet
u de ijzeren tuin van de pastorie."
Kees Stevense herkende ook de
zaak van Braam, maar stuurt ons
ook direct een stukje historie van
het dorp: „De laatste kaart van dit
jaar komt uit het dorpje 's-Heer
Abtskerke, in de volksmond
Schrabbekerke genoemd. De oude
naam van dit in het natuurgebied
De Poel gelegen dorpje was Vers-
vliet. In de 13e eeuw kwam dit ge
bied in handen van de abdij van
Middelburg, die in de 14e eeuw de
in gotische stijl gebouwde en aan
de Heilige Johannes de Doper ge
wijde kerk stichtte. Het dorpje
kreeg toen de huidige naam: Kerk
van Heer Abt, of's-Heer Abtsker
ke.
Op zondagavond 31 oktober 1943
werd het dorpje opgeschrikt door
de onheilstijding dat de 71-jarige
landbouwer Adriaan Constant op
gruwelijke wijze om het leven was
gebracht. De dader vluchtte weg
op de fiets van de huishoudster,
maar kon spoedig in de kraag wor
den gegrepen. Bij zijn arrestatie be
kende hij dadelijk: 'Jullie hebben
de ware te pakken', zei hij. Hij
kreeg 15 jaar gevangenisstraf!"
kest. „Aan elke lessenaar zit een
professional en een niet-professio-
nal. Dat geeft dus niet-professio-
nals een fantastische gelegenheid
op het hoogst mogelijke niveau
met het plezier van een professio
nal naast je te functioneren. Dat
is een waardevolle combinatie die
het verdient breder te worden uit
gedragen."
Van Staalen treedt voor de derde
keer op als gastdirigent bij het
Zeeuws Orkest dat deze week uit
pakt met drie uitvoeringen van
het nieuwjaarspromconcert: in
Terneuzen, Vlissingen en Goes.
Belangstellenden mochten gister
middag al voorproeven tijdens de
openbare repetitie in de Zeeuwse
Concertzaal in Middelburg.
In overleg met Marco Mol (klari
net) en Jos van Duimen (tuba)
kwam de gastdirigent tot een ver
rassende programmering. „We
hebben gekozen voor een reeks
kleinere stukken, niet voor een re
gulier concert met grote symfo
nie. Ook niet voor een concert
waarbij je zo origineel program
meert dat het publiek denkt 'Goh,
wat zou dat wel zijn?' Nee, we
zijn uitgegaan van muziek die het
publiek ook associeert met nieuw
jaarsconcerten. En waar tegelijker
tijd ook iets eigens in zit."
Het resultaat is een mix van Hon
gaarse en Slavische muziek. Het is
niet allemaal vrolijke muziek,
soms weerklinkt de ernst. Daar
naast biedt dit promconcert een
'volkomen knots stuk'zoals Van
Staalen het omschrijft. Dat is de
Grand, grand ouverture van Sir Mal
colm Arnold met drie stofzuigers
en een speciale vloerbezem als op
merkelijke instrumenten. Het
Zeeuws Orkest heeft Han Pol
man, commissaris van de koning
en de Goese burgemeester René
Verhulst bereid gevonden een
stofzuiger te bespelen tijdens de
concerten in respectievelijk Ter-
Haydn beschreef ooit het
strijkkwartet als een con
versatie tussen vier intel
ligente mensen. Een strijkkwartet
is kamermuziek met een privaat
karakter. De musici moeten el
kaar naadloos aanvoelen. Ook
moet er stijlvol en eerlijk gemusi
ceerd worden. Het nog vrij jonge
Dudok Kwartet, dat bestaat uit Ju
dith van Driel en Marleen Wester
(violen), Mark Mulder (altviool)
en David Faber (cello), heeft dit
in de vingers. Het Strijkkwartet
nr. 1 in b (Russische) van Haydn
werd stilistisch knap vertolkt,
met een mooie toonvoering.
Haydn schreef een serie van zes
kwartetten voor de toekomstige
tsaar. Dat zijn werk niet werd uit
gevoerd in Rusland lag aan de
voorkeur van tsarina Catharina,
die nu eenmaal weg was van Itali
aanse muziek en kunst. Het werk
werd met enkele opmerkelijke ef
fecten strak en vakkundig uitge
voerd. De imitatie dialoog tussen
viool en cello in het Andante
kwam romantisch, lieflijk over.
Heel anders was de sfeer in het
Strijkkwartet nr.to opus 118 van
Sjostakovitsj. In dit werk is te mer
ken, zoals ook in zijn symfonieën,
dat hij vanwege het regime nooit
helemaal vrij kon componeren.
Toch ziet de componist kans om
zijn eigen emotie te laten door
dringen in zijn tiende strijkkwar
tet, zoals de bijtende satire in het
overrompelende, onstuimige Alle
gretto (deel 2).
Dit tweede deel, door Sjostako
vitsj Allegretto furioso genoemd,
vormde een enorm contrast met
het Andante. In het Allegretto
klonk de muziek rauw, als een
soort aanklacht. Het Dudok Kwar
tet is een hecht ensemble en
speelde deze beklijvende muziek
met een intense spanning. Het
Adagio met schrijnende tonen is
een klaagzang vol emotie. Het
Kwartet speelde het werk
correct/keurig. Ik denk dat Dudok
het over enkele jaren losser en
met meer emotie zal vertolken.
Na de pauze schoven twee inter
nationaal bekende musici: Mik
hail Zemtsov (altviool) en Dmitri
Ferschtman (cello) aan. Vertolkt
werd het Strijksextet Souvenir de
Florence van Tsjaikovski. De com
ponist schreef dit transparante en
heldere strijksextet in 1890. In de
gloedvolle serenade komen de zes
instrumenten afzonderlijk goed
uit. In het Adagio was een zoete,
bijna smachtende minnezang te
horen tussen de viool en de cello.
In de twee laatste delen werden
volksmelodieën gebruikt en
kwam de Russische nostalgie
goed uit. De fuga kwam wat bleek- m
jes over, ondanks de prachtige
klankkleuren. De gelijkgestemd
heid van het ensemble was frap
pant.
iHtógT AiSéK';TH
'Zeeuws Orkest
verdient meer'
door Ali Pankow
Winnaars: Manon Markusse uit 's-Heer-
Abtskerke; J. Zuidhof uit 's-Gravenpol-
der en fam. Van Damme uit Heinkens-
zand.
I Gastdirigent bij het Zeeuws Orkest Marien van Staalen
RECENSIE
door jeanette Vergouwen
Kamermuziek Zeeland
Werken van Haydn, Sjostakovitsj en
Tsjaikovski. Door Dudok kwartet, Mik
hail Zemtsov en Dmitri Ferschtman.
Gehoord vrijdag 3 januari in de
Zeeuwse Concertzaal in Middelburg.
