Zes jaar geleden verruilde Arie van der Maas het
predikambt voor een baan bij Impuls Zeeland.
Nu is hij terug op de kansel. Om er te blijven.
28 ZEELAND
TERUG VAN WEGGEWEEST
66
Het verschil tussen de twee
werkplekken waar domi
nee Arie van der Maas op
zijn preken broedt, is le
vensgroot. Thuis in Wemel-
dinge moet hij zich zien te
redden in een piepkleine
voormalige bedstee in de woonkamer. Een
hoekje waar ook zijn kinderen graag beslag op
leggen. In zijn kerk in Hoek beschikt hij over
een ruime werkzolder. Bureau, vergadertafel
en zithoek. Van der Maas grinnikt om het con
trast. „Ach, werkruimte is relatief. Meer dan
een laptop en een telefoon heb je eigenlijk
niet nodig."
De loopbaan van Van der Maas kent een iet
wat grillig verloop. In 2007 nam hij ontslag als
predikant bij de protestantse gemeente in We-
meldinge en werd hij projectmanager bij de
NV Economische Impuls Zeeland, de ontwik
kelingsmaatschappij die de taak heeft de
Zeeuwse economie te stimuleren. Daar is hij
weer weg. Van der Maas heeft inmiddels een
beroep aangenomen als deeltijd-predikant
van de PKN-gemeente in Hoek. Zondag 26 ja
nuari wordt hij bevestigd. Opnieuw, want in
de jaren negentig van de vorige eeuw werkte
hij al als hervormd predikant in Hoek.
Waarom gaat iemand met een theologische oplei
ding bij een ontwikkelingsmaatschappij werken
„Ik heb altijd het gevoel gehad iets in de sa
menleving te willen doen. Dat heb ik van huis
uit meegekregen. Mijn vader was aannemer,
ouderling in de kerk, gemeenteraadslid en
voorzitter van de voetbalclub en de gymclub
en hij runde het kolenfonds. Een en al gedre
venheid en maatschappelijk verantwoordelijk
heidsgevoel. Dat voelde ik ook toen ik in 2007
.de advertentie van Impuls in de krant zag
staan. Een nieuw bedrijf. De toenmalige direc
tie wilde een creatief en verrassend team op
bouwen met enkele echte Zeeuwen en verbin
dende krachten. Nou, dat was mij wel op het
lijf geschreven, vond ik. People management,
creativiteit en gevoel voor processen zijn mijn
sterke punten. Bovendien had ik een beetje er
varing in de politiek als voorzitter van het
CDA Zeeland. Met een dominee in het team
voldeed Impuls in elk geval aan het streven
met een verrassend team aan de slag te gaan."
Een predikant is in een zeker opzicht een vrije jon
gen. Hoe is het dan om in een organisatie als Im
puls te komen werken?
„Wennen. Zeker. Vooral aan het werktempo.
Niet dat ik als predikant maar een beetje zat
te lanterfanten. Ook dan heb je in de pastorale
zorg soms drukke tijden. Maar bij Impuls
werd dat tempo heel erg door de organisatie
bepaald. En ik kreeg ineens te maken met kan
tooruren. Er wordt van je verwacht dat je 's
morgens ongeveer gelijk met je collega's be
gint en je moet tijdschrijven."
En wat bleef over van de drang die iedere predi
kant heeft het goddelijk woord te dienen?
„Ik ben blijven preken. Bijna elke zondag. Ik
wilde in dat opzicht niet aan de kant blijven
staan. Steeds meer kerkelijke gemeenten kun
nen zich geen eigen predikant meer veroorlo
ven die wekelijks voorgaat. Gastvoorgangers
zijn dan altijd welkom. Bij mij was er behoef
te om op die manier met mijn oorspronkelijke
beroep bezig te blijven. Een mooi geval van
vraag en aanbod. Nee, het kostte me niet zo
veel tijd en moeite om de rol van gastpredi-
kant te vervullen. Je bewaart je preken en je li
turgieën. Dat is een basis om in de actualiteit
op verder te borduren."
Waarom dan toch weer helemaal terug naar de
kansel?
„Ik voelde steeds meer een trekkende kracht
vanuit de kerk en een duwende vanuit Im
puls. Vooral dat gevoel dat de kerk zo aan me
trok heeft me verrast. Zeker omdat die kracht
sterker was dan twintig jaar geleden toen ik
besloot theologie te gaan studeren. Ia, noem
het maar roeping.
En het geduw vanuit Impuls?
De opbouwjaren waren hartstikke leuk. Een
klein team. We pakten alles aan. Later begon
nen er steeds meer specialisten binnen te ko
men, waardoor je minder breed kon werken.
Jammer, maar begrijpelijk. Dat pionieren in
de beginfase beviel me me heel goed. Maar na
vier, vijfjaar begon Impuls een gevestigde or
ganisatie te worden. De verrassing ging er
voor een deel af. Ik kreeg op den duur het ge
voel dat ik tot de inboedel ging behoren."
En dus?
Ik ben in 2012 geleidelijk steeds meer kerkelijk
werk gaan doen. Eerst één dag in de week inte
rim-predikant in Hoek. Later in het jaar werd
ik zzp'er: half predikant, half projectmanager
bij'Impuls. Maar die verhouding werd gaande
weg schever. Meer en meer ging ik mijn tijd
in het werk voor de kerk steken. Nou, dan be
land je uiteindelijk op een punt waarop je je
knopen telt en nog eens goed nadenkt wat je
nou echt wilt. En toen heb ik gekozen. Het is
net als met mijn besluit om naar die baan bij
Impuls te solliciteren: ik durf wel eens een risi
co te nemen. Sinds begin 2013 zet ik me met
hernieuwde passie voor het grootste deel van
mijn tijd en energie in ten dienste van evange
lie en kerk. En ik moet zeggen: dat voelt heel
goed. Ik werk nu voor de helft van mijn tijd in
Hoek. Daarnaast ben ik interim-predikant in
Driewegen, Ellewoutsdijk, Ovezande en Ril
land. Tja, het is soms wel eens heel druk, maar
daar ontleen je tegelijkertijd heel veel energie
aan."
Er moet te
veel
gebeuren
aan de
toekomst
van de kerk
om alles los
van elkaar
te blijven
doen
Wat hebben je jaren bij Impuls je geleerd?
„Ik beschouw mijn tijd bij Impuls achteraf als
een retraite, maar dan zonder het aspect rust.
Die jaren hebben me verrijkt. Ik heb nieuwe
dingen geleerd over hoe dë overheid en de sa
menleving in elkaar zitten. Ik heb wat illusies
verloren, ik ben wat naïviteit kwijtgeraakt. Ik
heb ook dingen geleerd die ik als predikant
kan gebruiken. Welke? Existentiële zaken. Din
gen waarom het écht draait in het leven."
Wat doet dat met een op de kansel teruggekeerde
predikant?
„Ik preek anders. Directer, concreter, opener.
Ik geeft meer van mezelf prijs. Ook ben ik me
nog meer bewust van de noodzaak over de
kerkmuren heen te kijken. Je hoeft wat mij be
treft niet zo nodig op fusies tussen kerkge
nootschappen aan te sturen. Samenwerken en
elkaar als collega-kerken erkennen is veel be
langrijker. In Hoek worden daarin eerste stap
jes gezet. PKN en Gereformeerd Vrijgemaakt
deden onlangs samen mee aan de kerstmarkt
op het dorp. Een paar jaar geleden was dit nog
ondenkbaar. Je kunt ook heel goed samenwer
ken op het gebied van diaconaal werk, de hulp
aan mensen die het niet zo breed hebben. Sa
men met het maatschappelijk werk en andere
instellingen. Dat is niet alleen efficiënter,
maar zo geef je ook inhoud aan wat je maat
schappelijke roeping is. Naar de samenleving
en naar mensen in nood. Zo wordt samenwer
ken leuk en echt zinvol. En misschien heb ik
dat ook bij Impuls opgepikt: wat zijn de resul
taten op je corebusiness? Maak maar eens een
jaarrekening op van de werken van barmhar
tigheid die zijn uitgevoerd."
Samenwerken tussen kerken. Heeft dat niet een
hoog 'I have a dream'gehalte?
„Nee, het is echt reëel. Ik zie dat er een nieu
we creativiteit aan het groeien is. Dat leeft
breed door alle kerken heen: de protestantse,
de reformatorische, de evangelische en de ka
tholieke kerk. Wat dat betreft is de komst van
paus Franciscus een godsgeschenk voor alle
kerken. Zijn boodschap van eenvoud en zijn
onvoorwaardelijke keus voor armen inspire
ren iedereen. Hij raakt aan de kern: wat is het
om volgeling van Christus en zijn kerk te
zijn? Juist op diaconaal gebied kunnen protes
tanten, katholieken, reformatorische en evan
gelische kerken de handen ineenslaan. Ik weet
het: je komt dan al gauw aan heilige huisjes,
maar er moet te veel gebeuren aan de toe
komstbestendigheid van de kerk om alles los
van elkaar te blijven doen."
Vooruitstrevende ideeën.
„Ja, maar dat is misschien wel een van de be
langrijkste lessen die ik bij Impuls heb ge
leerd: je moet samenwerken. Er is geen ontko
men aan. Zo gaat het ook in Foodport, een van
de projecten die ik bij Impuls heb gedaan. De
Ik durf wel eens
een risico te nemen
door Ben Jansen
Arie van der
Maas is in 1965
geboren in Oos-
terland. Na de
havo in Zierik-
zee en het vwo
in Goes studeer
de hij theologie
in Utrecht.
In 1990 werd
hij plaatsvervan
ger in Rotter-
dam-Charlois.
Begin 1993
trad hij aan als
predikant in
Hoek. Zeven
jaar later nam
hij een beroep
aan in Wemel-
dinge.
in januari 2008
begon hij bij
Economische
Impuls Zeeland.
Nu is hij weer
predikant.
Van der Maas
woont in We-
meldinge, is ge
trouwd en
heeft vier kinde-
