s
PZC
Welkom in de overtreffende trap
DUBAI
Oude vissersdorpen en
prachtige steden vol his
torie en cultuur. Vogels,
zeeschildpadden, otters
en oneindig veel vis. En
weinig Nederlanders. Op
naar Friuli-Venezia Giulia.
Vraag het je vrienden:
waar ligt Friuli-Ve
nezia Giulia? Ze we
ten het niet. De vo
gels weten het wel,
want twee keer per
jaar, in de lente en
in de herfst, strijken ze hier neer,
in deze meest oostelijke regio van
Noord-Italië. Deze regio grenst in
het noorden aan de Alpen, in het
oosten aan Slovenië, in het zui
den aan de Adriatische zee. Al
kan het een tijdje duren voordat
dit stuk Italië werkelijk de Adriati
sche Zee bereikt. De rivieren die
in de Alpen ontspringen, stromen
via het laagland naar de kust,
waaieren daar uit in een delta en
die ligt weer in de wonderschone
lagune van Marano. In dit lage wa
ter, dat zowel zout als zoet is, we
melt het van de vissen. Een ideale
plek dus voor trekvogels uit Scan
dinavië en Siberië om te broeden
en kracht op te doen voor de rest
van hun tocht.
Met een boot vanuit de badplaats
Lignano Sabbiadoro varen we
naar het natuurreservaat aan de
ren. Of naar Wenen! We huren er
fietsen en een barbecue bij, en
krijgen als bonus korting op lig
geld, restaurants en golfbanen.
Vandaag gaan we eerst nog naar
het natuurreservaat Valle Canal
Novo, een paradijs van rietlanden
en zandbanken voor de kust van
het traditionele vissersdorpje Ma
rano Lagunare. Overal ganzen,
zwanen, eenden, bevers en zee
schildpadden. En de vis springt
gewoon uit het water omhoog.
In het centrum van Marano Lagu
nare is het stil. Een visser ontwart
zijn netten, de klok in de kerkto
ren slaat twaalf uur, etensgeuren
uit de huizen vertellen dat hier
tussen de middag nog warm
wordt gegeten. We krijgen trek
en gaan een van de restaurantjes
binnen. En kiezen natuurlijk voor
vis, verse zeeduivel.
In de avond bereiken we Grado,
van oorsprong een arm eiland op
de grens van de zee en de lagune.
Maar eenmaal verbonden met het
vasteland werd het een bloeiende
en gezellige toeristenplaats. In de
tijd van de Romeinen was Grado
de haven van Aquileia, een belang
rijke Romeinse stad die wat noor
delijker ligt, maar waarvan de ha
ven was verzand. Aquileia was
het knooppunt tussen oost en
west. Nu staat de stad op de We
relderfgoedlij st van Unesco. Van
wege de Romeinse opgravingen
en de mozaïekvloer in de basiliek.
Stel je voor, deze is uit de vierde
eeuw en kwam pas in 1909 onder
een andere vloer tevoorschijn. De
oppervlakte is ongeveer 760 vier
kante meter, de grootste
oud-christelijke mozaïekvloer in
Europa. De afbeeldingen op de
vloer zijn vooral symbolisch. Het
zijn bijbelse taferelen en allegorie
ën; ik zie lonas in de walvis, de
niet te ontwarren knoop van Salo
mon, portretten van belangrijke fi
guren. Bij de ingang is een ge
vecht te zien tussen de haan en
de schildpad, ofwel tussen God
en de duivel. Ook toen al: strijd
en dilemma's. Maar als je door de
lagune van Marano vaart, door de
wetlands fietst, langs de rietkra
gen vol kikkers, roerdompen en
reigers wandelt, heb je daar even
helemaal geen last van.
Rome
WAAR EN WAT
monding van de rivier Stella. Tak
ken en palen geven de vaargeulen
aan, want gemiddeld is het hier
maar een meter diep. Ook staan
er langs de vaargeulen richting
aanwijzers: Venetië, Triëst, Gra
do. Soms passeren we een drij
vend altaartje, of een boei waarop
Maria dobbert, 's nachts verlicht
dankzij kleine zonnepaneeltjes.
De lagune is 32 kilometer lang en
gemiddeld 5 kilometer breed. Je
raakt er gemakkelijk de weg
kwijt, of loopt vast, dus we heb
ben een vaarkaart mee. Naarmate
we dieper de delta invaren, wor
den de geulen smaller en komen
we langs de casoni, de rieten hut
jes waarin vissers in vroeger tij
den overnachtten. Ze worden nu
verhuurd als vakantiehuisjes. Je
krijgt er meteen een visvergun
ning bij. Totale stilte hier, prachti
ge wolken, ruisend riet. En weids!
Alsof er geen andere wereld be
staat dan deze.
Verder stroomopwaarts bereiken
we het plaatsje Precenicco, waar
we onze motorboot omruilen
voor een boot met slaapplaatsen.
We kunnen van hieruit zomaar
op eigen kracht Venetië binnenva-
ANFQRA
Om met de auto van Utrecht in
Friuli-Venezia Giulia te komen,
ben je al snel 14 uur aan het rij
den. Vliegen kan natuurlijk ook.
Triëst is dan de meest logische
bestemming.
Meer weten over deze (redelijk
onbekende) regio? Kijk dan op
www.turismofvg.it.
De FVG-kaart geeft kortingen,
tips, gratis excursies, et cetera.
Kijk daarvoor op www.turism-
ofvg.it/FVG-Card.
De haven van Marano Lagunare.
Kleine foto: Over het water naar
Triëst of Venetië.
foto's Willemijn Bos.
Dobberen in de
lagune van Marano
door Willemijn Bos
reageren?
reizen@depersdienst.nl
Friuli-Venezia Giulia
OOSTENRIJK
SLOVENIË
