Het project Aantrekkelijk Oostburg
krijgt, na een valse start, steeds
meer draagvlak in het stadje.
66 De focus lag eerst
te veel op stenen.
Daarom zijn we
een andere weg
ingeslagen
66 De ondernemers
spreken veel meer
met één mond dan
een aantal jaar
geleden
28 ZEELAND
AANPAK BEVOLKINGSKRIMP
De bevolkingskrimp
in Zeeland: de poli
tiek zit ermee in de
maag. Want bedenk
maar eens een oplos
sing voor vergrijzing, wegtrekken
de jongeren, verlies van dienstver
lenende instanties en leegstand
van huizen en winkels. In het Slui-
se gemeentehuis werd dan ook op
getogen gereageerd toen, na een
flinke lobby, het Rijk drie jaar ge-
leden besloot flink mee te betalen
aan een omvangrijk plan voor
Oostburg. De West-Zeeuws-
Vlaamse centrumkern met zo'n
vijfduizend inwoners heeft, meer
nog dan omringende plaatsen, te
maken met problemen. Er staan
relatief veel oude, goedkope
huur- en koopwoningen, terwijl
er juist vraag is naar huizen uit
een wat duurder segment. Ge
volg: Oostburg werd steeds min
der aantrekkelijk als woonkern,
winkeliers bleven weg, waardoor
zowel wijken als centrum er
steeds minder uitnodigend uit
gingen zien.
De minister besloot anderhalf mil
joen euro en ambtelijke onder
steuning in het project Aantrekke
lijk Oostburg te stoppen, en ste
denbouwkundige Peter Kuenzli
een plan te laten maken. Het Slui-
se gemeentebestuur leek een beet
je te worden meegezogen in de
ambities van het Rijk. Anders is
toch niet te verklaren dat ze naar
buiten bracht de komende tijd
honderd tot honderdvijftig wonin
gen uit de markt te willen ne
men: zowel huurhuizen als parti
culiere woningen. Die zouden ver
vangen moeten worden door min
der huizen met een hogere waar
de.
Al snel wilde het gemeentebe
stuur daarom de 'wet voorkeurs
recht' op 25 oudere huizen in de
Callenfelsstraat en Van Houtest
raat opleggen. Mensen moesten
dan, als ze hun huis wilden verko
pen, die eerst aan de gemeente
aanbieden. Het leidde tot onrust
in Oostburg, waar eigenaren van
oudere woningen zich afVroegen
wanneer zij aan de beurt waren
en of investeren nog wel zin had.
De ambities bleken veel te hoog.
Los van het gebrek aan draagvlak
voor de plannen bleken ze onbe
taalbaar. De beschikbare tien mil
joen euro (van Rijk, provincie en
uit de eigen kas) bleek bij lange
na niet toereikend. De toch al aan
wezige scepsis werd nog groter
toen in de zomer van 2011 het pro
jectteam - bestaand uit vertegen
woordigers van overheden, Rabo
bank, zorg en woningcorporatie -
zelfstandig met een bericht naar
buiten kwam dat de beoogde loca
tie van nieuwe gebouwen, zoals
een mfc en zorgcentrum De
Burght, gewijzigd was. Raadsle
den buitelden over elkaar heen
om hun boosheid te laten blijken
en belegden een extra vergade
ring, waarin projectwethouder
Peter Ploegaert diep door het stof
moest. Aantrekkelijk Oostburg,
dat alleen kan slagen als het breed
gedragen wordt, leek al verloren
voordat er ook maar iets was ge
beurd.
Het colLege trok lering uit de ge
maakte fouten. Het recht op koop
van de 24 woningen werd inge
trokken en de regierol werd bij B
en W gelegd; de stuurgroep veran
derde in een adviesgroep. Daar
naast werd de focus verlegd. „Die
lag aanvankelijk te veel op gebou
wen en stenen", kijkt wethouder
Ploegaert nu terug. „Bovendien
raakten we het privé-bezit van
mensen. Dat ligt heel gevoelig.
Daarom zijn we bewust een ande
re weg ingeslagen."
Het 'nieuwe' Aantrekkelijk Oost
burg focust zich meer op de men
selijke maat. Het eerste initiatief
waar inwoners van het stadje echt
iets aan hadden, was de invoering
van een subsidieregeling voor
Oostburgenaren die hun woning
energiezuiniger wilden maken.
Vele tientallen mensen maakten
er gebruik van. „Samen hebben
die hun huizen voor een paar mil
joen euro verbeterd; een veelvoud
van de subsidie van ruim drie ton
die erin is gegaan", verklaart Ploe
gaert.
Voor een ommekeer zorgde een
bijeenkomst in het Ledeltheater,
april vorig jaar. Onderzoeker Ge
rard van Keken, ingehuurd door
Aantrekkelijk Oostburg, verraste
de bezoekers met de uitkomsten
van een onderzoek naar de identi
teit van het stadje, en koppelde er
meteen de organisatie van een
'aardappelfestival' aan vast: de eer
ste geschreven bronnen over de
aardappel zijn immers afkomstig
uit Oostburg. Verschillende werk
groepen van bewoners zetten
hun schouders onder de organisa
tie van het meerdaagse feest, dat
afgelopen jaar opging in een vier
daags Eenhoornfestival, ver
noemd naar het symbool van 'de
Eenhoornstad'. De bewoners lie
ten zich ook van hun beste kant
zien tijdens een reddingsactie
voor de plaatselijke watertoren,
waarvoor ze geld bijeen sprokkel
den.
Dankzij dergelijke initiatieven
werd Aantrekkelijk Oostburg tast
baar voor elke inwoner van het
stadje. Daar komt bij dat de eerste
veranderingen op straat ook zicht
baar worden. Woongoed
Zeeuws-Vlaanderen sloopte 24
huizen aan de Van Ostadestraat,
en bracht er groen voor terug. De
gemeente en Woongoed starten
daarnaast een 'klushuizenproject'.
Verouderde woningen zijn te
koop voor tienduizenden euro's
onder de marktwaarde, en kopers
krijgen de plicht de woningen -
met deskundige hulp - op te knap
pen. Twee van de drie eerste klus-
huizen zijn inmiddels verkocht.
Ook werd, na jaren wachten, het
nieuwe zorgappartementencom-
plex De Burght op het Ledelplein
afgelopen maand opgeleverd. En
in 2014 wordt begonnen met de
bouw van een multifunctioneel
centrum, waar onder meer twee
van de drie Oostburgse basisscho
len onderdak krijgen. Er worden
regels opgesteld voor de aanpak
van verpaupering en leegstand,
en er is een plan om de wederop
bouwarchitectuur meer onder de
aandacht van bezoekers te breng
en.
Natuurlijk zou een aantal van ge
noemde projecten ook doorgang
hebben gevonden zonder Aantrek
kelijk Oostburg. „Maar door ze on
der die paraplu te scharen, kun
nen we samenhang aanbrengen
in de al bestaande én nieuwe pro
jecten", legt Ploegaert uit.
Een belangrijke rol is daarbij weg
gelegd voor de Oostburgse onder
nemers. Voor de plannen voor het
centrum is hun steun onontbeer
lijk. „De ondernemers spreken
veel meer met één mond dan een
paar jaar geleden", verklaart Ploe
gaert. „Je merkt dat de ontwikke
lingen hen als het ware dwingen
samen na te denken over de toe
komst."
Het leidde onder meer tot de in
voering van een investerings
fonds, in de vorm van reclamebe
lasting. De opbrengst wordt door
werkgroepen van de onderne
mers zelf besteed, al heeft de ge
meenteraad er wel het laatste
woord over. Verder denken de on
dernemers mee over de doorgaan
de route door het centrum. Ook
bij het verplaatsen van winkels
uit de 'aanloopstraten' naar het
centrum zijn de winkeliers nauw
betrokken. Er komt een vereni
ging van vastgoedeigenaren, die
daar specifiek naar kijkt. „Als ge
meentebestuur proberen wij daar
op aan te sluiten", verklaart Ploe
gaert. „We kijken nu of we het
mogelijk kunnen maken grond en
gebouwen binnen Oostburg te
ruilen. Een ondernemer die stopt
en weg wil uit het centrum, zou
van pand kunnen ruilen met een
startende ondernemer die nu bui
ten het centrum zit. We moeten
dat allemaal nog uitwerken, maar
het begin is er."
Natuurlijk, al die plannen kosten
handenvol geld. Nu hoeft niet al
les uit de pot voor Aantrekkelijk
Oostburg te worden betaald,
maar de kleine 10 miljoen euro
die nu beschikbaar is, is niet vol
doende om alle ideeën ten uit
voer te brengen. „Van dat geld zal
een groot deel nodig zijn voor re
novatie van het centrum", beseft
Ploegaert. Aantrekkelijk Oostburg
heeft echter een lange looptijd.
„We hopen dat potje dus ook re
gelmatig aan te kunnen vullen.
En anders moeten we prioriteiten
stellen.
Alles wat we dankzij dit project
extra kunnen doen, is gewoon
meegenomen. Als je het zo be
kijkt, is er al héél veel gebeurd."
Aantrekkelijk Oostburg
Wethouder Peter Ploegaert
door Martijn de Koning
Woongoed Zeeuws-Vlaanderen sloopt tientallen huizen in Oostburg. De
corporatie doet er voor 10 miljoen euro 'onrendabele investeringen'.
foto Peter Nicolai
Wethouder Peter Ploegaert
Het gemeentehuis: een voorbeeld van de wederopbouwarchitectuur waar
mee het gemeentebestuur Oostburg graag wil promoten.
foto Mark Neelemans
