Bovenstem; oerzang is immaterieel erfgoed
SERVICE 33
kerkdiensten
on m ken werk
Het psalmzingen met
de bovenstem is vo
rige maand erkend
als immaterieel erf
goed. Het gaat hier
om een unieke zangcultuur. Het
verschijnsel wordt in Zeeland ook
wel 'de vrieën alt' genoemd.
Begin jaren zestig schafte mijn va
der een simpele platenspeler aan.
Tot de eerste plaatjes behoorden
exemplaren van de serie Genemui-
den Zingt. Die bevatten voorname
lijk psalmgezang uit de berijming
van 1773. Met die opnames was
iets bijzonders aan de hand. Bij di
verse psalmen hoorde je de boven
stem. Het gaat om de traditie
waarin de mannen een tandje ho
ger zingen. Dat geeft het gezang
een bijzondere kleur. De Her
vormde gemeente van Genemui-
den is zeer bekend om deze zing
trant. De 'vrieën alt' is echter ook
in Zeeland geworteld. Zo kun je
in diensten van bevindelijke ker
ken nog altijd de bovenstem ho
ren zingen.
Toen het Nederlands Centrum
voor Volkscultuur en Immaterieel
Erfgoed de bovenstem tot immate
rieel erfgoed verklaarde herinner
de ik mij, ooit opnamen te heb
ben gemaakt van psalmgezang op
een SGP-partijdag. Na enig zoe
ken vond ik een oud cassetteband
je. Uit aantekeningen op het hoes
je bleek dat de opnamen in februa
ri 1975 zijn gemaakt op de jaarlijk
se partijdag van de SGP. Daar
werd a capella gezongen. Duide
lijk is te horen hoe dat ging. Na
dat de spreker een lied opgaf zette
de achterste rij in. Dan golfde het
gezang als een golf naar voren.
Een koor van ruim duizend man
nen. Daar bovenuit klonk de bo
venstem. Je kunt het mooi of le
lijk vinden (zelfben ik een fan),
feit is dat dit een soort authen
tieke oerzang is.
Toen ik het bandje gevonden had,
rees de vraag of er nog wat op
stond. Collega Walter Geeraert,
technisch/digitaal wonderkind
kwam met een bevestigend ant
woord. De opnames hadden de
tand des tijds prima doorstaan.
Walter zette het op cd. Het resul
taat is nu hoorbaar via Monniken
werk, naast opnames van de bo
venstem in Tholen en Rijssen.
Die is daarop trouwens beter hoor
baar dan op die van de SGP.
Op het weblog de column 'Jonge
ren in de politiek' van Ajan Beek
man. De jeugd is ondervertegen
woordigd, terwijl de politiek vol-
gens Beekman juist behoefte
heeft aan jonge honden.
ZATERDAG 28 DECEMBER 2013
BEVELANDEN
Baarland Nederlandse Hervormde Kerk
10.00 uur ds Smink;
Biezelinge Protestantse Gemeente 10.00
uur ds Vlaming;
Christelijke Gereformeerde Kerk 10.00
uur ds Trimp en 17.00 uur ds De Haan;
Borssele Protestantse Kerk 10.00 uur
dhr van den Berg;
Colijnsplaat Protestantse Gemeente
10.00 uur ds Spaans;
Driewegen Protestantse Kerk 10.00 uur
ds Meulensteen;
Goes Protestantse Gemeente Grote Kerk
10.00 uur ds Kapelle;
Oosterkerk 9.30 uur ds Kamermans;
De Hoogte 10.00 uur ds de Groot;
Bethelkerk 18.30 uur dhr Goemaere;
Ter Valcke 10.00 uur ds Mesu;
Ziekenhuis ADRZ 10.00 uur past Van Roe
kei;
Hervormde gemeente De Levensbron
10.00 uur en 17.00 uur ds de Koeijer;
Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt 9.30
uur ds Weststrate en 16.30 uur ds Bijzet;
Gereformeerde Kerk Nederland 9.30 en
16.30 uur kand Heres;
Christelijke Gereformeerde Kerk 10.00
uur ds Hakvoort en 17.00 uur ds Sche-
nau;
Vrije Evangelische Gemeente 10.00 uur
10.00 uur dhr van de Berg en 18.30 uur
dhr Goemaere;
Doopsgezinde Gem./Vrijzinnig Herv.
geen dienst;
Leger des Heils 10.00 uur majoor van
Vuuren;
Kerkgenootschap Huis van Elia 13.15 uur
dienst;
Evangelische Gemeente Rafael Goes
10.00 uur samenkomst;
Rooms-Katholieke Kerk za 19.00 uur
past van Hees zo 11.00 uur past Brooij-
mans;
's-Gravenpolder Protestantse Kerk
10.00 uur ds Cammeraat;
Hansweert Nederlandse Hervormde
Kerk 10.00 uur mevr Rijke;
Rooms-Katholieke Kerk 11.00 uur past
van Hees;
's-Heer Abtskerke Protestantse Gemeen
te 10.00 uur mevr. Roggeband;
's-Heer Arendskerke Protestantse Kerk
10.00 uur ds van Manen;
Vergadering van Gelovigen zon. 10.00
uur;
's-Heerenhoek Rooms-Katholieke Kerk
9.00 uur past Buijssen;
's-Heer Hendrikskinderen Protestantse
Gemeente 10.00 uur ds Wisse;
Heinkenszand Protestantse Gemeente
(Dorpskerk) 10.00 uur ds Wisse;
Rooms-Katholieke Kerk 9.00 uur past
Brooijmans;
Hoedekenskerke Protestantse Gemeen
te 10.00 uur kerkenraad;
Kamperland Protestantse Gemeente
9.30 uur ds Kakes;
Kapelle Nederlandse Hervormde Kerk
10.00 uur dhr Scheele Goedhart;
Kattendijke Nederlandse Hervormde
Kerk 10.00 uur dhr Slabbekoorn;
Kloetinge Protestantse Kerk 10.00 uur
ds Van den Broeke;
Kortgene Protestantse gemeente 11.00
uur ds den Hollander;
Krabbendijke Nederlandse Hervormde
THOLEN
Oud-Vossemeer Hervormde Gemeente
10.00 uur ds De Graaf en 18.30 uur
kand. Antes;
Gereformeerde Kerk 10.00 uur ds Luijk;
Rooms-Katholieke Kerk zo 9.30 uur vie
ring;
Sint Annaland Hervormde gemeente
10.00 uur van Trigt en 18.00 uur kand de
Wilde
Sint Maartensdijk PKN 10.00 uur ds
Meeuwissen en 19.00 uur ds van Beek;
Tholen Christelijke Gereformeerde Kerk
10.00 uur leesdienst en 18.30 uur ds
Den Boer;
Immanuel 10.00 uur ds van Rootselaar;
Kerkdiensten uit alle regio's op
www.pzc.nl/monnikenwerk
Kerk 9.30 uur ds Catsburg en 18.00 uur
ds van Oordt;
Gereformeerde Kerk 9.30 dhr Huiskes en
14.30 uur dhr Kornaat;
Protestantse Gemeente 9.30 uur ds Rie-
mens;
Kruiningen Protestantse Gemeente 9.30
uur dhr Moree;
Hersteld Hervormde kerk 9.30 en 18.30
uur ds Blankers;
Kwadendamme Rooms-Katholieke Kerk
10.45 uur past Voordeckers;
Lewedorp Protestantse Kerk 10.00 uur
ds Van de Maas;
Rooms-Katholieke Kerk 10.30 uur past
Buijssen;
Nieuwdorp Protestantse Kerk 10.00 uur
ds de Graaf;
Nisse Protestantse Gemeente 10.00 uur
dienst
Oudelande Nederlandse Hervormde
Kerk 10.00 uur ds Hoogendoorn;
Ovezande Rooms-Katholieke Kerk* 9.30
uur past Voordeckers;
Rilland-Bath PKN 10.00 uur ds Broere;
Vrije Evangelische Gemeente 10.00 uur
br Cappon;
Rooms-Katholieke Kerk 9.30 uur past
Van Hees;
Schore Nederlandse Hervormde Kerk
dienst in Hansweert;
Waarde Nederlandse Hervormde Kerk
10.00 uur kand. Van Stuijvenberg;
Wemeldinge Protestantse Kerk 10.00
uur dhr Jansen;
Vrije Evangelische Gemeente 10.00 uur
br Tulling;
Wilhelminadorp Protestantse Gemeente
10.00 uur ds v.d. Putte;
Wissenkerke Protestantse Kerk 10.00
uur ds Davidse;
Wolphaartsdijk Protestantse gemeente
10.00 uur ds Baggerman;
Yerseke Hervormde Gem. Rehoboth
9.30 uur ds de Borst en 17.00 uur ds Jon-
geneel;
Gereformeerde Kerk 9.30 uur ds Bijman
en 14.30 uur ds Weststerneng;
Vrije Evangelische Gem. 10.00 uur br
Dronkers;
door Willem Staat
Arjan Beekman
www.pzc.nl/monnikenwerk
