Balkan zucht onder wintersmog
Adviseur oud-premier Libanon opgeblazen
BUITENLAND 7
6i De wetten zijn er wei,
maar het probleem zit
in de handhaving
Dikke bruingrijze wolken van
hout- of kolengestookte kachels
zijn een vertrouwd beeld in deze
regio in december. Veel mensen,
ook in de grote steden, hebben
geen centrale verwarming. Daar
bovenop komen de gassen van au
to's zonder katalysator, kolencen
trales en andere industrieën.
Deze winter is het wel heel erg.
Hier en daar kun je letterlijk de
overkant van de straat niet zien
door de dikke rook. Vluchten zijn
afgelast en al meerdere malen zijn
hele vliegvelden gesloten.
Meteorologen wijzen op het ge
brek aan wind en de stabiele tem
peraturen, waardoor de luchtver
vuiling zich niet kan verspreiden.
Bovendien zijn veel steden ge
bouwd in valleien, wat de lucht-
circulatie moeilijker maakt.
In Bulgarije hebben maar liefst
veertien steden een luchtvervui
ling die boven acceptabele nor
men ligt. In Bosnië zijn steden als
Sarajevo, Zenica en Tlizla het
zwaarst getroffen. Skopje spant de
kroon: hier zijn torenhoge ni
veaus gemeten van fijnstof PMio.
Dat is fijnstof waarvan de deeltjes
kleiner zijn dan 10 micrometer.
Behalve het advies om niet onno
dig naar buiten te gaan, worden
in heel wat steden ook de straten
natgespoten om het stof te doen
neerdalen. Verder is het vooral ho
pen dat de wind opsteekt.
In Griekenland wil de regering op
koude dagen gratis stroom ver
strekken aan arme mensen, om
die te ontmoedigen een houtka
chel te gebruiken. Dergelijke plan
nen hebben de noorderburen nog
niet. Zelfgestookte kachels zijn
ook maar een deel van het pro
bleem in Skopje. Elektrische ka
chels of stadsverwarming, overal
sterk in opkomst, zorgen dan mis
schien thuis voor een schone
schoorsteen, maar de vervuiling
wordt verplaatst naar elders in de
stad. Inefficiënte centrales voor
stadsverwarming en elektriciteit
behoren tot de grootste vervuilers
in de regio. Vervuiling door kolen
centrales kost in Bulgarije bijvoor
beeld drie keer zoveel levens als
het toch al hoge aantal slachtof
fers van verkeersongelukken,
schat Greenpeace.
In diverse kleinere steden wordt
al geëxperimenteerd met alterna
tieve stadsverwarming. Met name
biomassa is een favoriet. Het zal
echter nog jaren duren voor zulke
technieken op echt grote schaal
kunnen worden toegepast, zeg
gen experts.
Op de lange termijn hebben veel
mensen hun hoop gevestigd op
Europese regelgeving. Toetreding
tot de EU brengt strenge regels
mee over luchtvervuiling. In Kroa
tië, EU-lid sinds juli, vallen de
problemen mee. Het grensover
schrijdende karakter van de lucht
vervuiling relativeert die zege
ning echter: de lucht in de Kroati
sche stad Slavonski Brod wordt
dezer dagen zwaar vervuild door
een raffinaderij over de grens in
Bosnië. En de problemen in Bulga
rije, EU-lid sinds 2007, tonen aan
dat regelgeving niet alles oplost.
„De wetten zijn er wel", merkt de
Bosnische meteoroloog Ernis
Omercic droogjes op in lokale me
dia. „Het probleem zit in de hand
having. Ik ken niemand wiens au
to een technische keuring heeft
gehad."
Door de explosie vielen daarnaast
zo'n zeventig gewonden en ont
stond veel schade.
Chatah was een naaste adviseur
van ex-premier Saad Hariri. Die
wees meteen met de beschuldi
gende vinger naar de pro-Syri-
sche sjiitische Hezbollah-bewe-
ging. De manier waarop de aan
slag werd gepleegd - een autokon
vooi dat wordt opgeblazen met
een autobom - lijkt ook al op de
manier waarop op 14 februari
2005 Hariri's vader, ex-premier
Rafik Hariri, werd vermoord.
Die aanslag wordt onderzocht
door het Hariri-Tribunaal in Leid-
schendam, het eerste internationa
le terrorismetribunaal. Daar be
gint op 16 januari het eerste pro
ces. In die zaak gaat het om vier
verdachten van de aanslag bijna 9
jaar geleden, waarbij in totaal 23
mensen om leven kwamen. De
voorvluchtige verdachten zijn ver
bonden aan Hezbollah, dat hun
de hand boven het hoofd houdt.
Volgens Saad Hariri zouden de
Ex-premier Hariri wees met
de beschuldigende vinger
naar de pro-Syrische
Hezbollah-beweging
mensen die verdacht worden van
de moordaanslag op zijn vader,
ook achter de aanslag van giste
ren kunnen zitten. De Libanese
premier Najib Mikati was stelli
ger: „Degenen die Chatah gedood
hebben, zijn dezelfden die Rafik
Hariri hebben gedood."
Chatah zelf schreef in een van
zijn laatste Tweets voor de aan
slag: „Hezbollah oefent sterke
druk uit om zich soortgelijke
macht op de terreinen veiligheid
Hezbollah en Syrië hebben
elke verantwoordelijkheid
voor de aanslag van de
hand gewezen
en buitenlandse politiek toe te ei
genen als Syrië vijftien jaar lang
in Libanon heeft genoten." Daar
mee zinspeelde de politicus op de
tijd van 1990 tot 2005, toen Syri
sche troepen in het land waren ge
stationeerd. Dat was onderdeel
van de vredesregeling waarmee
een einde werd gemaakt aan de
Syrische burgeroorlog (1975-
1990). Aan de militaire aanwezig
heid van Syrië kwam een einde
na massale betogingen. Toch bleef
de invloed van Damascus in Liba
non ook na de aftocht groot, me
de dankzij zijn bondgenoot Hez
bollah. Hezbollah heeft, net als Sy
rië, elke verantwoordelijkheid
voor de aanslag van gisteren van
de hand gewezen en noemde de
aanslag een 'gruwelijke misdaad'.
Bommelding
Antwerpen CS
Het centraal station van Ant
werpen is vrijdag ontruimd
geweest na een bommel
ding die bij de Nederlandse
politie binnenkwam. Het
station is iets na 14,00 uur
weer vrijgegeven. Een bom
is niet gevonden. De Bel
gische spoorwegen (NMBS)
en spoorwegbeheerder Inffa-
bel hebben dat latén weten.
Tientallen strijders
dood in Syrië
Het Syrische leger heeft ze
ker 60 islamistische strij
ders gedood door hen in een
hinderlaag te laten lopen.
Dat meldde het Syrische Ob
servatorium voor Mensen
rechten gisteren. De staatste
levisie in Syrië sprak van 150
gedode opstandelingen. De
slachting vond plaats ten
noorden van Damascus.
w
Zuid-Sudan belooft
staakt-het-vuren
De regering van Zuid-Sudan
heeft beloofd zich in te span
nen voor een staakt-het-vu-
ren. Dat lieten bemiddelen
de buurlanden van Zuid-Su
dan gisteren weten. Ze rie
pen oppositieleider Machar
op dezelfde belofte te ma
ken. De buurlanden willen
dat de strijdende partijen
snel vredesoverleg houden.
Zwerver beroofd
van kilo goud
Dieven maakten een kilo
goud buit bij de overval op
een 86-jarige rijke maar dak
loze bedelaar in Vietnam.
Het goud heeft een waarde
van 30.000 euro. Waarom de
steenrijke man op straat leef
de is onduidelijk. Hij zou na
een ruzie in de familie zijn
vertrokken. De vijf dieven
zijn inmiddels gearresteerd.
Duitsland te gul
voor asielzoekers
De Servische premier Ivica
Dacic vindt dat Duitsland
asielzoekers te veel geld
geeft, meer dan een gemid
deld maandsalaris in Servië.
Uit dat land komen veruit
de meeste aanvragen voor
asiel in Duitsland. Dadic
vreest dat als dat zo blijft,
Duitsland weer een visum
plicht voor Serviërs invoert.
ZATERDAG 28 DECEMBER 2013
door onze correspondent
Joost van Egmond
BELCRAOO - Zwangere vrouwen en
bejaarden kunnen dezer dagen
maar beter binnenshuis blijven, ad
viseert het bestuur van de Macedo
nische hoofdstad Skopje. In andere
steden in de regio is het niet veel
beter: de Balkan dreigt deze winter
te stikken in de luchtvervuiling.
Ernis Omercic, meteoroloog
Een man probeert zich met een mondkapje tegen de luchtvervuiling in Skopje te beschermen, foto Georgi Licovski/EPA
BEIROET - Bij een aanslag met een
autobom in de Libanese hoofdstad
Beiroet kwamen gisteren oud-mi
nister van Financiën Mohamad Cha-
tah en vijf anderen om het leven.
ANTWERPEN
BEIROET
i
Jl
Riek Machar foto EPA
NAIROBI
HANOI
BELGRADO
