Advocaat Jan Vlug
riep op televisie
dat de rechtsstaat
beschermd moet
worden tegen
staatssecretaris
Fred Teeven.
En hij gaf de
moordenaar van
Marianne
Vaatstraeen
gezicht.
„Moordenaars en
verkrachters
blijven mensen."
4 SPECTRUM
66
66
ij wil hard wer
ken, maar liever
niet meer dan vijf
tig uur per week.
Hij is bevlogen
en kritisch. Wars
van ijdeltuiterij.
Dol op kunst en verre reizen. Het gro
te publiek leerde Jan Vlug (48) dit jaar
kennen als de advocaat van lasper S.,
de man die Marianne Vaatstra ver
moordde en dat dertien jaar geheim
hield. Vlug verbrak een jaar geleden
het stilzwijgen met een televisie
interview met nieuws over de beken
tenis van Jasper S. Tot verbijstering
van enkele vakbroeders. „De media-
aandacht was zo overweldigend groot.
Iedereen wilde wat weten, was aan
het zoeken of aan het gissen. Ik wilde
voorkomen dat er met chocoladelet
ters zou worden gesproken over 'Het
Monster van Oudwoude' en hem juist
een gezicht geven. Een ander gezicht
dan dat van een verkrachtende moor
denaar. Dat is volgens mij gelukt."
Vlug kreeg heftige kritiek. Hij had
nooit mogen vertellen dat zijn cliënt
de moord had gepleegd. Maar hij
kreeg veel meer bijval, van advocaten,
rechters, politici, politiemensen, psy
chiaters, journalisten en ga zo maar
door. Ondanks alles wat er is gebeurd,
noemt hij Jasper S. „een buitenge
woon aardige, fatsoenlijke, intelligen
te man, die ook een vreselijke moord
heeft gepleegd." Het is een voorbeeld
van zijn kijk op recht en onrecht.
De strafpleiter houdt kantoor in een
verbouwd pakhuis in Deventer. Hij
heeft alle tijd ingeruimd voor het in
terview. In zijn kantoor is Vlug omge
ven door kunst in alle kleuren en ma
ten. Aan de muur, op de grond,
staand, liggend. Het verraadt een gro
te passie. Maar kunst is ook een be
langrijke uitlaatklep om zijn hoofd
leeg te maken. „In kunst kun je je
heerlijk verliezen. Dan valt alles van
je af." Naast de kunst heeft Afrika zijn
bovengemiddelde belangstelling. Ook
daarvan zijn voldoende sporen in zijn
kantoor terug te vinden. Zoals mens-
grote, houten maskers. Hij bezocht
Mali, Burkina Faso en Gambia. De
mens en zijn gedrag blijven hem
boeien, waarmee hij toch snuffelt aan
de studie die hij niet koos: culturele
antropologie.
Na zijn middelbare schooltijd maakt
Vlug zich los van zijn beschermde en
risicoloze jeugd in Zaltbommel. Zijn
vader en moeder hadden een winkel
met huishoudelijke en luxe artikelen
en gereedschap. Zijn vader verkocht
op 53-jarige leeftijd de zaak nadat hij
een goed bod kreeg, in de wetenschap
Jasper S. is
een aardige,
fatsoenlijke,
intelligente
man, die
ook een
vreselijke
moord
heeft
gepleegd
Van Teeven
en Opstel
ten moet
alles
strenger en
zwaarder
terwijl de
criminaliteit
al jaren
afneemt
dat de Blokker zich een paar straten
verderop zou vestigen. Jan Vlug was
thuis de oudste en werkte vanaf z'n
twaalfde met veel plezier elke vrijdag
avond en zaterdag mee. Uitpakken en
prijzen. Hij leerde zo als jochie met al
lerlei mensen om te gaan en zich
dienstbaar op te stellen. „Je leert geen
uitspraken te doen waarmee je ie
mand op de tenen trapt. Dat hoor ik
nog steeds. Als ik Teeven zus of Tee
ven zo zeg, dan krimpt mijn vader in
elkaar. Ik heb een warme, stabiele
jeugd gehad in een door en door bur
gerlijk milieu. Ik heb als kind nooit
een hulpbehoevend iemand van dicht
bij gezien. Ook geen allochtonen,
junks, zwervers of armen."
Na de lagere school en het vwo ging
Vlug studeren in Nijmegen. Dat was
in 1984 letterlijk een stap in de grote
wereld; hij was de eerste in de fami
lie. Hij koos niet overtuigd voor rech
ten. Het moest in elk geval iets zijn
waarmee hij de kost kon verdienen.
Dat werd er thuis in gepompt. „Stel
dat het weer oorlog wordt. Dat hing al
tijd boven de markt bij ons thuis. Het
ging altijd over die oorlog.
„In Nijmegen vond ik alles even fan
tastisch, behalve de studie. Die heb ik
tot de laatste dag erg gevonden; saai
en taai, stapels papier, droog. Je moest
honderden arresten uit je hoofd ken
nen." Tot zijn eigen verbazing studeer
de hij na zeven jaar af, maar één ding
stond voor hem vast: hij zou nooit
iets juridisch gaan doen. Dat liep an
ders. Zijn beste vriend, die al een paar
jaar advocaat was, nodigde hem uit
voor een stage bij een advocatenkan
toor in Lelystad. Om het tenminste
toch even geprobeerd te hebben voor
dat hij alles overboord zette. Het
bleek een gouden greep: binnen een
paar dagen was Vlug verkocht. „Ik
kreeg een gehandicapte Marokkaanse
cliënt die ineens zonder uitkering zat.
Daar heb ik me op gestort en ineens
viel alles op zijn plek. Dankzij de goed
gevulde gereedschapskist uit Nijme
gen kon ik iemand die klem zat uit de
narigheid helpen. Ik vond het prach
tig en zag opeens samenhang. De pri
maire rechtsbron is gezond verstand."
De ommekeer was totaal. Het was in
eens advocaat of anders niets. Tegelijk
was de werkelijkheid schokkend. „In
ons gezin was de boze buitenwereld
buiten de deur gehouden. Nu zag ik
de narigheid overal en ontdekte ik dat
advocatuur over mensen gaat." In 1992
belandde Vlug als advocaat in Deven
ter. In 2003 begon hij voor zichzelf als
strafrechtadvocaat. Een paar jaar later
vormde hij met drie collega's een
maatschap.
„Strafrecht gaat niet over geld, maar
over mensen. Dat spreekt me aan.
Ook al zijn het moordenaars of ver
krachters, het zijn en blijven mensen.
Ik heb duizenden zaken voorbij zien
komen. Er zijn mensen die een leven
lang in de ellende zitten en vanaf hun
jeugd alleen maar misdaad gezien heb
ben. Sommigen zijn letterlijk alles
kwijt, hun vrouw, kinderen, huis. Af
en toe neem je iets mee naar huis. Dat
is zwaar, vooral als je het probleem
van je cliënt het jouwe maakt. Soms
heb ik wel het gevoel dat ik me er
drukker om maak dan de cliënt."
'Ik lieg nooit in
de rechtszaal'
door Anne Boer en Raymond Korse
H
