dynamiek, theater. „Fortuyn was natuurlijk een paradijsvo
gel. Je werd wakker als hij op de buis was. Pats, pats! Ad
Melkert, Hans Dijkstal, Thom de Graaf, je kon ze allemaal
voor elkaar inwisselen. Bij Fortuyn was er geen speld tus
sen te krijgen; hij had twintig jaar kunnen nadenken over
zijn analyses. Over bureaucratie, vreemdelingen, hervor
mingen bij de overheid. Hij doorbrak conventies en noem
de de beestjes bij hun naam."
Eerdmans meldde zich aan bij Fortuyn en mocht onmid
dellijk meedoen. Natuurlijk werd hij op zijn keuze aange
sproken. Fortuyn was de man van de outsiders, mateloos
populair bij lager opgeleiden, niet bij de gevestigde orde.
Eerdmans had na zijn studie bestuurskunde een interne
opleiding gevolgd bij het CDA, maar kon bij die partij zijn
draai niet vinden. „Ik vond dat zij een andere taal spraken.
Het ging me steeds meer tegenstaan. Ik weet nog dat Joop
Wijn, later staatssecretaris en minister voor het CDA maar
toen aankomend Kamerlid, mij belde en zei: 'Joost, Joost,
wat doe je nu, die man is een nareist!'. Zal allemaal wel,
Fortuyn was vaak met zichzelf bezig. Maar hij had ook goe
de ideeën."
Zijn aanvalsplan ligt klaar, zijn 'Holy Six'. De zes heilige
principes moeten van Rotterdam weer een leefbare stad
maken, weg uit de crisis en zonder segregatie. Speerpunt 1:
lagere lasten, zodat de koopkracht van de bewoners verbe
tert. Verder onderwijs, integratie, veiligheid, ouderen en
Oost-Europeanen. „We willen veel en we willen snel. En
we zijn ambitieuzer dan de PvdA." Zeker, ook de ongenu
anceerde roeptoeters die zijn radioprogramma graag bevol
ken zijn welkom. „Fortuyn zei over de extreem-rechtse ge
luiden: geef mij jouw stem maar, want ik kan er wat mee
doen. Ben ik met hem eens. Natuurlijk kan ik niet alle on-
derbuikgevoelens één op één vertalen, maar er is veel mo
gelijk. En er wordt te vaak in onmogelijkheden gedacht.
Soms moet je naar Den Haag om wetten te veranderen. Ik
snap het politieke systeem goed en weet dat je met alleen
rechtse oneliners geen zaken doet. Daarom zit ik er ook an
ders in dan Wilders, ik wil resultaat. Ik wil wat bereiken.
Bij mij geen verbod op hoofddoekjes in de tram, of een ver
bod op de Koran in de Tweede Kamer, allemaal niet reëel.
Je moet ook water bij de wijn doen. En je moet binnen lijn
tjes kleuren. In Avondspits gaat het soms wel eens buiten
de lijntjes en dat is mooi als je radio maakt, maar in de po
litiek heb je te maken met spelregels."
Dat wil niet zeggen dat vergaande voorstellen onmoge
lijk zijn, benadrukt hij. „Neem de Oost-Europeanen. Men
sen zeggen 'Joost wat jij wil kan helemaal niet, de poorten
voor hen sluiten'. Mag niet, kan niet. Wij zeggen: 'We
gaan het mogelijk maken'. Net als dat gebeurde in de Rot-
terdamwet, waarin gemeenten strengere vestigingseisen
kunnen stellen in bepaalde wijken. Het is niet altijd onmo
gelijk.'"
Wrijving geeft glans, mag hij graag zeggen. „Ik gedij
goed in een turbulente omgeving." Altijd al zo geweest.
Vroeger in Harderwijk ging het altijd, behalve over de
kerk, over politiek, de maatschappij. Praten zit in de fami
lie. Zijn moeder studeerde op latere leeftijd theologie en
preekte in een verpleeghuis. Zijn vader, van oorsprong een
vrij streng-gereformeerde ouderling maar nu een stuk mil
der in zijn geloof, is ondernemer, eentje van de gestampte
pot. „Zijn lijfspreuk is: doch dyn plicht en let de lju mar
rapje", zegt Eerdmans in het Fries, en laat een betekenis
volle stilte vallen. Grijnzend: „Dan weet jij wat ik bedoel."
Nee? „Doe je plicht en laat de lui maar kletsen. Nou, daar
kan ik ook wel wat mee"
Zijn jeugd lag in de gepolariseerde jaren tachtig, tijdens
de economische crisis, de megawerkloosheid, demonstra
ties tegen kruisraketten. „Je had van die folders van het
IKV, de vredesduiven van Mient-Jan Faber. Stop de kruisra
ketten. Die scheurden we doormidden en stopten we in
een enveloppe van het ICTO, het interkerkelijk comité
voor tweezijdige ontwapening, de rechtse variant. Hop in
de brievenbussen. Wij waren van liever een raket in je
tuin dan een Rus in de keuken."
Toen was voor hem Ruud Lubbers nog de maat der din
gen. Lubbers, de absolute macher, de man die tegen de
stroom in roeide. „Hij heeft mij politiek wakker geschud,
ik heb nog steeds heimwee naar hem. Hij kreeg dingen
voor elkaar. Het kabinet Lubbers/Van Aardenne was dé
grote inspiratie voor mij en bij ons thuis. Ik vind Lubbers
de beste premier aller tijden. Nog steeds. Hij stond sym
bool voor het ondernemerschap in de politiek. Dat is daar
na een hele tijd not done geweest. Politiek was geen be
drijf, burgers zijn geen klanten, zo mocht je dat niet zien.
Maar ik dacht: alles is bedrijfsmatig te bekijken en als je
vooruit wilt, moet je dat doen. Mijn vader en ik waren van
Lubbers, mijn oudste broer haalt mij rechts in."
Kan dat?
„Haha, ja, dat kan! Het blijkt te kunnen!" Hun grote in
spiratiebronnen zijn Telegraaf-columnisten Rob Hoogland
en Bob Smalhout, rechtse houwdegens. „En Leon de Win
ter, die is natuurlijk ook wel stevig, dat vind ik mooi. Zater
dagochtend sms'en we of we de column al uit hebben.
Wat vond je van Smalhout? Daarover zijn we het altijd wel
eens." Hij kijkt op zijn klok. Tijd is schaars, en hij is van
nature ongeduldig. De wethouder en de presentator van
Radio Roeptoeter hebben een volle agenda. En in de verte,
vijf haltes met de metro, ligt de skyline van Rotterdam.
foto Do Visser DC
JOOST EERDMANS CEBOREN 9 JANUARI 1971 IN HARDERWIJK WOONT IN
CAPELIE AAN DEN IJSSEL GETROUWD, 1 DOCHTER, 1 ZOON 2002 LPF FRAC-
TIE 2009 WETHOUDER LEEFBAAR CAPELLE 2009 PRESENTATOR BNR 2011
PRESENTATOR AVONDSPITS 2013 LIJSTTREKKER LEEFBAAR ROTTERDAM
DINSDAG 24 DECEMBER 2013
