Kaddish voor een buurt
30 MENINGEN
IT7E KEfóf/rt 2ë£MNP
Cor de Jonge
brieven
Herrie
Brandweer
Natuur
Groot Dictee
Groot Dictee 2
Marjan
Berk
Reactie op 'Herrie op de ic'. Ik wil
mijn bevindingen weergeven zo
als ik ze heb ervaren, na enkele da
gen en nachten in het ziekenhuis.
Door omstandigheden die nu niet
terzake doen, moest ik op de ic
worden opgenomen. Door de her
rie werd de 55 decibel ruim over
schreden. Zoals bekend staan de
deuren van de ic open. Ongeloof
lijk wat je 's nachts allemaal
hoort. Ik wil één voorbeeld noe
men. Er was een broeder die ruim
een uur bezig was om een dienst
te ruilen voor het weekend. Hij
heeft - denk ik - wel 6 personen
gebeld om van dienst te ruilen tot
hij uiteindelijk iemand te pakken
had. En dan nog het harde praten
en lachen.
In het artikel over de brandweer
mis ik de oorzaak van de kos
tenstijging met honderd procent
sinds 2005. Deze is zeker niet te
wijten aan de goede honorering
van de uitrukmedewerkers. Zij
staan met de 'voeten in de mod
der'. Deze organisaties zijn top
zwaar; een overbodig zwaar be
taald kader. Zij genieten van gou
den randvoorwaarden. Zij hou
den zich niet bezig met de uitvoe
ring maar zijn verworden tot bu
reau-, vergader- en beamertijgers.
Zij produceren mooie boekwer
ken en gaan naar congressen,
liefst in het buitenland. Dit is ove
rigens aan de orde in veel organi
saties. Denk aan de gezondheids
zorg. Het lijkt de tijdgeest te zijn
die niet te doorbreken is.
Wat Christan Labee zegt in haar
interview met de kop: 'Identifi
ceer je niet met je beperkingen'
dwingt respect af. Er spreekt gro
te gedrevenheid en betrokken
heid uit en een zeer realistische
kijk op de huidige situatie in de
zorg. Als je dan de pagina van de
krant omslaat lees je 'Provincie
neemt natuurtaken over'. Even
hoopte ik dat er zou staan: 'provin
cie neemt zorgtaken over', maar
nee, de Zeeland koopt voor 25,6
miljoen euro aan grond van het
rijk voor natuurbeheer. 25,6 mil
joen gemeenschapsgeld dat veel
en veel beter besteed zou kunnen
worden. Bijvoorbeeld door het ac
tiviteitencentrum aan de Haar-
manweg in Terneuzen open te
houden.
Ging de jury bij de voorronde van
het Groot Dictee der Nederlandse
taal al in de fout door 'messing oli
fanten' goed te keuren (volgens
de richtlijnen moet het 'messin
gen olifanten' zijn), in de finale
die woensdagavond op tv was te
zien, ging het opnieuw mis om
dat de jury over het hoofd had ge
zien dat 'koffie gedronken' vol
gens het Groene Boekje aaneenge
schreven moet worden. Bij de uit
leg van het dictee werd dit dan
ook niet als aandachtspunt aange
duid. Het is duidelijk dat dergelij
ke missers van grote invloed kun
nen zijn op de einduitslag. Zo
zijn bij de voorronde deelnemers
met één fout geselecteerd voor de
finale, terwijl zij die de juiste keu
ze hadden gemaakt, kansloos wa
ren. In de finale was het zelfs mo
gelijk geweest dat de nu als twee
de geëindigde er met de hoofd
prijs vandoor was gegaan. Al met
al een onbevredigende gang van
zaken, veroorzaakt door een ge
brekkige controle van het dictee
vooraf.
Wat een geweldige aanvulling op
het bestaande stramien van het
Groot Dictee: de grammatica en
de kromtaal als extra valkuilen
voor de zweterige deelnemers. De
nadruk op de vaak zinloos correc
te spelling wordt verlegd naar de
betekenis en begrijpelijkheid van
de gebruikte taal, mijn compli
menten voor deze vondst. Daarbij
vallen echter twee dingen op. Ten
eerste heeft Kees van Kooten er
tientallen jaren aan gewerkt om
de uitbanning van de kromtaal
noodzakelijk te maken. Zijn tek
sten (bijvoorbeeld in "Koot
droomt zich af') staan bol van de
vermakelijke kromtaal en niet zel
den zijn die kromme uitdrukkin
gen deel uit gaan maken van de
Nederlandse taal. Nu probeert hij
die kromtaal de wereld weer uit
te helpen. Hij komt hiermee op
gelijke hoogte met de fietsenma
ker die kopspijkers strooit om
daarna te verdienen aan het plak
ken van lekke banden. Ten twee
de als ultieme vorm van ironie
schrijft hij een dicteetekst waar
van de portee menig wanhopige
meeschrijver volledig ontgaat om
dat die verborgen raakte onder de
stroom van incourante woorden
en uitdrukkingen, grammaticale
fouten en kromtaal. Daarmee be
wijst hij zijn stelling dat correcte
grammatica en vermijden van
kromtaal belangrijk zijn voor de
helderheid van de boodschap. Zo
is de cirkel weer rond en heeft
Kees zijn ultieme grap kunnen
maken. Proficiteerd.
Ergens eind jaren tachtig werd ik in debiblio-
theek in het Groningse Loppersum ver
wacht om in het gezelschap van de drie ge
renommeerde schrijvers Ischa Meijer, Bob
den Uyl en Heere Heeresma een literair avondje te
verzorgen. In die jaren stapte ik nog onbekommerd
en zonder zorgen over de te rijden grote afstand in
mijn ouwe Saabje en reed dat pokkeneind fluitend
weg.
De door mij bewonderde Bob den Uyl begroette mij
allervriendelijkst en nodigde mij nog vóór aanvang
van de lezing uit met hem na afloop mee te gaan
naar zijn hotel om gezellig met zijn tweeën de mini
bar te ledigen. Nu is mijn vermogen te genieten van
sterke drank beperkt. Slechts kleine hoeveelheden
kan ik innemen zonder geheel van de weg te raken,
het eten van een rumboon kan bij mij vreemde ge
volgen opleveren zoals luid zingen of pogingen op
de tafel te dansen. Vriendelijk bedankte ik Bob dui
delijk, dat ik door mijn onvermogen tot het inne
men van meer dan kleine hoeveelheden sterke
drank niet kon ingaan op zijn royale uitnodiging.
De lezing begon. De door zijn geestige verhalen, die
ze allemaal op hun verplichte leeslijst zetten, door
mijn kinderen zeer bewonderde Heere Heeresma
liet verbaal duidelijk merken, dat hij mij maar een li
teraire mug vond. Ik sprak hem niet tegen.
Ischa had de leiding van het avondje. Ik besloot ge
duldig te wachten op mijn beurt en luisterde vol ne
derige bewondering naar de geestige verhalen van
de literaire reuzen, terwijl ik de stekelige terzijdes
aan mijn adres van Heere negeerde.
Ik had in die jaren een paar verhalen geschreven, die
ik op de lezingen waar ik mocht optreden als uit
smijter fungeerden. Het ene verhaal beschreef het
verslag van niet al te succesvolle pogingen van een
door haar echtgenote verlaten vrouw om via een
handleiding tot een geslaagd zelf veroorzaakt orgas
me te geraken. De titel luidde 'Doe het zelf!' uit
mijn eerste verhalenbundel 'Liefde en Haaf, die eni
ge tijd naast de vibrator op de toonbank van de toen
nog functionerende NVSH-winkel lag.
Mijn tweede in het lezingencircuit beproefde ver
haal behandelde een vrouw, die tijdens een eenza
me Rabeliaanse culinaire braspartij te diep in haar
glas keek, waardoor zij uiteindelijk ziek in de bij het
restaurant behorende kruidentuin belandt.
Ook nu had ik bij het publiek veel vrolijke respons.
Het was een heerlijk moment, toen ik merkte dat
Heere tijdens mijn optreden meerdere glimlachen
niet kon onderdrukken. Hij liet zijn stekelige opmer
kingen varen en behandelde mij als mens. Deze ver
andering in zijn gedrag leidde er toe, dat ik later in
ons leven zo af en toe op een terras in de Amster
damse Beethovenstraat naar zijn sombere levensbe
schouwing mocht luisteren, terwijl hij mij op een
kopje koffie trakteerde.
En nu is er dan als toetje van zijn literair bestaan dat
mooie kleine postuum verschenen boekje: 'Kaddish
voor een buurf
Brieven (max. 150 woorden)
richten aan:
Lezersredacteur PZC
Postbus 91
4330 AB Middelburg
0118-434005
lezersredacteur@pzc.nl
D. j. Lukasse
Jan Willem Frisostraat 3, Goes
Jaap den Hollander
Deltaweg 17, Haamstede
Guus Langeraert
't Schuttebocht 21, Oostburg
Louis Kesteloo
Beneluxlaan 8, GJ Middelburg
Jan van Roosendaal
Kaapduinseweg 9, Koudekerke
